Backpacken in Indonesië: kosten, bezienswaardigheden en voorbereiding

Bij elkaar ben ik intussen al langer dan anderhalf jaar in Indonesië geweest. En echt, wat is het een episch land om te backpacken zeg! Ik stond oog in oog met orang-oetans in de jungle van Sumatra, zwom met manta’s in het Komodo National Park, was een week te gast bij een bekende politicus op de Molukken en maakte kennis met de fascinerende dodencultuur in Tana Toraja op Sulawesi.

Verder beklom ik grillige vulkanen op Java en Lombok, zag ik de komodovaraan op Pulau Rinca, vertoefde ik wekenlang op het paradijselijke Karimunjawa en kampeerde ik in de bergen van Bajawa op Flores.

Ik heb nog zoveel meer bijzonders meegemaakt. Indonesië heeft het voor mij helemaal. Alle ingrediënten voor een droomreis zijn hier aanwezig.

Het eten is er eveneens super. Nasi goreng met huisgemaakte sambal, gado-gado en natuurlijk nasi campur; het water loopt me zelfs op deze vroege ochtend in de mond haha!

Verder zijn de mensen er lief, behulpzaam en tegelijkertijd een tikkeltje nieuwsgierig. En dat laatste heeft wel weer wat schattigs vind ik zelf.

Klinkt het je allemaal ietwat overdreven? Het is simpelweg wat ik voel als ik aan Indonesië denk. Geloof me, je gaat het er hoe dan ook geweldig vinden.

Toch kan ik evengoed een paar zaken noemen die ik er shit vind. Het verkeer is, vooral in de steden, een regelrecht drama. Ook kom je op veel plekken flink wat rotzooi tegen, veelal plastic afval.

Op het moment van schrijven woon ik trouwens op Bali, het perfecte moment om deze Indonesië-reisgids eens volledig te updaten, zodat jij de meest actuele info hebt voor je reis.

Want nu je hier bent neergestreken ga ik ervan uit dat je Indonesië op je lijstje hebt staan. Dus, ga jij backpacken in dit heerlijke land met meer dan 17.000 eilanden?

Neem deze ultieme reisgids dan in alle rust door. Ik bespreek de kosten die je kunt verwachten tijdens je rondreis. Ook deel ik per eiland de mooiste plekjes om te bezoeken. Tenslotte geef ik nog wat tips voor de voorbereiding van je reis, denk aan de beste reistijd, visum- en geldzaken, routes en je reisverzekering.

En ik zeg je alvast: Indonesië is meer dan alleen Bali. Zoveel meer!

Backpacken in Indonesië: de kosten

Vooraleer ik je alles ga vertellen over de bezienswaardigheden in Indonesië, geef ik je eerst een uitgebreid overzicht van de typische kosten waar je mee te maken krijgt tijdens het backpacken. Achtereenvolgens bespreek ik de uitgaven voor:

  • Accommodatie
  • Eten en drinken
  • Transport
  • Tours en activiteiten

Afsluitend zal ik tevens het benodigde dagbudget voor Indonesië met je delen.

Belangrijk: de prijzen in dit artikel zijn in Indonesische roepia (IDR). De koers is op het moment van schrijven 17.500 IDR = €1.

Voor de meest actuele wisselkoers raad ik je aan om de onderstaande converter te gebruiken.


Accommodatie

Een typische homestay in Ubud op Bali voor 250.000 IDR per nacht

Houd er rekening mee dat je over heel Indonesië minder snel een dorm (slaapzaal) zult vinden dan bijvoorbeeld in Thailand het geval is. Wel zijn veel accommodaties aantrekkelijk geprijsd, aangezien je door heel het land behoorlijk veel guesthouses en homestays hebt.

Het prijsniveau van de ho(s)tels in Indonesië ligt in sommige gebieden (onder meer Jakarta, Uluwatu, Gili Trawangan en Gili Air) een stukje hoger dan in de minder toeristische bestemmingen in het land. Sumatra is qua accommodatie het voordeligste eiland om te verblijven, al heb je eveneens op het vaak als duur bestempelde Bali zat goedkope opties.

Een bed in een hostel kost je meestal tussen de 60.000 IDR en 100.000 IDR per nacht. Hierbij is het op de toeristische eilanden relatief duur. In augustus, een van de duurdere maanden op Gili Trawangan, betaal je daar bijvoorbeeld zomaar 180.000 IDR tot 300.000 IDR voor een bed in een slaapzaal. Voor Indonesië is dit ongekend prijzig.

Boek hier je accommodatie in Indonesië

Een tweepersoonskamer in een homestay of guesthouse heb je gemiddeld genomen vanaf 150.000 IDR per nacht, al is 200.000 IDR gebruikelijker. Het hangt er daarbij vanaf of je kiest voor een ventilator of airconditioner, voor de laatstgenoemde betaal je uiteraard ietsje meer. De duurdere homestays en guesthouses kosten je 300.000 tot 500.000 IDR per nacht. Die vind je vooral op de populaire eilanden. Maar in bijvoorbeeld Bukit Lawang op Sumatra heb je al een eigen stek met ventilator voor 100.000 IDR per nacht.

Ben je op zoek naar een eenvoudig budgethotel, reken dan op minimaal 300.000 IDR voor een overnachting. In een driesterrenhotel zal de prijs rond de 400.000 IDR liggen, terwijl je in een luxueus vijfsterrenhotel in Seminyak op Bali gerust 2 miljoen IDR tot 5 miljoen IDR per nacht kwijt zult zijn.

Een pluspunt is overigens dat in Indonesië het ontbijt doorgaans is inbegrepen. Normaliter heb je de keuze uit toast, een bananenpannenkoek of nasi goreng.

 

Eten en drinken

Lunchen in Banda Aceh (Sumatra): Ikan bakar, oftewel gegrilde vis, met rijst, pepertjes en ketjap – heerlijk 😀

Zoals je in Azië gewend bent, is het lokale eten en drinken spotgoedkoop. Indonesië is misschien zelfs wel het goedkoopst van allemaal.

Je kunt al streetfood eten voor, schrik niet, minder dan 10.000 IDR. Denk aan tien stokjes ‘sate ayam’ (kipsaté) of ‘nasi kuning’ (gele rijst met noodles, sambal en pittige kip). Zo’n nasi kuning of vergelijkbare ‘nasi bungkus’ gehuld in een bananenblad of vel papier kost je bij een kraampje op straat zelfs maar 5.000 IDR. Ook lekker is ’terang bulan’, een dikke en luchtige pannenkoek met topping naar keuze. Kosten: 10.000 IDR tot 25.000 IDR. Ik ben dol op die met hagelslag en stukjes pinda.

In een lokaal restaurantje (een ‘warung’), ben je gemiddeld zo’n 15.000 IDR tot 30.000 IDR kwijt voor een goede maaltijd. Bekende Indonesische gerechten zijn ‘nasi goreng’, ‘nasi campur’, ‘nasi Padang’, ‘lalapan’ en ‘gado-gado’. Een ijsthee ‘es teh’ of ijswater met vers sinaasappelsap ‘es jeruk’ kost je er 5.000 IDR. Over gado-gado gesproken, in Ubud ken ik een lokale warung waar je al voor 7.000 IDR dit heerlijke gerecht met zelfgemaakte pindasaus kunt eten. Da’s minder dan 50 eurocent!

Ook gegrilde tempé -’tempeh bakar’- of tofu -’tahu bakar’ met rauwe groenten en sambal voor 8.000 IDR tot 10.000 IDR is de normaalste zaak van de wereld. En zoooo lekker hè! ‘Ayam bakar’, oftewel gegrilde kip, bedraagt in zo’n zelfde tent 17.000 IDR. Dit is overigens zonder rijst, die bestel je erbij voor 5.000 IDR. Gegrilde vis -‘ikan bakar’- met rijst, sambal en een beetje groenten kost je tenminste 35.000 IDR.

Lalapan, een persoonlijke favoriet 😀 – dit is in Labuan Bajo

Ga je eten in een warung gericht op toeristen zoals je ze op Bali veel ziet, dan liggen de prijzen twee tot drie keer zo hoog. Zo betaal je daar voor een nasi goreng met kip en een spiegelei al gauw 45.000 IDR, terwijl je in een lokale zaak vrijwel nooit meer dan 20.000 IDR zou moeten betalen. Echter, realiseer je dat het in euro’s nog steeds spotgoedkoop is. 45.000 IDR is namelijk zo’n €2,50.

Goed om te weten: in een warung spreekt de kok lang niet altijd Engels. De menukaart, als deze er al is, zal over het algemeen in het Indonesisch geschreven zijn. Is er geen menukaart, let er dan goed op niet bedonderd te worden. Men heeft er namelijk op veel plekken een handje van om voor hetzelfde gerecht aan toeristen hogere prijzen te vragen.

Om je te helpen heb ik een aantal kleine vertalingen voor je gedaan: ‘goreng’ betekent ‘gebakken’ maar meestal ‘gefrituurd’ en ‘nasi’ ‘rijst’. Oftewel: als je een ‘nasi goreng’ bestelt, krijg je gebakken (‘fried’) rijst met wat specifieke groenten erdoor. Wil je een eitje erbij? Zeg dan ‘nasi goreng dan telor mata sapi’.

Vaak zul je ook het woordje ‘sate’ zien staan, naja ik hoef je niet te vertellen wat dat is denk ik 🙂 . Maar wat als er ‘sate ayam’ op de menukaart staat? ‘Ayam’ betekent ‘kip’ en dus gaat het hier om kipsaté.

Aan het strand betaal je 60.000 IDR tot 100.000 IDR voor een vis van de barbecue inclusief rijst en groenten. Zo kostte een bizar lekkere tonijnsteak op het strand van Gili Air met rijst of gepofte aardappel en een ongelimiteerd groentebuffet me 100.000 IDR.

Wil je een Westers menu houd dan rekening 50.000 IDR tot 100.000 IDR per gerecht. 60.000 IDR voor een hamburger met friet, inclusief drankje in een burgertent is gebruikelijk. Ach, nog steeds niets om bang van te worden dacht ik zo 😉 . Bij een hippere zaak of een beachbar op Bali is het al rap het dubbele trouwens. Zo betaal je bij FINNS in Canggu 195.000 IDR voor een dubbele rundvleesburger.

Een flesje water van een halve liter kost je ongeveer 5.000 IDR in een restaurant, terwijl je hier voor een blikje frisdrank om en nabij de 10.000 IDR betaalt. Een 1,5e liter fles water heb je in de supermarkt voor 5.000 IDR, terwijl je in je guesthouse of een warung 10.000 IDR betaalt.

Qua koffie moet je denken aan 20.000 IDR tot 25.000 IDR voor een espresso, 28.000 IDR tot 35.000 IDR voor een iced Americano en 33.000 IDR tot 40.000 IDR voor een cappuccino. Je kunt ook voor een koffie van slechts 5.000 IDR kiezen in een lokale zaak -‘kopi bubuk’-, alleen vinden de meeste toeristen deze variant niet te zuipen aangezien het ongefilterd is.

Mijn favo ijsespresso bij Anomali Coffee 🙂

Voor een biertje (Bintang) betaal je in een guesthouse 30.000 IDR voor 33 centiliter-fles en 40.000 IDR voor 62 centiliter-fles. In een hippe strandbar, bijvoorbeeld in Canggu op Bali, kost een kleine Bintang je 55.000 IDR. In zo’n zelfde club is 145.000 IDR voor een cocktail heel normaal.

Een kokosnoot is normaal gezien tussen de 15.000 IDR en 30.000 IDR geprijsd. 10.000 IDR in een shop of bij een kraam langs de weg is mogelijk, maar 70.000 IDR op een dure plek aan de kust is evenmin uitgesloten. 🧉 Tip: bestel hem ijskoud als je die mogelijkheid hebt, het lekkerste drankje ever!

Tot slot, roken is vergeleken met Nederland schandalig goedkoop. Zo kost een pakje Marlboro 45.000 IDR en kun je zelfs nog goedkoper paffen wanneer je voor een lokaal merk kiest. Je betaalt in dergelijke gevallen meestal minder dan 20.000 IDR per pakje.

De gemiddelde kosten per dag die je in Indonesië aan eten en drinken kwijt bent, zullen als budgetbackpacker omgerekend tussen de €5 en €7 liggen. Echter, duik je regelmatig het nachtleven in en drink je veel pilsjes, dan zullen de uitgaven stijgen. Logisch natuurlijk, maar ik zeg dit omdat alcohol in Indonesië vrij prijzig is door de hoge belastingen.

 

Transport

Banda-Neira-propellervliegtuig
Ik heb dus in zo’n vliegtuigje gevlogen op de Molukken – en vond het echt eng haha

Reizen door Indonesië betekent dat je van verschillende types vervoer gebruik zult maken. Aangezien de afstanden groot zijn is het nemen van een binnenlandse vlucht soms je enige optie. Tevens zal je vaak de (mini)bus, trein, gedeelde auto of boot als transportmiddel kiezen. Uiteraard is de scooter mogelijk.

Op het gros van de grote eilanden kun je kiezen voor goedkope bussen of treinen om tussen de steden te reizen. Zo betaal je voor de busreis van Jakarta naar Bandung (3 tot 4 uur reistijd) tussen de 50.000 IDR en 100.000 IDR. Op Java pakken toeristen graag de trein, die de steden Jakarta, Surabaya, Yogyakarta en Bandung met elkaar verbindt. Voor een treinrit van Jakarta naar Bandung (2 uur en 45 minuten reistijd) ben je tenminste 55.000 IDR kwijt. Op Sumatra betaal je 80.000 IDR om per bus van Medan Airport naar Bukit Lawang te komen (4 uur reistijd). Met de bus van Makassar op Sulawesi naar Tana Toraja (10 uur reistijd) moet je aan 150.000 IDR denken. Kies je voor de bus, dan heb je zowel de grote publieke bussen als minivans waar je mee kunt reizen, al verschilt dit per bestemming.

Op Bali rijden minivans van onder andere Perama Tour. Een rit van Kuta naar Ubud (1,5 uur reistijd) bedraagt 100.000 IDR.

Qua taxi’s heb je de mogelijkheid om voor een auto of scooter (‘ojek’) te kiezen. Download de apps Grab en Gojek om zo min mogelijk te betalen. Een reguliere taxi kost je in Jakarta 8.500 IDR om te starten en hetzelfde voor iedere afgelegde kilometer. Op Bali is de taxi-maffia actief waardoor je relatief veel kwijt bent. Deze figuren hebben geen officiële taxi’s en zodoende ook geen meter. Een ritje met een ojek via Grab of Gojek is lekker goedkoop, denk aan 10.000 IDR tot 20.000 IDR voor korte ritjes binnen de stad.

Online taxi’s worden in het centrum van Ubud niet op prijs gesteld – dit is hoe de taxi-maffia werkt

Voor vervoer binnen de stad heb je bovendien lokale bussen en in Yogyakarta zie je tevens fietstaxi’s -‘becaks’-. Een bus van het centrum van Yoyakarta naar de Borobudur (1,5 uur reistijd) kost 30.000 IDR. Op Bali rijden ook bussen tussen het vliegveld en Ubud. Die kosten slechts 4.400 IDR en doen er 2 uur over. Piepkleine busjes, de ‘bemos‘, zie je in de meeste plaatsen eveneens en ze kosten 5.000 IDR per rit. Al betaal je als buitenlander zomaar het drievoudige, tenzij je laat blijken de prijs te weten. Aangezien (scooter)taxi’s via de reeds genoemde apps Grab en Gojek zo goedkoop zijn, maken toeristen weinig gebruik van lokale bussen en bemo’s.

Daarnaast kent in Indonesië, bijvoorbeeld op Bali, zeer goede mogelijkheden om de eilandjes zelfstandig met de scooter te gaan verkennen. Buiten dat dit de meest avontuurlijk manier van reizen is, is het ook nog eens het goedkoopst. Scooters huur je vanaf 75.000 IDR per dag en voor lange periodes krijg je vaak leuke kortingen. 750.000 IDR tot 1 miljoen IDR voor een scooter die dagelijks 75.000 IDR kost, is gebruikelijk. Benzine kost 10.000 IDR per liter bij het tankstation. Op de eilanden zonder tankstations koop je benzine uit flessen, en kun je rekenen op tweemaal zo hoge bedragen. In bijvoorbeeld Labuan Bajo zijn scooters trouwens eerder 120.000 IDR per dag.

Goed om te weten: scooters zijn in Indonesië motoren, gezien de cilinderinhoud van overwegend 125cc. Strikt genomen heb je dus een motorrijbewijs nodig. Alle tips en info die je nodig hebt voor scooter rijden op Bali (en Indonesië), lees je in deze handige gids..

Verder zijn gedeelde auto’s op bepaalde eilanden gangbaar, bijvoorbeeld op Sumatra en Sulawesi. Zelf heb ik er op Sumatra veel gebruik van gemaakt. Zo ben ik van Medan naar Bukit Lawang gegaan. Voor dit traject betaal je 200.000 IDR. Dergelijk transport is doorgaans te boeken bij het ho(s)tel waar je verblijft. Van Makassar op Sulawesi naar Bira (minimaal 5 uur reistijd) is 50.000 IDR tot 100.000 IDR de prijs voor een gedeelde auto.

Je gaat ongetwijfeld veel gebruikmaken van de verschillende ferry’s die je van eiland naar eiland brengen. Transport per boot is goed betaalbaar, en dan druk ik me nog voorzichtig uit 🙂 . Zo kost een ticket van Oost-Java naar West-Bali (een half uur reistijd) je slechts 10.600 IDR. Van Padangbai op Bali naar Lombok (4 tot 5 uur reistijd) 65.000 IDR. De ferry van Banda Aceh op Sumatra naar Pulau Weh (2,5 uur reistijd) bedraagt 35.000 IDR.

Goed om te weten: de nationale veerboot-maatschappij van Indonesië is Pelni en is tevens de enige operator die met volwaardige passagiersschepen tussen de verschillende eilandjes vaart. Je hebt hierbij de keuze uit diverse klassen: van zitten op het dek tot een cabine met airco. Voor meer informatie en boekingen kun je een kijkje nemen op de website van Pelni.

Behalve de ferry (oftewel de veerboot) is de speedboot populair om mee te reizen in Indonesië. Zo ben je een stuk sneller op je bestemming, al is de vaartocht soms behoorlijk intens kan ik je melden. Van Padangbai op Bali naar de Gili-eilanden (zo’n 2,5 uur reistijd) is minimaal 225.000 IDR de prijs waar je aan moet denken. Overigens betaal je een klein bedrag meer voor een pick-up, zo kost de reis van Ubud naar Gili 335.000 IDR. Om van Banda Aceh op Sumatra naar Pulau Weh te varen (1 uur reistijd), betaal je voor de speed-ferry 100.000 IDR.

Een speedboot op Nusa Lembongan

Tot slot kun je ook voor het vliegtuig opteren. Met meer dan 230 luchthavens is er in elk geval voldoende keuze. Weet wel dat de kosten in het geval van vliegen een stuk hoger zullen uitvallen dan wanneer je voor de ferry kiest om van eiland naar eiland te gaan. Boek je echter tijdig, dan kun je soms aantrekkelijke deals scoren. Zeker als je gebruikmaakt van budgetaanbieders zoals Lion Air of Air Asia. Bovendien zijn de reistijden met de ferry niet altijd even leuk, meerdere dagen op een spartaanse boot bivakkeren is niet voor iedereen weggelegd. Bedragen lopen uiteen van omgerekend €20 tot €70 per binnenlandse vlucht.

Tip: mocht je je vervoerstickets alvast online willen vastleggen, regel dit dan via 12Go Asia. Om van het vliegveld naar je bestemming te komen is het evengoed aan te raden om via hen te boeken. Waarom? Ze bieden telkens weer de scherpste prijzen.

Tours en activiteiten

Een trekking door Bukit Lawang waarbij ik deze poserende Thomas Leaf-aap tegenkwam

De kosten voor activiteiten lopen behoorlijk uiteen. Je kunt dingen doen voor €1, maar evengoed meerdere honderden euro’s kwijt zijn voor een meerdaagse boottocht in het Komodo National Park.

Om je een indruk te geven van uitgaven aan tours en activiteiten, heb ik hieronder meerdere populaire uitstapjes voor je opgesomd, inclusief de geldende tarieven voor 2024:

  • Toegang tot het Prambanan-tempelcomplex nabij Yogyakarta: 362.500 IDR.
  • Toegang tot de Borobudur nabij Yogyakarta: 380.000 IDR.
  • Een combinatie-ticket voor de Borobudur en Prambanan: 662.000 IDR.
  • De totale toegangsprijs tot Raja Ampat op Papua: 1 miljoen IDR.
  • Een duik in Raja Ampat: 600.000 IDR.
  • Toegang tot het Bunaken National Park op Sulawesi: 150.000 IDR.
  • Toegang tot het badplaatsje Bira op Sulawesi: 20.000 IDR.
  • Toegang tot het Komodo National Park: 150.000 IDR op weekdagen en 250.000 IDR in het weekend.
  • Een tweedaagse boottocht in het Komodo National Park: 3 miljoen IDR.
  • Een dagtrip naar Rinca Island vanuit Labuan Bajo op Flores: 1,4 miljoen IDR.
  • Toegang tot het Gunung Leuser National Park op Sumatra: 150.000 IDR.
  • Een tweedaagse trekking in Bukit Lawang op Sumatra: 1,45 miljoen IDR.
  • Je duikbrevet halen vanaf Wakatobi op Sulawesi (3 dagen, 4 keer duiken): 7,5 miljoen IDR. Op Nusa Lembongan bij Bali kost je dit 6,6 miljoen IDR.
  • Een snorkel-tour rond Menjangan Island vanaf Bali: 800.000 IDR.
  • Een chauffeur voor een dag op Bali: 500.000 IDR tot 800.000 IDR.
  • Toegang tot de Lempuyang-tempel op Bali: 100.000 IDR.
  • Toegang tot Goa Gajah in Ubud op Bali: 50.000 IDR.
  • Toegang tot de Gili-eilanden: 25.000 IDR.
  • Een driedaagse trektocht op de Rinjani-vulkaan op Lombok: 2 miljoen IDR.
  • Een driedaagse trekking door het Tanjung Puting National Park met een privé-gids: 3 miljoen IDR.

Op veel plekken kom je bovendien mannetjes tegen die een klein bedrag van je vragen om toegang te krijgen. Dit kan een strand of een bezienswaardigheid zijn. Maak je hier alsjeblieft niet te druk om, het is nou eenmaal hoe het reilt en zeilt in Indonesië. De kosten bedragen doorgaans 10.000 IDR tot 25.000 IDR.

 

Je tours en activiteiten alvast boeken?

Ik raad je aan om om je tours en activiteiten in Indonesië zelf te regelen, om zo de lokale bevolking te ondersteunen.

Online is trouwens eveneens een goede optie. Get Your Guide biedt voor heel veel bestemmingen allerlei leuke uitstapjes aan voor interessante prijzen.

Voor privé-tours is Local Guides de beste partij om te boeken. Ze werken samen met lokale gidsen en organiseren onder meer excursies in het Tanjung Puting National Park, Komodo en naar Tana Toraja op Sulawesi.

Budget per dag Indonesië

Om je een indruk te geven: zelf zit ik in Indonesië telkens zo rond de 360.000 IDR per dag en daarmee iets meer dan €20. Voor de duidelijkheid: ik reis als een echte backpacker.

Overall genomen moet je als budgetbackpacker rekening houden met 300.000 IDR tot 525.000 IDR per dag. Omgerekend betekent dit zo’n €17 tot €30. Hierbij slaap je in homestays en guesthouses, eet je in lokale warungs, reis je met de bus en pak je zo nu en dan een biertje. Een scooter huren is net zo goed prima mogelijk met dit budget. Qua activiteiten doe je een aantal must-sees en ook een hoop dingen op eigen houtje. Voor de genoemde €30 per dag kun je meerdere eilanden met elkaar combineren, low-budget welteverstaan.

Ben je niet van plan om low-budget rond te gaan reizen in Indonesië, houd dan rekening met 650.000 IDR (€37) tot 1 miljoen IDR (€57) op dagelijkse basis. Je wisselt comfortabele homestays met hotels af, reist regelmatig per taxi en vindt het heerlijk om zo nu en dan jezelf te verwennen in een hippe beachbar.

Ten slotte heb je de reiziger die het liever ietsje luxer en comfortabeler aanpakt. Minimaal 1,75 miljoen IDR (€100) is dan het bedrag om aan te denken in Indonesië. Stel bijvoorbeeld dat je 1 maand gaat rondreizen op Bali, Java en Flores, slaapt in fijne hotels en je boekt regelmatig een tour, dan is deze prijs heel logisch. Hetzelfde is zo indien je privé-tours doet en met een chauffeur op pad gaat.

Nog iets: blijf je op een eiland dan zullen de kosten uiteraard lager uitvallen dan wanneer je meerdere eilanden bezoekt. En, ga je in relatief korte tijd naar veel verschillende plekken, dan kan je als low-budget-reiziger zomaar in de middelste categorie -650.000 IDR (€37) tot 1 miljoen IDR (€57)- uitkomen. Je bent dan namelijk relatief veel kwijt aan transport en activiteiten.

Tot slot: indien je samen met iemand reist, kun je de kosten voor accommodatie natuurlijk delen, wat je verblijf weer een stukje voordeliger maakt.

Backpacken in Indonesië: bestemmingen en bezienswaardigheden

Zoals je (misschien al) weet, is Indonesië groot. Heel groot. De vraag die ik in dit gedeelte ga beantwoorden is: wat is er allemaal te doen in Indonesië. Je begrijpt vast: een hele hoop.

Om het overzichtelijk voor je te maken heb ik de boel opgedeeld in de belangrijkste eilanden van Indonesië: Java, Bali, Lombok en de Gili-eilanden, Sumbawa, Sumba, Sulawesi, Sumatra, Flores, Kalimantan, de Molukken en Papoea.

Ga er goed voor zitten zou ik zeggen 🙂 .

1. Java

In dit gedeelte zoom ik in op meerdere bestemmingen van Java: Jakarta, Yogyakarta, Malang, de bloemenstad Bandung en Pangandaran. Ook bespreek ik de bekendste vulkanen en deel ik mijn favoriete eiland met je.

Om je alvast in de stemming te brengen, een typerende foto van Jakarta:

De eeuwige verkeersdrukte in Jakarta, een stad waar je het liefst zo snel mogelijk weg bent

Haha, je snapt dat ik wat sarcastisch ben denk ik. Java heeft echt een hoop moois te bieden hoor, al is Jakarta gewoon geen fijne stad als je het mij vraagt. Yogyakarta heeft veel meer charme. Zo snel mogelijk pleite gaan is mijn beste advies.

Anyway

Het backpackgedeelte in Jakarta vind je in Jalan Jaksa. Je hebt daar een heleboel guesthouses, bars, koffiebars en warungs.

Vanaf Jalan Jaksa wandel je naar culturele bezienswaardigheden het Merdeka Square en het National Museum. Ietsje verder weg ligt het Nederlands getinte Old Batavia. Ik zou verder aanraden om een kijkje te nemen bij de Istiqlal Mosque. Deze gigantische moskee -één van de grootste in Zuidoost-Azië- bezoek je het best in de ochtend, aangezien er dan nog weinig toeristen zijn. Een andere noemenswaardige moskee is de Thousand Doors Mosque. Het meest indrukwekkend is wat mij betreft een excursie door de sloppenwijken van Jakarta. Ben je van de markten? Pasar Baru is de oudste markt van de hoofdstad.

Old Batavia is een stukje Nederland in Jakarta

Vanuit het hectische Jakarta is het gaaf om een trip te maken naar de Seribu Islands, lokaal Pulau Seribu genoemd. Deze eilandjes dragen de naam ‘de duizend eilanden van Jakarta’. In tegenstelling tot het vervuilde Jakarta is het op Seribu een echt paradijs.

In de levendige studentenstad Yogyakarta vind je het backpackgedeelte rondom de wijk Sosrowijayan en Jalan Malioboro. Dit is de Khao San Road van Yogyakarta. Je hebt hier vele leuke eetgelegenheden, bars en goedkopere accommodaties. Yogyakarta wordt ook wel ‘de ziel’ van Indonesië genoemd aangezien ze nog erg traditioneel is.

Dit is een becak, de fietstaxi die je zoveel ziet in Jogja

Typische trekpleisters in de stad behalve Malioboro Street zijn het Kraton en Taman Sari. Al geldt voor ‘Jogja’ wat voor zoveel steden in Indonesië het geval is: de plekken in de omgeving spreken het meest tot de verbeelding.

Welke dan? Hoor ik je denken.

Uiteraard begin ik met het noemen van de Borobudur. Het wereldberoemde boeddhistische heiligdom op ongeveer 40 kilometer ten noordwesten van Yogyakarta. Dit is de grootste boeddhistische tempel ter wereld, gelegen tussen de vulkanen Merapi en Merbabu.

De Borobudur, de bekendste (en drukste!) tempel van Java

Iets minder bekend wellicht, maar zeker niet minder indrukwekkend, is het Prambanan-tempelcomplex: het grootste Hindoe-Javaanse complex van heel Indonesië. Ze ligt op ongeveer 18 kilometer ten oosten van Yogyakarta. Het is behoorlijk groot; je kunt hier makkelijk een halve dag, of zelfs langer, rondwandelen. Niet gek, als je weet dat er liefst 237(!) verschillende bouwwerken staan. Veel zijn er overigens (deels) verwoest door de aardbeving in 2006, al is er de laatste jaren hard gewerkt aan restauraties.

Ik op het Prambanan-tempelcomplex

Dan Malang, een leuke bestemming om in je reis op te nemen als je richting het oosten van Java wilt gaan, bijvoorbeeld wanneer je met de trein vanuit Yogyakarta reist. De natuur rond Malang is met theeplantages en watervallen adembenemend te noemen.

Dé blikvangers qua watervallen zijn Air Terjun Coban Pelangi, Coban Ciblungan en de ronduit betoverende Tumpak Sewu Falls. Wandel verder door de kleurrijke wijk Jodipan Village en dompel je onder in het lokale leven. Bezoek daarnaast een van de theeplantages buiten de stad. Je kunt bijvoorbeeld naar Kebun Teh Wonosari gaan.

De bekendste vulkaan op Java is trouwens Mount Bromo. Ook op en rond deze berg is een trekking meer dan de moeite waard. De prachtige groene omgeving en de kleuren die ontstaan tijdens de zonsopkomst zijn beelden die je altijd zullen bijblijven. Bromo is overigens goed te combineren met een andere parel op Java waar je niet snel uitgekeken bent: Ijen.

Magische momenten tijdens de zonsoopkomst bij de Bromo 🙂

Nog een duizelingwekkend hoge krachtpatser om op Java om te beklimmen is de Merapi-vulkaan. Wel raad ik je aan om warme kleding mee te nemen en vooral goede schoenen. Onderweg kom je namelijk langs rotsen en vulkanisch zand waar je overheen moet zien te komen. Goed om te weten is dat dit de meest actieve vulkaan van Indonesië is, al was de laatste uitbarsting op 26 oktober 2010.

Ook zal een bezoek aan de grote stad Bandung je niet teleurstellen. Op dit moment is ze nog niet erg toeristisch, waardoor de prijzen lager liggen dan in Jakarta.

Ga sowieso met een gids op pad die je een dag lang rondrijdt langs de rijstvelden, theeplantages, hot springs, meertjes en een verzameling vulkanen. Drie aanraders zijn de Sari Ater Hot Spring, Kawah Putih en het Patengan Lake. Je kunt evengoed zelf op avontuur gaan: huur een fiets of scooter in het centrum en verken behalve de drukke binnenstad ook de rustigere buitenwijken.

Het mystieke Kawah Putih nabij Bandung

Overigens zijn de sporen van het Nederlandse koloniale verleden nog goed zichtbaar, helemaal wanneer je naar Jalan Braga gaat waar je typisch Nederlandse gebouwen en teksten vindt. Het is bovendien de winkelstraat van Bandung, die de stad de bijnaam ‘het Parijs van Java’ heeft gegeven.

Tip: als je vanuit Jakarta naar Bandung wilt, doe dat dan met de trein. Onderweg kom je langs landschappen met onder meer felgroene rijstvelden. Zo kun je tijdens je rit van een heerlijk uitzicht genieten.

Het nog niet zo bekende Pangandarang is een leuke bestemming om na Bandung aan je Java-reis toe te voegen. De meeste buitenlandse toeristen slaan de badplaats over, omdat Pangandarang simpelweg niet tot de geijkte toeristische plekken op Java behoort. Surfen, hiken in het Pangandaran National Park en relaxen staan hier centraal.

Ten slotte is Karimunjawa een palmrijk eiland om niet te vergeten, het is een waar paradijs en nog altijd authentiek. Dit geldt eveneens voor de omringende eilanden. Snorkelen en eilandhoppen is er een hele belevenis. Ik had het er zo naar m’n zin dat ik wekenlang ben blijven plakken!

Boek hier je accommodatie op Java

2. Bali en de Nusa-eilanden

Jatiluwih, een van de mooiste plekjes van Bali

Bali is grotendeels bekend vanwege de vele surfplaatsjes, snorkelen, duiken, de mooie kustlijn, rijstvelden, strandbars en ga zo nog maar even door. En in tegenstelling tot het overwegend islamitische Indonesië is Bali grotendeels hindoeïstisch. Ze is zonder twijfel het meest populaire eiland van Indonesië.

Bijkomende nadelen zijn (helaas) dat Bali doorgaans wat duurder en drukker is dan de rest van het land, al kun je in Bali net zo goed supergoedkoop rondreizen. Wees voorbereid op vreselijke verkeersomstandigheden, da’s echt het grootste minpunt als je het mij vraagt.

Aan de westkust vind je verschillende surfscholen (en veel backpackers) in Seminyak, Kuta, Canggu en Uluwatu.

Canggu is hiervan de hipste spot, al is het niet mijn ding. Je zit er goed voor surfen, exclusieve strandbars, een drankje op een zitzak, uitstekende (internationale) restaurants en een avondje stappen.

De omgeving rond Uluwatu is wat mij betreft vele malen mooier. De betere stranden van Bali ga je in deze streek vinden, veelal geflankeerd door torenhoge kliffen.

Kuta is niet meer dé backpack-hotspot die het vroeger was, die titel is ondertussen vergeven aan Canggu. Het is er daarom allemaal een stuk rustiger geworden.

De meest trendy bestemming van de vier is Seminyak, vlakbij Canggu. Hier zie je zowel backpackers als mensen die van een ietwat luxere strandvakantie genieten.

Rond de oostkust vind je met name in het natte seizoen veel surfers en backpackers in Nusa Dua, Serangan en Keramas. De golven zijn in deze periode hoger dan aan de westkust van het eiland. Nusa Dua is verder een populaire spot onder de rijkere mensen die voor een luxe vakantie naar Bali komen. Je hebt er talrijke vijfsterrenhotels en -resorts.

In het midden van Bali ligt het prachtige (maar door verkeer verziekte) Ubud. Het kunstenaarsdorp wordt ook wel het ‘culturele hart’ van Bali genoemd. Tempels, rijstvelden, zilversmeden, watervallen; er is onwijs veel te beleven. Vanuit het centrum loop je de schilderachtige Kajeng-rijstvelden in en in de omgeving is de Tegallalang Rice Terrace een plek die toeristen trekt. Helaas is het er anno 2024 zo enorm druk, waardoor Ubud een deel van haar glans absoluut verloren heeft.

Canang sari, de kleurrijke offertjes op Bali

De rijstterrassen van Tegallalang mogen dan misschien de meeste aandacht krijgen op Bali, die van Jatiluwih hebben op mij veel meer indruk gemaakt. Wat is het er schilderachtig zeg! De Tabanan-regio, waarin deze groeien oase ligt, heeft nog een hoop meer moois te bieden, check het hier.

Groen is ook het woord dat van toepassing is op Sidemen. In de vallei kronkelt een rivier en word je omsingeld door rijstvelden. De uitgestippelde wandeling door de velden is fijn om te doen, vergeleken met het niet ver weg gelegen Ubud is het in Sidemen onwijs rustig.

Wat ik persoonlijk een van de mooiste bestemmingen op Bali vind, is Munduk. Landschappen worden er gedomineerd door bergen, tropisch woud, kratermeren, rijstvelden en spectaculaire watervallen. Mijn favoriete watervallen: de Banyu Wana Amertha Waterfall en de Labuhan Kebo Waterfalls. Bij de laatstgenoemde komt ijskoud water van een door jungle omgeven klif naar beneden gekletterd. Gaaf is om vanuit Ubud met de scooter richting Munduk te rijden, wat dacht je van deze roadtrip? Onderweg kom je langs Bali’s iconische watertempel: Pura Ulun Danu Bratan.

Een andere bekende plaats op Bali is Lovina, te vinden in het uiterste noorden. Het vulkanische donkere zandstrand is leuk om even gezien te hebben, maar meer niet. Verder staat de Lovina-regio bekend als een uitstekende bestemming om dolfijnen te spotten en watervallen te bewonderen. De Gitgit Waterfall is de populairste. Voor ik het vergeet: de Brahmavihara-Arama-tempel mag je niet missen, voor mij is het de mooiste tempel van Bali.

Brahmavihara-Arama is serieus net een sprookje zo mooi

Kom je om te duiken, dan is Amed zonder twijfel een dorpje om te noteren. Als niet-duiker zijnde vermaak je jezelf er evengoed hoor trouwens. De glooiende, groene heuvels nodigen je uit voor een epische scooter-tocht en in de omgeving liggen een aantal boeiende bezienswaardigheden. Denk aan Tirta Gangga en Taman Ujung.

Ten zuiden van Amed ligt Candidasa waar mensen vooral naartoe komen om te relaxen aan het strand, en om enkele gave bezienswaardigheden in de omgeving te bezoeken. Een daarvan is de Agung-vulkaan.

Ga je liever naar een ietwat onbekendere plek op Bali, reis dan door naar Pemuteran. Hier lijkt de tijd te hebben stilgestaan. Je komt er trouwens veel duikers tegen, omdat de beste duikspot van Bali –Menjangan Island– er vlak voor de kust ligt.

Pemuteran is alsof je terug in de tijd stapt

Heb je behoefte aan mooie natuur, ruige kliflandschappen, verlaten stranden en vind je het tof om met de motorbike de omgeving te ontdekken? Bezoek dan het toffe eiland Nusa Penida. Het is een van de mooiste plekken in de regio, en je vindt er onder andere het beroemde Kelingking Beach. Je bent er al in een klein half uur vanuit de gemoedelijke badplaats Sanur.

Het naburige en veel compactere Nusa Lembongan is geliefd onder duikers en mensen die komen om te chillen aan het strand. Ook hier kun je trouwens op avontuur gaan, door naar het met de brug verbonden Nusa Ceningan te rijden. Dit kan zowel met de fiets als de scooter. Daar vind je wat mij betreft tevens het mooiste strand van deze twee eilanden, namelijk Secret Point Beach.

Boek hier je accommodatie op Bali

3. Lombok en de Gili-eilanden

Het uitzicht vanuit mijn hutje op Gili Meno

Lombok is een eiland gelegen ten oosten van Bali en een stuk minder toeristisch dan zijn grote buurman. Kom je voor stranden en ongerepte natuur naar Indonesië, scoort ze wat mij betreft hoger dan Bali. Lombok is tevens een perfecte bestemming om te eilandhoppen naar de Gili’s en om traditionele Sasak-dorpen te bezichtigen.

Het eiland staat overigens bekend om de chilipepers. Houd je van spicy, probeer dan eens de traditionele lokale sambal.

Ten noorden van de totaal niet boeiende hoofdstad Mataram ligt het kustplaatsje Senggigi. Je vindt er prima stranden en goed betaalbare accommodaties. Echt de moeite vind ik het persoonlijk niet, tenzij je komt om bij het zwembad van je hotel te chillen, hetgeen de meeste vakantiegangers hier doen. Eigenlijk is ze met name een handige bestemming om een tussenstop te maken, als je op Lombok bent. Bijvoorbeeld vooraleer je naar de Gili’s of richting Bali gaat.

Indien je zin hebt in wat meer avontuur en jezelf zowel fysiek als mentaal wilt uitdagen, dan is het beklimmen van Mount Rinjani waarschijnlijk iets waar je naar op zoek bent. Met ruim 3.700 meter is ze de op een na hoogste vulkaan van Indonesië. Je hebt er een oogstrelend kratermeer en meerdere hotsprings, een welkome beloning na een zware klim. Goh, wat heb ik afgezien op deze superberg! Andere avontuurlijke aanraders in de buurt zijn Pergasingan Hill en de Tiu Kelep Waterfall.

Tiu Kelep Waterfall
Toen de trekking erop zat, werd ik beloond met deze prachtige watervallen van Tiu Kelep

Voor surfen en de mooiere stranden van het eiland, moet je in Kuta zijn. Je denkt in dit geval misschien al snel aan Bali, maar ook op Lombok ligt een plaatsje met deze naam. Het is heerlijk om er een scooter te huren, op avontuur te gaan en de talloze adembenemende stranden te ontdekken. Mijn favorieten zijn Tanjung Aan Beach en Mawun Beach.

In het midden van Lombok ligt het mooie en vooral rustige plaatsje Tetebatu. Je gaat hiernaartoe als je de drukte van bijvoorbeeld Kuta, Gili Air, Gili Trawangan en Senggigi wilt ontvluchten. Er is mooie natuur te vinden met onder meer rijstvelden en een aantal gave watervallen in de omgeving, waaronder Air Terjun Jukut.

Men spreekt ook wel eens over ‘Ubud van Lombok’, al gaat het dan grotendeels over de aanwezige natuur. Trendy bars, shops en villa’s zoals in Ubud vind je in Tetebatu namelijk niet.

Aan de noordwest-kant van Lombok vind je de Gili-eilanden. Gili Trawangan is de hotspot waar backpackers samenkomen en tevens de party-hotspot van heel Indonesië. De andere twee eilandjes Gili Air en Gili Meno zijn een stuk rustiger en minder op bijvoorbeeld een hectisch nachtleven ingericht. Als is er op Gili Air absoluut voldoende vertier, het barst er van de strandbars. Het is er gewoonweg niet op uitgaan gericht zoals Gili Trawangan dat wel is.

Het turquoise water rondom Gili Air

Snorkelen is rond de Gili’s een ander leuk dingetje om te doen. Tof is om vanaf het strand rond te gaan speuren naar zeeschildpadden, echt een gave ervaring om mee te maken. Het koraal is overigens grotendeels bleek, heb daar dus geen al te hoge verwachtingen van.

Wist jij dat je geen auto’s vindt op deze eilanden? Fietsen of de ouderwetse paard met wagen vormen er de voornaamste vorm van transport. Anno 2024 sjezen er eveneens een hoop elektrische scooters rond, da’s dan weer jammer!

Buiten de bekende drie Gili’s vind je rondom Lombok nog een boel andere Gili-eilanden die nauwelijks worden bezocht. Ideaal als je van de gebaande paden af wilt. Lees dit maar eens 🙂 .

Boek hier je accommodatie op Lombok en de Gili-eilanden

4. Sumbawa

De Mata Jitu Waterfall op Mojo Island

Vanaf Lombok kun je op de boot stappen naar het authentieke Sumbawa. Een rauw stukje Indonesië.

Behalve het ruige landschap, staat deze bestemming bekend als een van de betere surfspots van Indonesië. Verder is er geen gebrek aan mooie en verlaten stranden, watervallen in de jungle, traditionele dorpjes en zeer gastvrije mensen.

Kom je sec voor bezienswaardigheden zoals tempels en dergelijke, dan is dit niet de plek waar je moet zijn. Houd je daarentegen van gevarieerde natuur en ben je niet bang om soms onder primitieve omstandigheden te slapen en te reizen, dan is Sumbawa zeker een bezoekje waard. Al heb je er evengoed superdeluxe hotels, het verschil tussen arm en rijk is duidelijk zichtbaar.

Je vraagt jezelf misschien af wat er zoal te doen is op Sumbawa? Hieronder heb ik enkele tips voor je.

Het authentieke dorpsleven zonder enige luxe vind je in Kertasari, en in het bijzonder in de primitieve maar oh zo leuke Sollo Sollo Homestay. Kom je vanaf Lombok met de boot, dan is dit een toffe locatie om enkele nachtjes te blijven slapen. Vanuit de haven is het een uurtje rijden. Er lopen kippen rond, matrassen liggen op de grond en je doucht je met koud water. Eigenaar Ade is een lief mens.

Ga verder surfen bij een van de vele surfspots die het eiland rijk is. Oost-Sumbawa is het meest ontwikkelde deel, terwijl West-Sumbawa nog wat onbekender is. De bekendste pek is Lakey Peak aan de oostzijde. In West-Sumbawa kun je terecht bij Yoyos, Super Sucks en Scar Reef. Let er wel op dat het surfniveau past bij wat je zoekt. Je wilt als beginner niet in een gebied komen dat louter voor gevorderden bedoeld is.

Een wandeling door Liang Petang, een mysterieuze grot vol met stalagmieten en stalactieten, is iets anders wat ik je aanraad.

Neem verder de boot naar Moyo Island. Hier heb je onder meer de fraaie Mata Jitu Waterfall en de Diwu Mba’i Waterfall liggen. Helaas ligt er ook een hoop aangespoelde rotzooi op het eiland, zoals je wel vaker ziet in Indonesië. Moyo is bovendien de thuisbasis van het luxueuze Amanwana Resort, dat bekendheid verwierf door een scala aan wereldsterren dat er heeft geslapen. Zo’n plek past totaal niet op een arm eiland als Mojo, het voelt allemaal vrij apart.

Chillen op Mojo 🙂

In voor een stevige hike? Maak een trekking naar de top van de 2.850 meter hoge Gunung Tambora-vulkaan. In tegenstelling tot veel andere vulkanen in Indonesië, kom je hier nog maar weinig andere toeristen tegen. Dit maakt de ervaring extra gaaf.
Je slaapt in een tentje en wordt ’s ochtends wakker met de zonsopkomst. Een gids is absoluut aan te raden.

Een van de leukere steden op Sumbawa is Sumbawa Besar. Fijn is dat je er relatief veel comfort hebt qua accommodaties, terwijl je in je reis daarheen waarschijnlijk op behoorlijk veel basale plekken heb overnacht. Het is in Sumbawa Besar dus letterlijk even bekomen van de intensiteit die het reizen op het eiland met zich meebrengt.

Sfeervolle houten huisjes in Sumbawa Besar

Mocht je nog een uitstapje willen maken, dan is het onbewoonde Kenawa Island de moeite waard. Bijna heel Kenawa bestaat uit graslanden. Dwars daardoorheen loopt een pad dat je naar de top van een heuvel brengt. De echte avonturiers kunnen er bovendien hun tentje opzetten om er een of meerdere nachtjes te kamperen. Accommodatie en voorzieningen zijn er verder niet.

Boek hier je accommodatie op Sumbawa

5. Sumba

Rijstterrassen op Sumba

Het bergachtige Sumba (of: Soemba) behoort tot de Kleine Soenda-eilanden en is met 210 bij 40 kilometer voor Indonesische begrippen relatief klein te noemen. Dit is een bijzondere bestemming zonder massa’s toeristen. Bijzonder, omdat je qua landschap niet direct het idee hebt in Indonesië te zijn. Maar ook vanwege de onwijs lieve mensen die je er tegenkomt. Je hoort er de laatste tijd steeds meer backpackers over praten.

Wat raad ik je hier aan?

Op 3 kwartier rijden van Tambolaka Airport ligt het schitterende Weekuri Lake. In deze turquoise zoutwaterlagune kun je heerlijk zwemmen, al moet er rekening mee houden dat het er behoorlijk druk wordt. Ga daarom bij voorkeur ’s ochtends vroeg.

Leuk is verder om naar traditionele dorpjes te rijden. Zo is er Anakalang, je hebt hier eeuwenoude megaliete graftombes. Tarung in het stadje Waikabukak is evengoed een fascinerend plaatsje om heen te gaan. Speciaal zijn de traditionele huisjes waarin de mensen leven. Hetzelfde geldt trouwens voor Praijing Cultural Village, dat ook in de buurt van Waikabubak ligt.

Vlakbij Waikabubak ligt het Sumba Manupeu Tanah Daru National Park waar je mooie wandelingen kunt maken. Twee bezienswaardigheden die je niet wilt missen zijn de Matayangu Waterfall en Waimanu Village.

Eveneens interessant is om je te verdiepen in de ikat-weverij bij een van de ikat-dorpjes. Dit is een manier van weven die je ook in Flores zult tegenkomen. Enkele dorpjes om te stoppen zijn Maubara, Praiyawang en Kaliuda.

Trek naar het hoger gelegen Lewa om te ontsnappen aan de hitte. Je kunt er bovendien hiken naar het kratermeer Kanabu Wulang. En als je een natuurliefhebber bent, is het Laiwangi Wanggameti National Park een must om naartoe te gaan. Je hebt hier onder andere inheemse vogels en de Laputi Waterfall.

Het Weekuri Lake is een van de bekendere bezienswaardigheden op het eiland

Surf je graag? Dan is het dorpje Pero een aanrader om te bezoeken. Ook is het hier tof om een scooter te huren en over de vele kronkelwegen te rijden, en daarbij te genieten van mooie vergezichten. De setting is er met valleien en groene heuvels namelijk prachtig.

Behoefte aan mooie stranden? Rijd in dat geval naar Wanokaka, Lamboya en Tarimbang. Specifieke aanraders zijn: Watu Bela Beach, Bawanna Beach, Marosi Beach, Mandorak Beach, Watu Malado Beach en Tarimbang Beach.

En tot slot: jaarlijks vindt in februari of maart het Pasola-festival plaats, een eeuwenoude traditie waarbij ruiters van verschillende dorpjes elkaar te lijf gaan met stokken. De exacte datum wordt bepaald aan de hand van zeewormen en de stand van de maan. Als je dit festival wilt bijwonen, check dan goed de data en de locaties waar het gehouden wordt. Lamboya is zo’n locatie.

Boek hier je accommodatie op Sumba

6. Sulawesi

Een Tongkonan-dorpje in Rantapeo – het zijn de typische zadelhuizen die je in de Toraja-regio vindt

Een mengelmoes van cultuur, natuur en tradities, zo zou ik Sulawesi willen omschrijven. Het eiland is nog relatief onontgonnen en vergeleken met bijvoorbeeld eilanden als Bali en Lombok komen er relatief weinig toeristen.

Ben jij het type backpacker dat ervan houdt om af te wijken van ‘wat gangbaar is’, niet vies is van avontuur en zich graag tussen de locals bevindt? Dan is Sulawesi de plek die bij je past.

Wat kun je zoal doen op Sulawesi?

In de hoofdstad Makassar is een bezoekje aan Fort Rotterdam aan te bevelen. Ze is het voormalige hoofdkwartier van de Nederlanders in Zuid-Sulawesi. De meest gezellige spot is Losari Beach, met name tijdens de zonsondergang. Voor de rest is Makassar eigenlijk vooral een vieze, grote en drukke stad. Vanuit hier reis je door naar plekken als Tana Toraja of Bira. Voor ik het vergeet: een boottocht door het surrealistische karstlandschap van Rammang Rammang is top.

Over Bira gesproken, da’s hele andere koek. Een waanzinnig mooie regio bezaaid met hagelwitte stranden. Spring op de scooter en ga het zelf ontdekken. Onderweg kom je bovendien langs allerlei lokale dorpjes waar de bewoners bijna continu naar je zullen kijken en enthousiast zullen zwaaien. Mijn persoonlijke favoriete strand is trouwens Marumasa Beach. Tevens is Pantai Mandala Ria supermooi. Datzelfde geldt trouwens voor Bara Beach. Niet missen: het uitzicht bij Panaikang Bira.

Dit is bij Panaikang Bira

Het Bunaken National Marine Park bestaat uit vijf verschillende eilanden: Bunaken, Manado Tua, Siladen, Mantehage en Nain. Duiken rond deze eilandjes is werkelijk geweldig. Om je een indruk te geven: er zijn hier bijna drie keer zoveel koraalsoorten als in het Caribisch gebied. Het leuke is dat je er zeeschildpadden, nemo-visjes, roggen en tig andere vissen tegenkomt. En het koraal is vergeleken met veel andere plekken in Zuidoost-Azië nog behoorlijk kleurrijk.

Bunaken Island bereik je vanuit Manado, de grote stad die je in het noorden van Sulawesi vindt en beroemd om het kenmerkende eten. Ga het centrum in en ontdek de lokale pittige keuken. Bij de haven vind je veel food-trucks om lekkere dingen te proberen. Rica-rica is een traditioneel gerecht uit deze streek. Ook klappertaart, een soort kokostaartje, is erg lekker.

Een lokale visser met zijn vangst in Manado

Oh trouwens, ik heb me laten vertellen dat in Manado de mooiste vrouwen van Indonesië wonen. Lastig te zeggen eerlijk gezegd 😉 .

Een andere aanrader is het Kepulauan Togean National Park waartoe de idyllische Togian Islands behoren. Net als bij het Bunaken National Marine Park is het koraalrif in deze regio zeer divers, het lijkt er zonder te overdrijven net een bloementuin.

Het grote verschil met Bunaken is dat je ‘de Togians’ een typische backpackbestemming kunt noemen, veel andere toeristen zal je er normaal gesproken niet tegenkomen. Het populairste eiland van deze archipel is trouwens Kadidiri, je vindt hier dan ook het gros van de accommodaties, duikschooltjes etcetera.

Verder is de wandeling langs de twee vulkanen in Tomohon een aanrader. Deze stad wordt lokaal ‘Kota Kembang’ genoemd en de vulkanen heten de Lokon en de Mahawu. Verder is het Linau Lake met haar indrukwekkende kleuren en rustige omgeving de moeite waard om eens te bekijken. De Tekaan Telu-watervallen mag je evengoed noteren. En vergeet de macabere markt niet te bezoeken, zoiets zie je niet vaak zeg ik je vast.

In de bergen van Tana Toraja is een must-do het bijwonen van een lokaal uitvaartritueel. Wees je er wel van bewust dat tijdens de begrafenissen verschillende waterbuffel- en varkensoffers worden gedaan. De spookachtige plekken Londa, Lemo, Kambira, Suaya, Tampang Allo en Makale moet je eveneens gezien en ervaren hebben. De natuur in Torajaland is trouwens net zo goed sensationeel, Batutumonga bijvoorbeeld. Wil je iets bizars meemaken? Ik zeg alleen Ma’nene. Verder onderzoek laat ik aan jou over 🙂 .

Deze foto maakte een Indonesisch vriendinnetje van me tijdens Ma’nene

Verder is een bezoek aan het Lindu National Park een aanrader als je in Centraal-Sulawesi bent. Alleen de weg hiernaartoe is al een ervaring op zich. Eenmaal aangekomen in het natuurreservaat, liggen er mooie wandelingen op je te wachten en zal je onderweg de nodige dieren spotten. Denk hierbij aan unieke exemplaren waaronder dwergbuffels en hertzwijnen. Daarnaast vliegen er regelmatig felgekleurde vlinders en opmerkelijke vogelsoorten langs. Speciaal is overigens dat het laagste punt op 300 meter hoogte ligt. De top is ruim 2.350 meter. Check ook de Bada Valley. Je kunt er imponerende megalieten bekijken die stammen uit de 14e eeuw

Op 2 uur rijden ligt het plaatsje Tentena, met name bekend vanwege het Posomeer. Na Lake Toba op Sumatra het grootste meer van Indonesië. In de buurt vind je watervallen, jungle en kleine dorpjes. Zo is er de fraaie Saluopa-waterval die op ruim 20 kilometer buiten Tentena ligt.

Als laatste noem ik het Wakatobi Marine Park in Zuidoost-Sulawesi. Voornamelijk wanneer je van bounty-paradijsjes, snorkelen en duiken houdt, word je op je wenken bediend. Om precies te zijn bestaat de archipel uit 143 eilanden waarvan slechts zeven bewoond worden. De vier belangrijkste zijn Wangi-Wangi, Kaledupa, Tomia en Binongko. Heb je die aflevering van Floortje naar het einde van de wereld gezien waarin Floortje Dessing Pulau Hoga, een van de Wakatobi-eilanden bezoekt? Aanrader!

Boek hier je accommodatie op Sulawesi

7. Sumatra

bukit-lawang-sandra-2
Deze orang-oetan genaamd Sandra zag ik in Bukit Lawang

Als nummertje zeven het op een na grootste eiland van Indonesië: Sumatra. Om je een beeld te vormen: ze is zo’n beetje 1.800 kilometer lang, een land op zich dus. Hier vind je vulkanen, kratermeren, verschillende inheemse stammen, groene nog ongerepte wouden, stranden en het heerlijke Padang-eten. Vrijwel het complete eiland is een grote jungle.

De meeste backpackers kom je tegen in het noorden van Sumatra, mede door de aanwezigheid het Tobameer, Bukit Lawang en Pulau Weh. Een logisch beginpunt is daar Medan, een regelrechte shithole. Er is zó onwijs veel verkeer, dat kun je je nauwelijks voorstellen. Verder is het er grauw, vies en is een simpel wandelingetje maken is er niet bij. Mijn advies: vertrek zo snel mogelijk.

Waarheen?

Ga zeker een kijkje nemen bij -ik had het er al over- het diepste meer ter wereld: Danau Toba (het Tobameer). Ze is ontstaan nadat de Tobavulkaan zo’n 75.000 jaar geleden uitbarstte en groter dan bijvoorbeeld Singapore. Het dorpje Tuk Tuk op Samosir Island is het meest bekend en je zult hier veel andere backpackers treffen. Het is samen met Bukit Lawang de gezelligste spot van Sumatra.

Karakteristieke Batak-huisjes op Samosir Island

Verder is orang-oetans te spotten in het Gunung Leuser National Park in Bukit Lawang een must. Buiten deze aapsoort leven er bedreigde diersoorten, zoals tijgers, olifanten, neushoorns en de Thomas Leaf Monkey. Je waant je al snel in de Disney-knaller Jungle Book. Eerlijkheid gebied wel te zeggen dat de kans op het spotten van een tijger, neushoorn of olifant verwaarloosbaar is. Desalniettemin is een trekking door het woud gaaf om mee te maken, ik deed er een van liefst 3 dagen. Naast de apen is het ontwaken met jungle-geluiden een hoogtepunt. Beduidend minder leuk zijn de smerige bloedzuigers. Je kunt zo’n tour eenvoudig lokaal regelen, maar voorafgaand boeken is ook mogelijk.

Tip: indien je een privé-tour wilt doen in Bukit Lawang, adviseer ik je om het te regelen via Local Guides.

Overigens is het goed om te weten dat Bukit Lawang vandaag de dag vrij toeristisch is geworden. Een rustiger alternatief is Ketambe. Hier leven de orang-oetans nog écht in het wild, je hebt zodoende niet de zekerheid ze te zien.

Berastagi is een bergstadje in het noorden van Sumatra en bezoek je voor de twee imposante vulkanen die in de regio liggen: Gunung Sibayak en Gunung Sinabung. Ook heb je diverse interessante Karo-dorpjes en watervallen om heen te gaan.

Als je plannen hebt om te gaan duiken of snorkelen adviseer ik je om Pulau Weh te bezoeken. Je gaat er indrukwekkende koralen en andere openbaringen aantreffen. Zelfs indien je niet aan onderwatersportactiviteiten doet, is een bezoek de moeite. Pulau Weh is namelijk vrij groot (156,3 km²) en daarmee ideaal om met de scooter te verkennen. Qua stranden vond ik Pulau Weh een tikkeltje teleurstellend.

Dit is bij Casa Nemo op Pulau Weh

Pulau Weh bereik je vanuit Banda Aceh, een stad die interessant is om een aantal daagjes te vertoeven. Onder meer de tragische tsunami-geschiedenis zal indruk op je maken.

In het westen van Sumatra liggen de Mentawai-eilanden. Deze archipel bestaat uit vier bewoonde eilanden en nog allerlei kleine paradijsjes. Je maakt hier kennis met een andere wereld. Zo zal je de Mentawai-stam, die in het regenwoud leeft, ontmoeten. Behalve dit culturele hoogtepuntje is deze regio een alom geprezen surfspot.

Op zoek naar meer tropische eilanden? Pak het vliegtuig naar Belitung Island en check ook Lengkuas Island. Op de eerstgenoemde plek vind je het prachtige Tanjung Tinggi Beach. .

Noteer tevens de havenstad Padang, dat door de internationale luchthaven gemakkelijk te bereiken is. Je hebt er een aantal gezellige wijken liggen en je kunt er het heerlijke Padang food eten. Dit is namelijk de plek in Indonesië waar het bekende ‘Masakan Padang’ vandaan komt, een tafel vol kleine gerechtjes plus rode én groene sambal. Je ziet de eetzaakjes werkelijk overal in het land. Wandel verder door de Dutch Old Town, met de talrijke Nederlandse gebouwen die uit de koloniale periode komen.

Vanuit Padang is Bukittinggi populair om heen te gaan. Je hebt er de vulkanen Mount Singgalang en Mount Marapi. De laatstgenoemde is een nog altijd actieve vulkaan die je kunt trotseren. Dit is niet gemakkelijk, maar je zult er geen spijt van krijgen. En verder: op ongeveer 1,5 uur rijden van Bukittinggi ligt de overweldigende Harau Valley.

Schilderachtige rijstvelden in Bukittinggi

Het beklimmen Mount Kerinci is de laatste tip die ik voor je heb. Dit is de hoogste berg van heel Sumatra en de hoogste vulkaan van Indonesië. Om precies te zijn is ze 3.805 meter hoog. Yep, het is een hele inspanning.

Boek hier je accommodatie op Sumatra

8. Flores

Een Komodovaraan op Rinca Island

Op een uurtje vliegen van Bali ligt het steeds populairder wordende Flores. Een veelzijdig en lekker compact eiland met ongerepte natuur, ’s werelds grootste hagedis, traditionele dorpjes, openbaringen onder water en ruige vulkanische landschappen.

Een meanderende weg vol haarspeldbochten verbindt het westen met het oosten. Al reizende kijk je uit het busraampje en komen adembenemende uitzichten voorbij. Bocht na bocht knalt er een soort Indonesische hardcore uit de speakers (zo is mijn ervaring althans 😉 ) en ligt misselijkheid op de loer.

Dat gezegd hebbende, wat is er te doen op Flores?

Het gros van de mensen komt naar Flores om de ietwat griezelige Komodo Dragon van dichtbij te bewonderen. Deze imponerende varaan kan liefst 3 meter lang worden en leeft verder nergens anders. Een unieke kans om dit beest te spotten dus. Dit kun je doen door vanuit Labuan Bajo een tour te boeken naar het Komodo National Park. Zo’n tour is overigens ook mogelijk vanaf Lombok.

Labuan Bajo is verder niet heel bijzonder, al hangt er wel een fijne sfeer. In de hoofdstraat vind je veel duikscholen, eetzaken en koffiebars. De vismarkt is ’s avonds een toffe spot om een hapje verse seafood te eten.

Het door heuvels omringde Ruteng is zelf misschien niet zo spannend, maar de omgeving behoort tot de pittoreskere van Flores. Huur een scooter en ga het zelf zien. Je vindt er schitterende rijstterrassen, watervallen en primitieve dorpjes waar mensen je met een grote glimlach zullen begroeten. De rit naar de Tengku Lese Waterfall is een mooie om te maken.

Ruteng wat ben je mooi!

Voor fraaie stranden en snorkelen is een dagtrip naar de Riung Islands aan te raden. Je hoeft overigens niet persé omringende eilandjes te bezoeken om mooie stranden te vinden. Een pareltje is Koka Beach. Deze exotische baai is vooral bekend onder de lokale bevolking. Snorkelen doe je direct vanaf het strand. Indien je wilt duiken, dan kun je van lokale vissers een bootje huren. Of ga een ochtend met ze vissen, om daarna je vangst te grillen op de barbecue.

Een weergaloos uitzicht op felgekleurde kratermeren, dat krijg je bij Mount Kelimutu in Moni. Op de terugweg naar beneden is het lekker om jezelf op te frissen in een van de warmwaterbronnen.

Bajawa is voor mij een van de gavere bestemmingen op Flores, misschien zelfs wel de gaafste. Chill is dat het er gezien de hoge ligging relatief koel is. Ze is vooral bekend vanwege de traditionele dorpjes, waaronder Bena en Tololela. Maar er is nog zoveel meer. Kampeer bij Manulalu in een tent van bamboe en beklim de fysieke uitdager Mount Inerie.

Flores kamperen
Het uitzicht vanuit mijn bamboetent bij Manulalu

Wae Rebo Village is een afgelegen dorpje waar locals op traditionele wijze hun leven leiden. De kegelvormige huisjes gemaakt van bamboe en gras zijn typerend voor het plaatsje. Je komt er door 3 tot 4 uur te hiken, een heus (en steil!) avontuur. Blijven slapen is mogelijk, al is dit prijziger dan je zou verwachten en al jaren niet meer de authentieke ervaring die het was.

Tot slot is Maumere een tip die ik met je wil delen. Het vetste om hier te doen vond ik het eilandhoppen naar Pulau Kojadoi, Pulau Babi en Pulau Pangabatang. Snorkelen viel mij er persoonlijk wat tegen, al heeft dit ongetwijfeld te maken met de tsunami die in 1992 veel koraal beschadigd heeft. Gelukkig is dit langzaamaan weer aan het herstellen.

Boek hier je accommodatie op Flores

9. Kalimantan

Behalve de orang-oetan is de neusaap een bekende bewoner in het Tanjung Puting National Park

Ben je in voor avontuur en heb je altijd al eens naar Borneo willen gaan, om bijzondere dieren te spotten? Dan is Kalimantan een eiland om aan je reisschema toe te voegen. Houd er overigens wel rekening mee dat er nauwelijks publiek transport is, waardoor rondreizen al snel vrij prijzig kan worden. Daarbij zijn de afstanden immens, met een oppervlakte van om en nabij de 540 km² is Kalimantan het grootste eiland van Indonesië.

Een van de hoogtepunten op Kalimantan is het zien slingerende orang-oetans in het Tanjung Puting National Park. Doorgaans zal je een meerdaagse excursie doen, bijvoorbeeld van 3 dagen. Je vaart dwars door het natuurpark op de Sekonyer-rivier en stopt onderweg bij diverse opvangplaatsen waar orang-oetans klaar worden gestoomd om weer terug te keren in de natuur, onder andere bij Camp Leakey. Behalve orang-oetans zal je er tevens de bijzondere neusapen in de bomen zien zitten en kun je er contact leggen met de Dayak-stam, de oorspronkelijke bewoners van Kalimantan.

Tip: beste partij om je excursie in Tanjung Puting mee te doen is Local Guides. Zij zijn al jaren dé toonaangevende touroperator in dit gebied.

De orang-oetan is voor de meeste mensen dé reden om naar Kalimantan af te reizen

De Apokayan Highlands aan de oostkant van Kalimantan brengen je in contact met traditionele bewoners. Je zult aan den lijve ondervinden wat het is om terug naar de basis te gaan. Een van de hoogtepunten is het kennismaken met de Kayan-, de Punan- en de Kenyah-stammen en bij hen thuis overnachten.

Uitdaging vind je in de Meratus Mountains bij Loksado. Je kunt je hier opmaken voor een vijfdaagse trekking door de wildernis. Behalve de natuur, krijg je een kijkje in de plaatselijke cultuur en de bijbehorende eeuwenoude rituelen.

Een natuurwonder is het Labuan Cermin Lake. Het meer is glashelder en nogal opmerkelijk is de combinatie van zoet en zout water. Huur een bootje om een tocht te maken en een aantal jaloersmakende foto’s te schieten. De rit vanuit Berau naar Biduk Biduk is een hele expeditie, maar de beloning is groot.

Als je het interessant vindt om een drijvende markt te bezoeken, is de Lok Baintan Floating Market bij Banjarmasin een aanrader. Je vaart met een bootje over de Martapura-rivier en komt langs tal van drijvende shops. Het is een typische lokale ervaring die je reis kleur geeft, al zeg ik er wel bij dat er een hoop (lokale) toeristen op afkomen.

Een tour op de bijna duizend kilometer lange Sungai Mahakam-rivier is aan te raden wanneer je de kans wilt krijgen om unieke dieren zoals zoetwaterdolfijnen, krokodillen, neusapen, gibbons en panters in hun natuurlijke habitat tegen te komen. Deze riviercruise duurt 4 dagen en is een heus avontuur. Je hebt trouwens ook een kortere variant van 2 uur, je stapt hierbij op in Samarinda.

Indien je zin hebt om te snorkelen, duiken of gewoon te zwemmen in helderblauw water, zet dan de Derawan-eilanden op je lijstje. De archipel ligt even buiten de kust van Borneo en bestaat uit 31 eilandjes, waarvan Derawan en Maratua de enige twee bewoonde plekken zijn. Derawan is het meest ontwikkeld en Maratua het grootst.

Boek hier je accommodatie op Kalimantan

10. De Molukken

Het bizar heldere water rond Kei Kecil

Ik wilde altijd al zo graag naar de Molukken, met name door de vele schitterende plaatjes van Wonderful Indonesia die ik voorbij zag komen. En oh, wat ben ik blij deze (avontuurlijke) stap te hebben gezet. Maluku, hoe men de Molukken lokaal noemt, is een prachtige bestemming als je parelwitte stranden, verlaten eilandjes en weinig toeristen zoekt. Erheen reizen is een hele expeditie, vanuit Jakarta ben je namelijk dik 3,5 uur onderweg om Ambon te bereiken.

Ambon is trouwens zowel een eiland als de gelijknamige hoofdstad van de Molukken. In de stad is niet bijster veel te beleven, maar op het eiland zeker wel. Liang Beach is bijvoorbeeld een juweeltje van een strand. Het voelt er een beetje aan alsof je op de Malediven bivakkeert, zonder luxe welteverstaan. Verder raad ik je aan om te gaan snorkelen bij Lubang Buaya Morella Beach, een uitstapje te maken naar een van de nabijgelegen eilandjes en om naar Air Terjun Waai te rijden. Een waterval die ver verstopt ligt in het tropische regenwoud.

Vanaf Ambon is het een logische stap om je trip te vervolgen naar Pulau Seram. Inderdaad, dit is het eiland waar je Ora Beach vindt. Een andere plek die veel wordt aangedaan is Saparua, bekend om de VOC-geschiedenis. Daar in de buurt ligt Pulau Molana, een tropisch paradijsje.

Nog een toffe bestemming in de Molukken is Banda Neira, een eiland met een -helaas- bloederige historie. De VOC vermoordde er namelijk 14.000 van de 15.000 inwoners om de macht over de nootmuskaathandel te kunnen krijgen. Anywayvandaag de dag merk je hier behalve het Fort Belgica vrij weinig meer van.

Gunung Api gezien vanaf Banda Neira

Hoogtepunten van Banda Neira zijn het beklimmen van Gunung Api, het bezoeken van idyllische eilandjes zoals Pulau Hatta, Pulau Ai en Pulau Run en de Spice Tour op het nabijgelegen Banda Besar. Maar ook zeker het authentieke leven in het dorp is iets moois om van dichtbij mee te maken. En wat te denken van vliegen in een mini-propellervliegtuigje?

En dan de droom van iedere Indonesië-bezoeker: Kei Kecil. Althans, als je graag onverdorven stranden en spectaculaire eilandjes wilt zien. Pulau Bair en Ngurtafur Beach zijn wat dat betreft pure droomplekken. Vergeet ook zeker niet om naar Pasir Panjang te lopen; een geweldig lang en wit strand. Zo wit waardoor je ogen pijn doen, zonder te overdrijven. En het zand is hier net meel, zo zacht heb ik het nergens anders gevoeld.

Oh… kan iemand me terugbrengen naar Kei?

De laatste aanrader is het eiland Ternate en de regio daaromheen. Geschiedenisliefhebbers kunnen een kijkje nemen in de Ternate City, waar een Nederlands fort -Fort Oranje- staat dat de thuisbasis vormde van de VOC. Verder mag je eveneens op Ternate idyllische stranden en helderblauwe wateren verwachten. Snorkelen in het kristalheldere water van Sulamadaha Beach is een must. Maak vanaf daar een uitstapje naar Hiri Island. Surfen kan op Morotai Island, tevens is hier leuk om met de scooter rond te rijden. Ook is het afgelegen Halmahera Island een aanrader, met het beklimmen van de Dukono-vulkaan als ultieme uitdaging.

Boek hier je accommodatie op de Molukken

11. Papoea

Welkom in de wonderlijke wereld van Raja Ampat

In eerste instantie moet je waarschijnlijk niet aan Indonesië denken wanneer je Papoea hoort. Toch is Papoea (of: Papua) het meest oostelijke eiland van Indonesië. Nieuw-Guinea is overigens het hele eiland, waarvan het westelijke deel bij Indonesië hoort. Na Groenland is Nieuw-Guinea overigens het grootste eiland ter wereld.

Goed om te weten is dat Papoea een stuk duurder is dan de meeste bestemmingen die je in Indonesië vindt.

Het ongerepte Papoea is onder reizigers met name bekend vanwege de uitmuntende duikmogelijkheden die je bij de eilanden van Raja Ampat hebt. Je vindt er de best intact gebleven koraalriffen van onze aardbol.

Laten we eens kijken wat er allemaal te doen is op Papoea. Ik vertel het je hieronder.

Raja Ampat is als gezegd een must voor duikers en snorkelaars en bestaat uit de volgende vier hoofdeilanden: Misool, Salawati, Batanta en Waigeo. Om er te komen vaar je vanuit Sorong naar Waisai op het eiland Waigeo. Behalve duiken raad ik eveneens aan om de magisch blauwe Kali Biru River te bezoeken.

In het zuiden van Raja Ampat ligt het mooie en al eerder besproken eiland Misool. Naast het koekeloeren op de zeebodem, raad ik je aan om te gaan kajakken tussen de karstbergen die uit het heldere water omhoogsteken.

Ken je die bekende foto van Raja Ampat waar je allerlei pittoreske karst-eilandjes uit het turquoise water ziet oprijzen? Hiervoor moet je zijn bij Wayag Island. Het uitzicht vanaf het platform is serieus weergaloos, dit moet je gezien hebben. Het enige nadeel is dat het een dure grap is om er te komen, aangezien je een speedboot moet charteren en 4 tot 6 uur onderweg bent vanuit Waisai. Je ziet dan ook vooral liveaboards aanmeren of grotere groepen mensen die een boot charteren.

Een misschien wel net zo mooie plek als Wayag Island is Piaynemo Island. Vanaf Waisai vaar je er in 1,5 heen, veel korter (en goedkoper) dus dan om naar Wayag Island te komen.

De karst-eilandjes van Piaynemo

Wil je duiken met walvishaaien? Ga dan naar Cenderawasih Bay wat op het eiland Nabire ligt. Je hebt daar tevens een kleine airport die je vanuit bijvoorbeeld Timika en Jayapura -de hoofdstad van Papoea- kunt bereiken.

Verder is een meerdaagse trekking door de Baliem-vallei een unieke ervaring. Hier zie je nog mensen halfnaakt met een peniskoker en een bot door de neus lopen. Ze behoren tot de traditionele Dani- en Lani-stammen. Je wandelt er door een niet-alledaags decor bestaande uit rivieren, hangbruggen en een canyon. Onderweg kom je langs inheemse dorpen waar je de voorgenoemde stammen aantreft. In deze regio vindt eveneens jaarlijks het Baliem Festival plaats, een bijzondere happening om als buitenstaander kennis te maken met etnische minderheden en fascinerende culturen.

Biak Island kun je per vliegtuig bereiken en perfect om te duiken, te snorkelen of om simpelweg op een van de witte stranden te relaxen. Hier in de buurt liggen bovendien een aantal onwerkelijke paradijsjes, Pulau Rurbas is er daar een van.

Boek hier je accommodatie op Papoea

De beste reistijd voor Indonesië

De Tengku Lese Waterfall bij Ruteng (genoeg water in het droogseizoen 🙂 !)

Het klimaat in Indonesië verschilt per eiland en soms zelf op het eiland zelf. Grofweg is april tot oktober de periode met de minste neerslag.

Weet dat je in Indonesië te maken hebt met het regen- en droogseizoen. Laat je echter niet meteen afschrikken door het woordje ‘regen’. De buien zijn dikwijls vrij intens maar van korte duur.

Hieronder geef ik je een overzicht van de beste reistijden in Indonesië per eiland.

 

Beste reistijd voor Java

De meeste regen valt op Java van december tot en met maart. Voor een zo droog (en aangenaam) mogelijke reis, kies je het best voor de periode juni tot en met oktober.

Tevens dient gezegd dat dit met name geldt voor Westmidden- (Bandung) en Oost-Java (Surabaya) en in mindere mate voor het noordwesten. Specifieker: in het noordwesten van Java, bijvoorbeeld op Jakarta, zijn de droogste maanden juni, juli en augustus.

 

Beste reistijd voor Bali

Bali is het meest aangenaam om te bereizen van mei tot en met september, strikt genomen begint het droge seizoen al in april.

Het regenseizoen start eind oktober. Al heb ik eigenlijk louter goede ervaringen gehad tijdens de regentijd op Bali.

 

Beste reistijd voor Lombok & Gili-eilanden

Het klimaat op Lombok is nagenoeg hetzelfde als op Bali. Ik adviseer je daarom te gaan ergens in de maanden mei tot en met september, al kan april ook al.

Het natste is het van december tot en met maart. Al was ik onlangs nog in februari op de Gili’s en heb ik supergoed weer gehad.

 

Beste reistijd voor Sumbawa

Het surfseizoen op Sumbawa loopt van april tot en met september, waarbij april en mei als beste maanden bekendstaan.

Voor de meeste zonuren zijn april tot en met november de beste tijd om te gaan. Al is mijn vader er met z’n vriendin in maart geweest en hadden zij evengoed uitstekend weer.

 

Beste reistijd voor Sumba

De droge tijd op Sumba valt van april tot en met november en is daarmee de beste reistijd om Sumba te bezoeken.

Net zoals op zoveel eilanden hoef je niet bang te zijn voor het regenseizoen in de maanden december tot en met maart, al valt er gemiddeld genomen de meeste neerslag in januari.

 

Beste reistijd Indonesië voor Sulawesi

Op Sulawesi heersen twee verschillende klimaten. In het noordoosten is de droge periode vrij kort, deze loopt van augustus tot en met oktober. Het zuidwesten kent een langere droogteperiode, namelijk van april tot en met november.

De natste maanden van het jaar zijn december tot en met maart, waarin januari en februari de uitschieter vormen.

 

Beste reistijd Indonesië voor Sumatra

Op Sumatra zal er altijd wel een buitje vallen. De droge periode loopt van mei tot en met september, en is zodoende de tijd waarin je het minste risico loopt. Zelf was ik in september in Bukit Lawang en de weersomstandigheden waren prima.

In de maanden oktober tot en met april is het regenseizoen en zullen er meer buien vallen. Al hoef je deze periode absoluut niet als no-go te beschouwen op Sumatra

 

Beste reistijd voor Flores

De beste reisperiode om naar Flores te gaan is van april tot en met oktober, het is dan namelijk droogseizoen.

In de nattere tijd, november tot en met maart, is het eveneens prima te doen. Meestal word je dan ’s middags op een stevige plensbui getrakteerd, maar dat is het dan ook wel.

 

Beste reistijd voor Kalimantan (Borneo)

Net als op Sumatra kan het hier iedere dag wel even regenen. Juni tot en met oktober zijn goede maanden voor een bezoekje aan Kalimantan. Juli en augustus staan daarbij als beste bekend.

De meeste regen valt van november tot en met mei.

 

Beste reistijd voor de Molukken

Maak op de Molukken onderscheid tussen de noordelijke en zuidelijke eilanden.

Oktober tot en met mei is de beste periode om Ambon, de Banda-eilanden en Seram te bezoeken.

Op de Kei-eilanden heb je normaal gesproken het beste weer in april, mei en oktober, november en december.

Wil je naar de noordelijke eilanden zoals Ternate of Tidore? Een echt seizoen aanwijzen is hier vrijwel onmogelijk. Vermijd in ieder geval juli en augustus, deze zijn het natst.

Op de Molukken geldt in tegenstelling tot de andere eilanden dat het in het regenseizoen vaak ook echt aan de lopende band nat is.

 

Beste reistijd voor de Papoea

Papoea kun je vrijwel het hele jaar door bezoeken. De beste duikperiode voor Raja Ampat is september tot en met april.

 

Visum voor Indonesië

Het 211A-visum dat ik twee keer verlengde, zo kan je 6 maanden in Indonesië blijven

Tot 30 dagen is er geen visum nodig om Indonesië binnen te komen. Bij binnenkomst krijg je een gratis visumvrije entree die je niet kunt verlengen. Deze variant wordt ook de ‘Visa Exemption’ genoemd.

Update juli 2024: tijdens de corona-periode is deze visumvrije entree tijdelijk opgeschort, en nog altijd wordt het nog niet afgegeven. Zodoende kun je enkel het Visa on Arrival krijgen, dat ik hierna bespreek. Je betaalt hiervoor 500.000 IDR en hebt hiermee recht op 30 dagen Indonesië. Je kunt deze net als het onderstaande betaalde VOA met nog eens 30 dagen verlengen. Of de Visa Exemption terugkomt? Het lijkt er niet op.

Omdat de visumvrije entree vooralsnog is afgeschaft, is het betaalde B213 Visa on Arrival (VoA) het visum dat de meeste reizigers kiezen. Dit visum is wel te verlengen tot een verblijf van maximaal 60 dagen. Dit doe je bij een willekeurig immigratiekantoor. Volg op de luchthaven de bordjes Visa On Arrival (VoA) en betaal vervolgens het verschuldigde bedrag. Dit kost je 500.000 IDR. Op het immigratiekantoor betaal je nog eens datzelfde bedrag indien je het wil verlengen.

Sinds 2022 is het tevens mogelijk om online een e-VoA te regelen, te doen vanuit ieder land buiten Indonesië. Handig! Je doet dit via de officiële immigratie-website of via een visumbureau zoals Visa Indonesia wanneer je het wilt uitbesteden. De meest gekozen e-visums zijn:

  • het B213 VoA dat ik hierboven al beschreef (500.000 IDR, online verlengbaar tot 60 dagen);
  • het 211A-visum wat je direct recht geeft op 60 dagen (1.500.000 IDR, verlengbaar via een visumbureau tot maximaal 180 dagen).

Een andere optie is om thuis een visum aan te vragen via de Indonesische ambassade, al is dit gezien het al genoemde e-VoA eigenlijk niet meer nodig .

Heb je een uitreisbewijs nodig bij aankomst? In Indonesië zelf wordt een vrijwel nooit naar een uitreisbewijs gevraagd. Zeker wanneer je een e-visum hebt en door de elektronische poortjes het land binnenkomt zal dit niet gebeuren. Niettemin wordt er bij het inchecken of boarden in Nederland steevast wel naar gevraagd. Zorg daarom dat je iets kunt laten zien.

Tot slot: je paspoort dient bij aankomst minimaal zes maanden geldig te zijn.

Geld in Indonesië

100.000 roepia, het grootste biljet van Indonesië en omgerekend nog geen 6 euro

Als je gaat backpacken in Indonesië heb je te maken met de Indonesische roepia (IDR). De laatste tijd is de waarde van de roepia behoorlijk gekelderd, en staat 17.500 IDR gelijk aan 1 euro. Een paar jaar geleden was dit bijvoorbeeld 15.000 IDR. Het is zodoende nog goedkoper geworden voor ons toeristen.

Wees verder voorbereid op flink wat biljetten als je in Indonesië bent, dit is zo aangezien het bankbiljet met de grootste waarde 100.000 roepia bedraagt. En da’s nog geen 6 euro. In lokale warungs geven ze de voorkeur aan biljetten van maximaal 50.000 IDR, aangezien ze anders veel moeten wisselen. Verder heb je briefjes van 1.000 IDR, 2.000 IDR, 5.000 IDR, 10.000 IDR en 20.000 IDR. Muntjes zijn er van 100 IDR, 200 IDR, 500 IDR en 1.000 IDR.

Hoe zit het met pinnen in Indonesië? Pinautomaten vind je genoeg in de steden, al kan het in landelijke gebieden een hele zoektocht zijn om er eentje te vinden. Banken rekenen geen transactiekosten, al betaal je wel de kosten van je eigen bank. Kies tijdens het pinnen altijd voor de optie ‘Continue without conversion’ indien dit je gevraagd wordt, om een zo gunstig mogelijke wisselkoers te krijgen. Het maximaal op te nemen bedrag verschilt per bank en loopt uiteen van (slechts) 1,25 miljoen IDR tot 3 miljoen IDR.

Tip: Wise helpt je om kosten te besparen tijdens het pinnen. Via hen betaal niet de (torenhoge) transactiekosten die jouw eigen bank rekent. Ook kan je nagenoeg gratis geld overmaken naar een Indonesische rekening, bijvoorbeeld van je guesthouse-eigenaar, die je het bedrag vervolgens in cash geeft. Het is een handige manier om geld te besparen.

Vaccinaties en inentingen voor Indonesië

Je hebt geen enkele vaccinatie verplicht nodig wanneer je gaat backpacken in Indonesië. Enkel het vaccin tegen gele koorts is verplicht, maar alleen als je in de zeven dagen voor je bezoek aan Indonesië in een gebied of land geweest bent waar gele koorts voorkomt. Deze aandoening komt enkel voor in Afrika en Zuid-Amerika en niet in andere Aziatische landen.

Geadviseerd worden DTP, hepatitis A en ook BMR wanneer je nog nooit tegen de mazelen gevaccineerd bent.

Als je langer dan twee weken in Indonesië blijft, wordt eveneens een inenting tegen buiktyfus geadviseerd. Blijf je langer dan drie maanden? Dan worden de volgende vaccinaties aangeraden: hepatitis b, tuberculose en rabiës. Maar let op: het gaat hier om adviseringen en niet om een verplichting.

Goed om te weten: indien je binnen 6 tot 12 maanden nog een keer een inenting voor hepatitis A haalt, dan ben je voor 25 jaar beschermd. Indien je als kind een vaccinatie tegen DTP hebt gehad, ben je met een nieuwe prik 10 jaar beschermd.

Malaria komt in heel Indonesië voor, behalve op Bali en Oost- en West-Java. Je kunt hiervoor malariatabletten slikken en/of jezelf goed insmeren met een daarvoor geschikte insectenspray of -crème.

 

Routes voor Indonesië

De lieve kinderen in Indonesië geven je reis extra glans

Indonesië is veruit het grootste land in Zuidoost-Azië, de grotere eilanden voelen vaak als een land op zich. Een goede planning van je reis is daarom essentieel, zeker als je niet alle tijd van de wereld hebt.

Maar juist vanwege de reusachtige omvang van Indonesië is het lastig om een passende route te maken. En indien je al weet welke eilanden je wilt bezoeken, hoelang trek je er dan per eiland voor uit?

Het zijn lastige issues waarmee ik je graag help.

Een leuke route om Bali, de Gili’s en Lombok met elkaar te combineren is bijvoorbeeld deze.

Maar de ultieme reisroutes voor heel Indonesië vind je in mijn paradepaardje Backpackgids Indonesië. Hierin heb ik routes voor ieder besproken Indonesisch eiland uitgestippeld, plus routes waarbij eilanden met elkaar gecombineerd worden. Per voorgestelde reis geef ik eveneens waardevolle tips over hoe je hem inkort of juist uitbreidt.

Of je nou een route zoekt voor 1 week, 2 weken, 3 weken, 4 weken of zelfs meerdere maanden, aan alle wensen is gedacht.

Specifiek voor Bali heb ik Backpackgids Bali ontwikkeld.

Behalve routes vind je in de gidsen een hoop insider-tips en handige transportschema’s die je vertellen hoelang het duurt om per transportmiddel van plaats naar plaats te reizen.

Je bespaart jezelf er héél veel uitzoekwerk mee en kunt zo maximaal genieten voor en tijdens je reis. Ook help je mij en de website op deze manier een handje door een gids van me te kopen, wat ik erg waardeer 🙂 .

 

Reisverzekering regelen voor Indonesië

Zorg ervoor dat je niet voor vervelende verrassingen komt te staan mocht je in nood zitten. Sluit daarom een reisverzekering af. Zelf ben ik erg tevreden over FBTO. In dit handige stappenplan lees je hoe ik tot deze keuze ben gekomen.

Voor een uitgebreid overzicht en het vergelijken van verschillende aanbieders, adviseer ik je om gebruik te maken van Independer.

 

Vliegticket regelen voor Indonesië

Zelf boek ik mijn vluchten vrijwel altijd via Skyscanner. Zij vergelijken het overgrote deel van de luchtvaartmaatschappijen met elkaar en bieden bovendien scherpe prijzen aan.

Paklijst voor Indonesië

Grote kans dat je met de vraag zit wat je wel en niet gaat inpakken voor je rondreis door Indonesië. Mijn advies is om het simpel te houden en zaken waarover je twijfelt sowieso thuis te laten.

Persoonlijk reis ik al jaren met een 30-liter-backpack, lekker licht en geen gesleur met joekels van tassen, zoals ik dat tijdens mijn eerste reis trouwens wel deed. Heerlijk is het, lichtgewicht backpacken!

Bekijk mijn superlichte inpaklijst en doe er je voordeel mee.

 

Accommodatie boeken in Indonesië

Voor je eerste dagen in Indonesië adviseer ik je om alvast een slaapplek regelen. Bekijk hiervoor het ruime aanbod op Booking.com.

Boek hier je accommodatie in Indonesië

Vervoer regelen voor Indonesië

Tegenwoordig boek ik mijn vervoer voornamelijk online via de platforms Bookaway of 12Go Asia. Het scheelt uitzoekwerk, onderhandelen en je krijgt via hen uitstekende prijzen.

Zijn de trajecten niet beschikbaar, dan kun je meestal wel ter plekke via je accommodatie of een reisbureau je tickets bemachtigen.

 

Tours en activiteiten regelen voor Indonesië

Tours en activiteiten in Indonesië boek je gemakkelijk op locatie of online. Get Your Guide behoort tot de betere platforms, zij bieden talrijke leuke uitstapjes aan en werken samen met lokale organisaties.

Het al genoemde Local Guides is een partij die compleet verzorgde privé-tours aanbiedt, ook op minder gangbare locaties zoals Kalimantan en Sulawesi. Ze ondersteunen onder andere lokale communities, je geld komt dus goed terecht.

 

Maak er een onvergetelijke reis van in Indonesië! Mocht je nog vragen hebben, stel ze gerust in de reacties hieronder 🙂

Haal het maximale uit je reis

Ben je op zoek naar routes? En heb jij geen zin in gedoe tijdens de planning van je avontuur? Wil jij simpelweg het maximale uit je reis op Indonesië halen? Dan heb ik iets voor je wat je niet mag missen.

Samen met een aantal andere doorgewinterde reizigers heb ik namelijk de ultieme backpackgids voor Indonesië ontwikkeld. Specifiek voor Bali en Azië zijn Backpackgids Bali en Backpackgids Azië eveneens twee absolute aanraders.

Je hoeft niks meer uit te zoeken, al het belangrijke en lastige voorwerk hebben wij voor je gedaan.

In de gidsen vind je onder meer:

Cruciale informatie voor je vertrekt.
Duidelijk uitgestippelde routes waar je direct mee op pad kunt.
Waardevolle transportinfo waarmee je zeeën van tijd bespaart.
 Toffe accommodaties, eetzaakjes en bekende maar ook geheime plekjes.
 Insider-tips, secrets en travel hacks die je gezien moet hebben.

Backpackgids Indonesië

Ga jij richting Indonesië? Dan is deze backpackgids een must om te hebben.

Backpackgids Bali

Dé gids die je niet mag missen als je naar Bali gaat. Ook de Nusa- en de Gili-eilanden komen uitgebreid aan bod.

Backpackgids Azië

Door reizigers bestempeld als “Het meest veelzijdige product om alles uit je reis door Azië te halen.” 

Avatar foto
Over de auteur

Backpacker in hart en nieren. Altijd op zoek naar avontuur. Auteur van diverse succesvolle reisgidsen, waaronder 'Backpackgids Azië', 'Backpackgids Australië' en 'Backpackgids Zuid-Amerika'.
19 Antwoorden
    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Lennie,

      Jakarta richt zich voornamelijk op toeristen die van winkelen houden, je hebt er talloze malls en marktjes. Wat dit betreft raad ik Pasar Baru en de Tanah Abang Market aan.

      Ga verder lekker in Jalan Jaksa wat vertier zoeken, hier zijn veel andere backpackers. Ook de Old Town is leuk om doorheen te wandelen. Doe vooral niet too much als je er maar 2 daagjes bent.

  1. Jorinda

    Hallo Robbert, Wat een geweldige en handige site! Alles wat ik wilde weten beschrijf je super uitgebreid. Wij gaan zelf met 23 man 1 week naar Bali (trouwen) vervolgens een week door java (vanaf jogyakarta richting Bali) rondtrekken en tot slot nog een week door Bali reizen. Bedankt voor al je tips en je mooie site. Groetjes Jorinda.

    1. Avatar foto
      Robbert

      Dat ligt eraan naar welke plekken je wilt gaan. Bekijk de beste reistijd anders even die ik aanraad per gedeelte.

      Zelf ben ik bijvoorbeeld in december op Karimunjawa geweest waar het weer prima was. Echter, in Yogyakarta was het in die periode weer wat minder. In oktober was ik op Sumatra, in Bukit Lawang was het prima weer terwijl het op Pulau Weh de hele week geregend heeft. Er is dus niet altijd iets zinnigs over te zeggen.

      Wil je safe zitten, dan is het simpel en raad ik je aan om in de droge periode te reizen.

  2. Rudi Peeters

    Wat een prachtige website zeg! Heel herkenbaar als liefhebber van dit mooie land.
    Nog een tip voor mensen die Lombok / de Gili’s bezoeken: naast de bekende 3 (Trawangan, Air en Meno), zijn er nog vele andere die (in mijn beleving) nog mooier en heerlijk rustig zijn. Hier kun je ook perfect snorkelen en duiken. Voorbeelden zijn Gili Nanggu, Gili Kedis, Gili Gede.

  3. Lisa

    Hi!

    Je bent op verschillende plekken geweest, wij gaan met ze tweeën reizen, is het heel lastig om wat luxere verblijfplaatsen te vinden? Op ten duur heb je wel eens behoefte aan wat luxer denk ik?

    Lisa

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Lisa,

      Dank voor je bericht. Sorry voor mijn late reactie, maar op dit moment zit ik in het noorden van Lombok waar nauwelijks internet is. Nu gelukkig even wel.

      Maar luxere verblijfplaatsen zijn vaak makkelijk te vinden hoor. Tenzij je echt in het meest lokale plekje bent beland natuurlijk.

      Groet,

      Robbert

  4. Nura

    Hoi Robbert,

    Handig artikel! Ik heb nog een vraagje; Ik ben van plan half oktober tot half november naar Indonesië te gaan, maar ik zou best wel graag (misschien een understatement haha) zon en warmte willen. Een keer een bui vind ik absoluut niet erg, maar enig idee of het (behalve warm) ook een beetje zonnig is in die tijd?
    Alvast bedankt!

    Nura

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Nura,

      Genoeg zon hoor. Zelf ben ik ook in die periode in Indonesië geweest. Het kan tegenvallen, maar de zon zal zich zeker vaak genoeg laten zien. Zelf was ik bijvoorbeeld in november op Karimunjawa waar het heerlijk weer was. In Yogyakarta, daarentegen, regende het weer best wel veel.

      Groet, Robbert

  5. Manouk

    Hoi Robbert,

    Allereerst leuke site en handige tips! Momenteel verblijven wij op Borneo (Maleisië) en willen hierna graag naar Indonesië. Echter is er zoveel te zien en te doen in Indonesië dat wij eigenlijk langer dan 30 dagen willen blijven. Heb jij enig idee waar wij dat visum voor 60 dagen kunnen aanvragen/regelen? Of is het handiger om eerst 30 dagen in Indonesië te verblijven, even een tripje naar een ander land te maken voor een paar dagen en dan weer terug te gaan naar Indonesië? Of mag dat niet?

    Oh en als ik het goed begrijp heb je voor dat 60 dagen visum geen uitreisbewijs nodig?

    Groetjes, Manouk.

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hey Manouk,

      Je kunt dit ook alvast in Nederland aanvragen via de ambassade of bijvoorbeeld E-visums.nl. Je kunt het ook doen in Indonesië, maar dan zal je het op de manier moeten regelen zoals beschreven in dit artikel – of je kunt een agent inhuren die het voor een commissie regelt. Je hoeft dan maar een keer bij de immigratie te verschijnen.

      Voor het verlengen naar 2 maanden heb je een uitreisbewijs nodig. Wanneer je dit VOA bij binnenkomst in Indonesië krijgt, niet. Wel wanneer je voor normale 30 dagen visum gaat. Echter, in mijn geval is ook vaak voorgekomen dat ik niets hoefde te tonen.

      Wat handiger is kan ik niet voor je bepalen… Je kunt inderdaad redelijk eenvoudig op en neer gaan, bijvoorbeeld via Singapore en Kuala Lumpur. Echter, als je nu al weet dat je langer wil blijven en weinig behoefte hebt aan de voorgenoemde plekken, zou ik gewoon gaan voor het verlengbare visum of het visum voor 2 maanden alvast in NL regelen.

      Succes!

  6. Margot

    Hoi Robbert
    Allereerst wil ik je bedanken voor de leuke blog, zo weet ik perfect wat er te zien is in Indonesië.
    Toch wil ik je raad vragen over het aantal eilanden die ik kan bezoeken op ongeveer 20 dagen tijd, ik vind het heel moeilijk om te kiezen aangezien ze allemaal zo mooi zijn en ik niet goed kan inschatten hoeveel tijd je spendeert op 1 eiland.
    Heb jij een goede raad van tante Kaat? 🙂
    Dankjewel!

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Margot,

      In 20 dagen zou ik zeker niet te veel doen hoor. Je zou Bali kunnen combineren met Flores (Bali 1,5e week en Flores 2,5e week) of Bali met Lombok en de Gili’s. Voor Java alleen al kun je makkelijk een maand uittrekken. Of je gaat enkel naar Yogyakarta, Bromo en Ijen en vanuit daar door naar Bali. Sulawesi is ook erg gaaf, maar hier zou ik de volle 3 weken sowieso blijven, voor Sumatra geldt hetzelfde, tenzij je enkel het noorden bezoekt.

      Waar wil je heen? Dan kan ik je wat gerichter helpen.

  7. Margo

    Hi Robbert,

    Wat een gaaf verhaal. Ik krijg er nog meer zin in. Ik wil 2 maanden naar Indonesië, in mei en juni 2021 (hopelijk is Corona dan zo goed als weg). Heb jij deze eilanden in 1 reis gedaan en hoelang was je toen weg? Hoe lang raad je per eiland aan? Bali en Lombok heb ik eerder bezocht en sla ik nu over maar zo te lezen ga ik nog wel een flinke schifting maken. Ik denk dat jij wel lang (of meerdere keren) bent geweest.. maar misschien heb ik het mis

    Groetjes, Margo

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hey Margo,

      Ik ben er inderdaad meerdere keren geweest, zoiets doe je niet zo snel in één reis 😉 .

      Voor Flores raad ik 2 tot 2,5e week aan (zie ook: https://backpackblog.nl/route-flores-indonesie).

      Voor Java, Sulawesi, Kalimantan en Sumatra kun je makkelijk een maand per eiland uittrekken. Echter, je kunt bijvoorbeeld ook voor delen van de eilanden kiezen. Op de Molukken kun je in een week of 2-3 een hoop moois zien.

      Een voorbeeldje: zelf ben ik bijvoorbeeld eens 2 weken op Noord-Sumatra geweest en daarna ben ik naar Yogyakarta gevlogen en heb ik in een week of 2 ook nog Karimunjawa en Semarang bezocht.

      Groet, Robbert

Laat een reactie achter

Over mij

Ik, Robbert, heb begin 2014 alles opgezegd om van reizen mijn leven te maken. Mijn doel is om andere backpackers te ondersteunen en te inspireren met de ervaringen die ik opdoe. Ga jij binnenkort ook op avontuur?

Lees hier mijn persoonlijke verhaal.

Coaching

Zit jij met vragen? Voel je je ergens onzeker over? Kan jij simpelweg wel wat persoonlijke hulp gebruiken met betrekking tot je reis?

Laat mij je dan 1-op-1 coachen, en ga die reis maken waar je van droomt.

Vertel me meer

Mijn reisgidsen

Al jarenlang schrijf ik avontuurlijke backpackgidsen om backpackers te inspireren en te helpen.

En sinds kort heb ik verschillende bundelaanbiedingen beschikbaar, waardoor je gebruik kunt maken van extreem hoge kortingen.

Vertel me meer

Koop je liever een losse gids? Klik dan op een van de banners hieronder:

Banner-Backpackgids-Azie

Banner-Backpackgids-Indonesië

Banner-Backpackgids-Bali

Banner-Backpackgids-Filipijnen

Banner-Backpackgids-Australie-nieuw