Als er een ding is dat ik wilde doen tijdens mijn bezoek aan Pemuteran was het wel de dagtrip naar Menjangan, een eiland vlak voor de kust van het vissersdorp en volgens velen de beste duik- en snorkelspot nabij Bali. Hier zou je belanden tussen dansende en felgekleurde koralen en om de haverklap een hele hoop kleurrijke vissen tegenkomen. Ook zwemmen er in dit gebied regelmatig schildpadden en rifhaaien langs je heen, zo liet de duikorganisatie waarmee ik op pad ging me weten.
De laatste snorkeltrip die ik gedaan had was vorig jaar in Thailand naar Koh Haa en het bounty-eiland Koh Rok. Daarom vond ik het wel weer eens tijd worden voor een nieuwe onderwaterervaring. Hopelijk ging het worden wat ik ervan hoopte. Na de vele lovende verhalen waren mijn verwachtingen in elk geval hooggespannen, en ik keek ernaar uit om de zeebodem te gaan verkennen.
Desondanks wist ik ook dat snorkelen me de laatste jaren niet persé meer dat échte wow-gevoel had gegeven. Tuurlijk, het is absoluut mooi wat er onder water te zien is, al zijn de koralen vaker wel dan niet bleek en is het niet de kleurenexplosie die je van foto’s kent.
De plaatsen die in me opkomen als ik aan mooiste snorkelspots denk zijn het Tarutao National Marine Park rond Koh Lipe in Thailand en Apo Island in de Filipijnen. De laatstgenoemde aangezien je er vanaf het strand met zeeschildpadden kunt zwemmen, zonder andere toeristen om je heen. Onvergetelijk was dat.
Maar bijvoorbeeld het hierboven genoemde Koh Haa en Koh Rok vond ik qua onderwaterleven niet bijster boeiend of zo, al is Koh Rok zelf wel een bounty-paradijsje.
Met die wetenschap in mijn achterhoofd stapte ik op de boot en temperde ik mezelf enigszins. Al hoopte ik stiekempjes op iets heel speciaals.
Lees zeker even verder wanneer je wilt weten hoe mijn ervaringen tijdens het snorkelen rond Menjangan Island zijn geweest. Gewoon omdat je het leuk vindt, of natuurlijk als je van plan bent om deze excursie te boeken. Alle praktische info, tips en foto’s zal ik met je delen.
De snorkeltrip van Pemuteran naar Menjangan Island: mijn ervaringen
Hieronder vertel ik je alles over mijn ervaringen tijdens de snorkeltour, inclusief de verschillende plekken waar we een stop hebben gemaakt.
Vertrek vanuit Pemuteran Beach
Na een een tijdje in Pemuteran te zitten ben ik tot de conclusie gekomen dat het een heerlijk en laidback vissersdorp is om te verblijven. Een compleet andere wereld dan toeristische bestemmingen zoals Ubud en Canggu, eigenlijk het Bali van tientallen jaren geleden. Kippen, biggetjes, geiten en andere dieren lopen over de onverharde wegen, kinderen jonger dan tien sjezen rond op scooters en voorbijgangers kijken om als je langsloopt. Vooral dat laatste had ik op Bali niet verwacht nog eens mee te maken eerlijk gezegd, al gebeurde het me een paar dagen eerder ook al in Munduk.
Op zaterdagochtend half negen was het tijd om te verzamelen bij het duikcenter. Behalve ikzelf waren er twee Franse gasten en een Engels stel die vandaag mee op avontuur gingen. De Fransen om te duiken, de Engelsen om net als ik te snorkelen. Tegen negenen stapten we in de blauwwitte vissersboot.
We kregen een korte briefing waarin de snorkelgids Kadek aangaf dat het ongeveer 3 kwartier varen zou zijn naar Coral Garden, de eerste snorkel- en duikplek die we gingen bezoeken. De volgende stop was Menjangan Island, om een lunchpauze te nemen. Naderhand zouden we nog een locatie bezoeken: de zogeheten Wall.
Ondertussen genoot ik van de blauwe lucht die nagenoeg wolkenvrij was. De perfecte weersomstandigheden voor een dagje snorkelen dus.
Na de korte introductie startte onze kapitein de Yamaha-motor. Praten met de anderen zat er even niet in vanwege het kabaal. Het avontuur was in ieder geval begonnen!
Overal plastic
Wat me tot dusver vooral opviel was de plastic rotzooi die in het water ronddreef. Verpakkingen van koekjes, instant-koffie, noedel-bekers en plastic zakken. Maar ook glazen flessen en stukken hout. Zoveel troep, om droevig van te worden gewoon.
Toen de motor een tandje lager ging zei ik tegen de anderen: “Wat een rommel in het water hè? Ik heb dit nog nooit eerder gezien zo erg.”
Nu bleek dat het drijvende afval veroorzaakt werd door heftige regenval op het nabijgelegen Java waardoor het afval in de zee is beland, en dit op zonnige dagen niet zo is. Desalniettemin is de troep er hoe dan ook, of het nu in de zee drijft of niet. Weer even een reminder met welke problemen men in Indonesië, en vrijwel heel Zuidoost-Azië, kampt.
Nadien sprak ik een Spaanse gozer op de homestay waar ik verbleef en die bevestigde inderdaad dat hij op de eerste dag dat hij ging duiken helemaal geen plastic heeft gezien en op de twee duikdag -toen het kennelijk noodweer was op Java- juist een heleboel.
Bizar dat regen zo’n groot verschil kan maken toch?
De eerste snorkelspot: de Coral Garden
Na krap drie kwartier varen stopte de kapitein de motor en waren we aangekomen bij Coral Garden, de eerste snorkel- en duikspot, even ten noorden van Menjangan Island. De voorbijdrijvende stukken plastic nodigden nou niet bepaald uit om de zee in te plonzen, al zat er niets anders op om daar voor nu even doorheen te kijken.
Met enige moeite zette ik het snorkelmasker op mijn gezicht, het doet meestal best wel zeer omdat het materiaal nogal vloekt met mijn droge haren haha. Herkenbaar?
Na de boel ‘geïnstalleerd’ te hebben sprong ik van het dek in het water en volgde ik de twee Engelsen en onze gids Kadek. Toen ik kopje onder ging merkte ik een ongewoon sterke stroming waar nauwelijks tegenin te zwemmen viel. Als ik ga snorkelen doe ik nooit vinnen aan, al waren die nu niet overbodig geweest.
Ik zag de boot steeds verder uit het zicht verdwijnen en vroeg mezelf af hoe daar ooit weer terug te komen. Die zorg parkeerde ik maar eventjes, bij de groep blijven leek me het belangrijkst.
Het zicht was niet al te best, veroorzaakt door de krachtige stroming, zand en alles wat daarbij komt kijken. “Come here, there’s a turtle,” riep Kadek uit het niets. Redelijk ver weg zwom inderdaad een schildpad verder de diepte in, tot er nog slechts een puntje zichtbaar was en daarna helemaal niets meer. Wat blijft het cool om deze indrukwekkende dieren in het wild te spotten zeg!
Groepsgewijs zwommen we verder en voor mijn neus dreef er van alles en nog wat, dingen die je liever niet hoopt tegen te komen. Ik deed een willekeurige greep en had een opengescheurde verpakking van een tweetal Oreo-koekjes in mijn handen. Ook zag ik stukken van een plastic tas onder me drijven, waarvan ik in eerste instantie dacht dat het om kleine kwallen ging. Triest om te zien was dat de tropische vissen er nietsvermoedend hapjes van namen.
Intussen zwom ik boven een stuk koraal en moest ik twee keer kijken of ik daadwerkelijk zag wat ik dacht te zien. En inderdaad, een schildpad zat daar in alle rust te relaxen naast het harde koraal. Prachtig zeg! Zeker om het beestje van zo dichtbij te treffen.
Hij vond ons waarschijnlijk iets te nieuwsgierig worden en besloot het voor gezien te houden. Begrijpelijk, ik zou in zijn geval ook geen trek hebben in pottenkijkers. Wel dan?
Ik had dus al twee schildpadden gezien, en kort erna zou zelfs een derde volgen. Al was die net als de eerste op redelijk grote afstand en door het troebele zicht niet heel goed waar te nemen. Kadek zei dat in zo’n korte tijd drie schildpadden spotten zeker niet standaard is. We hadden dus geluk 🙂 .
De flinke fysieke inspanning en het, behalve de schildpadden, niet persé hele boeiende onderwaterlandschap zorgden ervoor dat ik een minuut of tien eerder dan de rest besloot om terug te keren naar de boot. Die kwam gelukkig naar me toevaren, want we waren inmiddels heel erg ver afgedreven.
Lunchen op Menjangan Island
Ondertussen had ik behoorlijk trek gekregen, het zwemmen bleek door de stroming tamelijk intens en die ochtend had ik niet al teveel gegeten.
We vaarden door naar Menjangan, het eiland behorende bij het Taman Nasional Bali Barat. Hier zouden we een lunchpauze inlassen. ‘Menjangan’ betekent overigens ‘hert’ en slaat op de hertenpopulatie die er leeft en regelmatig een bad in de zee neemt. Ik zag ernaar uit om ze te gaan zien, zoiets verwacht je nou eenmaal niet zo 1, 2, 3 als je op Bali bent.
Menjangan kwam steeds meer in zicht en er waren al een boel andere boten aangemeerd. We grepen de aanlegsteiger en parkeerden onze boot. Uit een van de boten klonk de typische Indonesische disco-muziek, waarvan je je afvraagt hoe het kan dat je daar niet compleet gestoord van wordt na het langer dan vijf minuten geluisterd te hebben. Ik moet er altijd wel om lachen.
Kadek zei verbaasd te zijn geen herten te zien, al zag hij er verderop toch een in de bosjes zitten. Dit was ook meteen het enige hert dat ik vandaag zou tegenkomen – maar goed, beter dan helemaal geen.
Eindelijk was het dan tijd om te lunchen. Ik snakte naar koolhydraten en andere vulling. Voor mij betekende dit ‘nasi goreng’, oftewel gebakken rijst. Bij Ayu, de duikinstructeur, bietste ik wat huisgemaakte sambal om het geheel ietsje pittiger te maken. Zo’n simpel gerecht, maar oh zo lekker. Genieten!
Menjangan zelf is verder geen droomeiland of zo, mocht je die hoop hebben. Verwacht daarom geen plek met idyllische stranden om te chillen, want dan kom je bedrogen uit. De witte zandbank die uitsteekt is desondanks schitterend, maar verder is het eiland vooral kurkdroog en ligt er veel aangespoelde plastic troep op de kleine stukjes strand die je rondom vindt.
Je vraagt je toch af waar het geld dat toeristen betalen voor het nationale park allemaal naartoe gaat, wanneer je ziet wat voor een zooitje het op sommige plekken is. Al is het probleem natuurlijk zo grootschalig, waardoor opruimen gelijkstaat aan dweilen met de kraan open.
Gaaf is dat je aan de oostkant de hindoetempel Pura Menjangan vindt. Die heb ik overigens helemaal gemist, aangezien wij aankwamen in het westen en ik enkel aan die kant gebleven ben. Menjangan is met een lengte van 1,5e kilometer dan ook niet piepklein of zo, je doet er 1,5 uur over om het helemaal rond te lopen. Bovendien inspireerde de omgeving die ik wandelend verkende me niet heel erg om door te gaan.
Later op de weg terug zagen we de tempel wel vanuit het water liggen. Een reusachtig wit beeld van hindoegod Ganesha met een aantal pagodes, die qua kleur en vormgeving perfect in het groene landschap passen.
Na nog wat hilarische ontmoetingen gehad te hebben met Javanen die me als filmster behandelden, stapten we weer op de boot om de expeditie voort te zetten naar de laatste snorkel-locatie van vandaag.
De tweede snorkelspot: de Wall
Ik was benieuwd of de kleurenexplosie aan koralen nog zou volgen, of dat dit wellicht een te hoge verwachting zou zijn. We waren in ieder geval aangekomen bij de laatste snorkelplek met de naam de Wall, slaande op de koraalmuur die bijna loodrecht naar beneden loopt en een diepte van zo’n 55 meter bereikt.
Het zicht was op deze locatie sowieso al vele malen beter dan bij de Coral Garden, waardoor er simpelweg veel meer te beleven viel. Hard en zacht koraal wisselden zich af en er kwamen allerlei soorten vis voorbij. Een daarvan deed me de stuipen op het lijf jagen, hij was namelijk groot van stuk, pafferig en oog in oog liet hij mij z’n scherpe tanden zien. Het bizarre schepsel bleef op dezelfde plaats hangen en keek me met z’n uitpuilende ogen aan. Geen idee welke plannen hij had, maar de beslissing om weg te zwemmen van dit griezelige blauwe wezen leek me voor nu de enige juiste haha.
Andere mooie dingen die langskwamen waren blauwe zeesterren, nemo’s, papegaaivissen, anemoonvissen en scholen van kleine visjes. En als klap op de vuurpijl zagen we alweer een schildpad langszwemmen.
Ook nu moet ik wel zeggen dat de hoeveelheden plastic om te janken waren, maar dat de koralen en de vissen die ik zojuist had gezien absoluut een grotere indruk maakten dan bij de eerste snorkelspot. Op de schildpad die vlak voor me verscheen na dan, want dat was voor mij het hoogtepunt van de dag.
Al met al
Door de kilo’s plastic die ik heb gezien en de niet altijd even goede zichtbaarheid bij de eerste snorkelspot, is het niet de beste snorkel-belevenis uit mijn reisleven geworden. Zo eerlijk wil ik wel met je zijn. Ik heb echter liefst vier schildpadden gespot, waarvan een wel heel dichtbij.
Als ik het met het door snorkelaars geroemde Amed vergelijk, dan vind ik Menjangan duidelijk een betere spot. In Amed heb ik het dan over het gebied bij Lipa Beach plus de boottocht die ik met een visser maakte, waarbij we onder meer bij het Japanse scheepswrak stopten.
Daarbij zijn er rond Menjangan nog een aantal snorkelplaatsen die wij niet bezocht hebben, maar als zeer goed bekendstaan. Het gaat hier om Eels Garden en Pos 2.
Ga je op een dag waarop het niet geregend heeft op Bali of Java, dan zal er niet of nauwelijks plastic rommel langskomen, als ik de verhalen moet geloven. In die situatie zal de ervaring daarom misschien helemaal geweldig uitpakken. Ik kan je daar alleen niet meer over vertellen. De reviews in Google zijn in elk geval grotendeels lovend.
Met welke organisatie ben ik op pad gegaan?
Ik heb de tour geboekt bij Bali Ocean Reef, een duikoperator die je vlakbij het strand van Pemuteran vindt.
Tof is dat zij écht begaan zijn met het zeeleven en niet zomaar wat roepen. Zo beheren ze met de lokale community Biorock Pemuteran, een initiatief uit 2000 om nieuwe koralen te laten groeien. Er is een drijvend huis, dat aan de hand van elektriciteit de talrijke stukjes koraal die aan de ijzeren structuren zijn vastgemaakt een enorme boost geeft. Door de stroom hechten er vele malen meer mineralen aan het koraal dan in een stroomloze situatie, waardoor het groeiproces versneld wordt.
Het is de moeite om hier eventjes heen te lopen en je snorkelmasker op te zetten om onder water te kijken hoe mooi het er is.
De totale lengte van het aangelegde koraalrif is meer dan 300 meter, niet zomaar iets dus. Sterker nog, het is daarmee ’s werelds grootste kunstmatige rif.
Eigenaar Komang vertelt je graag meer over het project, mocht je interesse hebben.
Wat kost de tour?
De snorkeltour kost 600.000 IDR, inclusief 200.000 IDR entree tot het Taman Nasional Bali Barat, het Nationaal Park West-Bali. Menjangan Island is daar namelijk onderdeel van.
Hoelang duurt de tour?
Je vertrekt rond negen uur ’s ochtends en bent tegen de klok van twee terug in Pemuteran.
Zoek je een leuke route voor Bali?
Op basis van mijn ervaringen op Bali heb ik een te gekke reisgids geschreven: Backpackgids Bali. Hierin vind je inspirerende info, insider-tips en allerlei veelzijdige routes om af te leggen. Ideaal voor je komende reis op the Island of Gods.
Ga je behalve Bali ook naar andere plekken in het schitterende en zo bijzondere Indonesië? Kijk in dat geval ook eens naar Backpackgids Indonesië.
Meer lezen over Bali
Indien je meer over mijn ervaringen op Bali wilt lezen of gewoonweg op zoek bent naar leuke tips, check dan de Bali-pagina even.
Heb jij Menjangan Island al eens bezocht en wat zijn jouw ervaringen?
