Nadat ik de gespleten tempeldeur voorbijga sta ik voor een lotusvijver en een enorm Boeddha-beeld, gewikkeld in een okerkleurig gewaad. Een diepe rust valt over me heen en mijn hoge hartslag kalmeert er vrijwel onmiddellijk door.
Momenten later loop ik een door mos bedekte stenen trap op, en kom ik in een heuse sprookjestuin terecht. Ik snuif de zoete geur op van geurige bloemen en laat de magie met gesloten ogen op me inwerken.
Als ik met mijn ogen knipper zie ik verscholen Boeddha’s tussen de tropische planten en mediterend onder een bodhi-boom, een glinsterend gouden stoepa en natuur die uit tientallen groentinten bestaat. Vanuit de mist doemt een torenhoge trap op die naar een soort hemelpoort lijkt te leiden, met aan weerszijden twee maagdelijk witte zittende Boeddha’s.
Via een pad omgeven door bloemenbomen en een niet te beschrijven energie, beland ik bij een grote tempel die me aan de Javaanse Borobudur doet denken. Het blijkt inderdaad om een miniatuur ervan te gaan.
Het is uitermate sereen. Ik tel slechts een handjevol mensen, waarvan de meeste met een traditionele rayung-bezem de honderden gevallen witte, roze en gele blaadjes van frangipani’s bij elkaar vegen.
Dit tempelcomplex heeft iets betoverends, ik had niet verwacht zoiets op Bali mee te maken.
Bali ademt spiritualiteit. Die spiritualiteit komt onder andere tot uiting in de duizenden tempels die over het eiland verspreid liggen. Het gros daarvan zijn hindoe-tempels, aangezien het overgrote deel van de Balinezen het hindoeïsme aanhangt. Toch vind je er ook een aantal fraaie boeddhistische heiligdommen. We zouden het bijna vergeten, maar het boeddhisme is van oudsher vertegenwoordigd in Indonesië, voordat de islam overheersend werd.
Lang niet alle tempels op Bali mag je als toerist betreden, bijvoorbeeld omdat ze bij families horen of om andere redenen. En ook lang niet alle tempels zullen even veel indruk op je maken, zeker wanneer je al de nodige tempelervaring hebt. Desalniettemin is er zat boeiends te bewonderen, en zal je mond zo nu en dan openvallen van verbazing.
Laat je trouwens niet misleiden door de mensenloze kliekjes die je op Insta langs ziet komen. Ik help de alvast uit de droom: de meeste bekende tempels op Bali worden overspoeld door toeristen en zal je verre van voor jezelf hebben.
Leuk weetje: de grotere tempels staan op plaatsen waar ze the Island of Gods kunnen beschermen tegen kwaad van buitenaf.
Indonesiërs noemen een tempel overigens een ‘pura’. Vandaar dat de namen van de bouwwerken veelal met dit woordje beginnen.
Benieuwd naar al het moois wat Bali op tempelgebied voor je in petto heeft?
Dan wil je sowieso verder lezen 🙂 .
Ik ga je namelijk alles vertellen over de tempels op Bali. De bekendste en mooiste komen voorbij, inclusief een aantal onbekendere. Daarnaast zal ik je een aantal handige tips meegeven, zodat je alles uit je bezoek zult halen.
Enne… Ben je nieuwsgierig geworden naar de tempel waar ik een zo wonderlijke ervaring had? Ik verklap je vast: het is een verrassende die nauwelijks bekend is.
Het verschil tussen het Balinese en Indiase hindoeïsme
Vooraleer ik verderga met het bespreken voor de mooiere tempels van Bali, is het goed om je enige achtergrondinfo te geven over het Balinese hindoeïsme en waarin het afwijkt van het hindoeïsme in India.
Want wat mij bijvoorbeeld erg is opgevallen, is het het grote verschil tussen de tempels van beide stromingen. De typisch Indiase hindoetempels zijn (vaak) ontzettend kleurijk en bevatten (vaak) tientallen goden, terwijl ze op Bali zwart en grijs zijn zonder afgebeelde goden – vergelijkbaar met het majestueuze Prambanan-complex op Java. Echt totaal anders.
Het gaat te ver om hier alle verschillen te benoemen, maar in het kort komt het neer op het volgende:
Op Bali is het hindoeïsme en samensmelting van hindoeïsme, boeddhisme en lokale animistische gebruiken. Daarnaast kent men meer goden en ligt de nadruk op rituelen en het doen van offers aan geesten. Een voorbeeldje van dat laatste is ‘canang sari’, kleine en kleurrijke pakketjes van gevlochten bananenbladeren met onder meer bloemen en wierook, die op straat of altaartjes worden gelegd.
De geestenwereld, bestaande uit natuurgeesten en de geesten van voorouders, is in India beduidend minder van belang. Ook gelooft men op Bali in een hemel en een hel, iets wat in India niet zo is.
Hoe zit het met de goden die je op en in de Indiase tempels zoveel ziet en niet (of nauwelijks) op/in de Balinese? Volgens Balinezen leven goden in de natuur en verblijven ze niet in beelden.
Een van de overeenkomsten tussen het Balinese en Indiase hindoeïsme is het vereren van de drie goden Brahma, Vishnu en Shiva.
De mooiste tempels van Bali
Ik raad je aan een shortlist te maken van de tempels die je op Bali wilt bekijken. Heb je geen idee, dan kun je altijd navraag doen bij je accommodatie of locals om tips vragen.
In hun enthousiasme overdrijven mensen hun planning nogal eens. Ik zou zeggen: hou het bij maximaal drie tempels per dag, tempelmoeheid is het laatste waar je mee te maken wilt krijgen namelijk. En als je naar een groter complex gaat zoal de Pura Besakih, heb je met één tempel je portie ook wel gehad.
Hieronder deel ik de mooiste en bekendste tempels van Bali met je, inclusief de kosten om toegang te krijgen. Ga er even goed voor zitten 🙂 .
Pura Besakih
Wil je de grootste tempel op Bali zien? Dan is de Pura Besakih-tempel onder de rook van de Agung-vulkaan er een om te noteren. Ze wordt ook wel de moedertempel van Bali genoemd en bestaat uit ongeveer 200(!) bouwwerken. Bovenaan geniet je van een memorabel uitzicht over de oceaan en de vijfde hoogste berg van Indonesië: de al genoemde Gunung Agung.
Je betreedt het tempelcomplex via de poort van de Pura Penataran Agung.
Ga niet in op locals die zich als ‘gids’ voordoen. Ze blijken doorgaans helemaal geen gids, bieden zich ‘gratis’ aan en willen snel geld verdienen door jou (veel) te veel te laten betalen.
Echter, als je jezelf niet goed hebt ingelezen, dan is het wel degelijk van toegevoegde waarde om met een gids op pad te gaan. Spreek in zo’n geval wel op voorhand een prijs af, zodat je nadien niet ineens 100.000 IDR of meer moet betalen.
Met 150.000 IDR entree is het overigens de duurste tempel van Bali, al krijg je er voor dat bedrag wel een gids bij. Er zijn niettemin verhalen bekend van bezoekers die alsnog zonder gids aan hun zijde verder moesten.
Een goede uitvalsbasis om naar Pura Besakih te komen is Sidemen, je bent zo’n 40 minuten onderweg en de rit door de natuur is een feestje om te rijden.
Pura Tanah Lot
Heb je al ’s gehoord van Bali’s zeetempel?
Ik heb het over Pura Tanah Lot, het bouwwerk bovenop een rotsformatie aan de zuidwestkust, ten noorden van het hippe Canggu.
Deze trekpleister kwam op de radar van reizigers nadat ze in de film Eat Pray Love met Julia Roberts te zien was. Daarom is het misschien wel de meest toeristische tempel van Bali.
Leuk om te weten is dat ‘Tanah Lot’ letterlijk ‘Land op zee’ betekent. Je kunt deze drukbezochte attractie enkel bezoeken wanneer het eb is. Zeker aan het eind van de middag, bij zonsondergang, zijn alle ingrediënten aanwezig voor prachtige foto’s. Inclusief een slurf aan mensen, die moet je op de koop toenemen.
Als je de drukte wilt ontwijken kun je beter ’s avonds gaan. De grootste stroom toeristen is dan (gelukkig) geweest. Die zal je met name tijdens de zonsondergang zien. Je mag de tempel overigens niet betreden.
De prijs voor Pura Tanah Lot is 75.000 IDR. Vanuit Canggu ben je een half uur onderweg om er te komen, vanuit Seminyak moet je op een dik uur reizen rekenen.
Pura Tirta Empul
Het complex dat bekendstaat als de tempel van het heilige water is Tirta Empul. De tempel dient vandaag de dag voor spirituele en fysieke reiniging en er vinden regelmatig ceremonies plaats. Locals, maar net zo goed toeristen, dompelen zichzelf onder in het zuiverende water uit een nabijgelegen bron.
Ik moet je bekennen me een tikkeltje ongemakkelijk te voelen toen ik mezelf tussen alle Balinezen in het bad waste. Het voelde een beetje als aapjes kijken, weet je wel? Al probeerde ik me maar gewoon over te geven aan de situatie, en niet teveel bezig te zijn met of men hier eigenlijk wel op me zat te wachten.
Iemand vertelde me over een sectie van de tempel die bedoeld is om jezelf te verlossen van nachtmerries. Mocht je daardoor geteisterd worden, weet je dus wat je te doen staat 😉 .
‘Tirta empul’ betekent trouwens iets als ‘kristalheldere stroom’.
De tempel ligt op zo’n 40 minuten rijden ten noorden van Ubud en kost je 50.000 IDR.
Pura Gunung Kawi Tampaksiring
Vlakbij Tirta Empul ligt Gunung Kawi Tampaksiring, je kunt ze daarom uitstekend met elkaar combineren. Vergeleken met Tirta Empul zal je hier een pak minder toeristen treffen.
Het complex is te vinden in een dal van tropisch regenwoud. Via 371 treden daal je dwars door de natuur af naar de tempel. Prachtig zijn de kolossale ‘candi’s’ -koninklijke graftombes- die men in de 11e eeuw in de rotsen heeft uitgehakt.
Je hebt er tevens een aantal meditatiegrotten, een kleine waterval en een kabbelend beekje om tot rust te komen of te mediteren.
De entree van Gunung Kawi Tampaksiring bedraagt 50.000 IDR.
Pura Ulun Danu Bratan
Pura Ulun Danu Bratan met haar karakteristieke gelaagde toren, is een van de iconen van Bali en een populaire spot onder fotografen en Instagrammers. Ze ligt aan het Bratan-meer meer tussen spectaculaire groene heuvels, op iets minder dan een uurtje rijden van Ubud. Deze oogstrelende pura uit de 17e eeuw staat eveneens bekend als de irrigatietempel. Ze is gewijd aan Dewi Danu, de godin van het water die de zo vruchtbare grond in deze streek van voldoende nattigheid voorziet.
Maar let op: het is zo’n typische spot waar dagelijks tientallen bussen vol toeristen stoppen. De drukte kan je euforische stemming flink verstoren. Bij deze weet je zodoende wat je kunt verwachten. Tenzij je zorgt er heel vroeg te zijn, dan heb je geen last van alle mensen.
Het bergdorpje Bedugul is niet ver weg, wandel hier door de groene oase van de Bedugul Botanical Gardens. Rij ook zeker door richting Munduk, en bewonder de spectaculairste watervallen van Bali.
Om toegang te krijgen tot Pura Ulun Danu Bratan betaal je 75.000 IDR.
Pura Luhur Uluwatu
Op het zuidelijke deel van Bali -in de regio Uluwatu– staat een andere zeetempel: Pura Luhur Uluwatu. Een meesterwerk uit de 10e eeuw, bovenop een rots van nagenoeg 100 meter. Dit is een hindoetempel, gekenmerkt door de olifantenkoppen die je aan de beide kanten van de ingang ziet.
Het hoogtepunt is overigens niet zozeer de tempel zelf, maar de Kecak-dansvoorstelling die hier dagelijks wordt gehouden. Tijdens de dans wordt de Ramayana-saga uitgebeeld, het fascinerende hindoe-verhaal waarin Rama en Hanuman de demonische koning Ravana proberen te verslaan. Verwacht echter geen authentieke beleving, het is er namelijk behoorlijk toeristisch.
Zorg ervoor dat je 50.000 IDR op zak hebt, da’s namelijk de toegangsprijs voor de Uluwatu-tempel.
Pura Kehen
Alweer een coole tempel op Bali is Pura Kehen, wat ‘vlammentempel’ betekent. Het bouwwerk uit de 11e eeuw ligt in de Bangli-regio en is authentiek, zonder franjes.
Ze bestaat uit acht terrassen en is volop in gebruik door de plaatselijke bewoners, het is dan ook de belangrijkste tempel in de streek.
Om op het fraai gedecoreerde heiligdom te kunnen komen, ga je eerst een trap op met 38 treden. Langs de poort staan onder andere beelden van olifanten, draken en schildpadden. Binnen vind je altaren waar de hindoe-drie-eenheid -Brahma, Vishnu en Shiva- wordt geëerd. Verder is er een binnenplaats met een grote en spirituele bodhi-boom. Opvallend zijn de muren met Chinees porselein, daaruit blijkt de handelsrelatie tussen Bali en China al honderden jaren terug te gaan.
Om binnen te komen betaal je 50.000 IDR. Vanuit Ubud en Sidemen is het zo’n 50 minuten rijden.
Pura Taman Kemuda Saraswati
Het fijne aan Pura Taman Kemuda Saraswati, kortweg de Saraswati-tempel, is dat je er vanuit Ubud-centrum gemakkelijk naartoe wandelt. Voor het merendeel van de tempels die ik in dit artikel noem heb je een scooter of ander vervoer nodig.
Over Ubud-centrum gesproken, de meeste toeristen komen hier voor het Ubud Palace en vergeten eventjes door te slenteren naar de fraaie Saraswati-tempel. Oprecht een klein juweeltje in de stad. Behalve de tempel zelf is er een lotusvijver die voor een fijn sfeertje zorgt.
Toen ik en mijn moeder er waren, bleken we de enige toeristen. Al heb ik van sommige lui gehoord dat ze juist last hadden van vreselijke drukte.
Overigens mag je de tempel zelf niet in, je kunt enkel op het (vrij) kleine complex een rondje doen.
Leuk is om nadien iets te drinken in het nabijgelegen Cafe Lotus, vanwaar je de tempel ziet liggen.
De entree bedraagt 50.000 IDR.
Goa Gajah
De ‘olifantengrot’, zo wordt Goa Gajah ook wel genoemd. Het tempelcomplex werd 1922 ontdekt, wat relatief laat is. Dit terwijl ze al in de 11e eeuw werd gebouwd. De ingang van de grot is een soort monster met z’n mond wijd open. Als ik de verhalen moet geloven, is deze figuur Bhoma of Rangda uit de Balinese mythologie.
Als je via de mond de grot inloopt zie je een beeldwerk van de heilige Ganesha, de hindoeïstische god met het hoofd van een olifant, de god die hindernissen wegneemt. Daarnaast is er een ruimte die ingericht is voor de andere god: Shiva, de vader van Ganesha.
Naast de grot zelf is er verrassend veel meer om te ontdekken. Sterker nog: rondom is het eerlijk gezegd boeiender. Zo is er een waterval om lekker te verkoelen, een rivier met stoepa’s en het is er enorm groen.
De entree bedraagt 50.000 IDR, en Goa Gajah is een eigenlijk niet te missen bezienswaardigheid wanneer je in of rond Ubud verblijft.
Pura Melanting
De Pura Pasar Melanting is minder bekend maar absoluut het noemen waard. De steile trap is omgeven door weelderig regenwoud en wordt geflankeerd door gouden draken, die een ware aandachtstrekker zijn.
Bij het betreden van de tempel word je direct vrolijk van de kleurenpracht en de boeiende details. Weer iets volstrekt anders dan de voornamelijk grijze en zwarte pura’s die je op Bali vindt.
Het kan goed zijn dat je er in een ceremonie terechtkomt, die vinden namelijk regelmatig plaats bij de Pura Melanting.
De tempel is gewijd aan Dewi Melanting, de God van de rijkdom. Mensen komen hier dan ook om te bidden voor economische voorspoed.
Door de afgelegen locatie in het noorden nabij Pemuteran zal je er nauwelijks andere vakantiegangers en reizigers zien. En al helemaal geen joekels van bussen zoals bij Besakih, Pura Ulun Danu Bratan en Lempuyang. Pemuteran is trouwens sowieso een dikke aanrader als je het authentieke Bali wilt ontdekken. Check deze vette roadtrip die ik ernaartoe deed vanuit Ubud.
De toegang tot Pura Melanting is geheel gratis, al wordt een donatie op prijs gesteld. Wees op je hoede voor aapjes die spullen van je willen jatten.
Pura Batu Kursi
Als we het dan toch over Pemuteran hebben wil ik een echt onontdekt plekje met je delen: Pura Batu Kursi.
Het is niet persé de tempel die hier tot de verbeelding spreekt, maar de wandeling door de groene heuvels die naar het hindoe-bouwwerk leidt is ronduit fantastisch. Op de top geniet je van een groots uitzicht op het glooiende decor, de zee en zelfs de grillige vulkanen van Java.
Het is net of je in een soort Teletubbie-land ronddwaalt, een landschap wat ik nergens anders op Bali heb gezien. Het beste moment is om er te zijn tegelijk met de rijzende zon, al was ik er ’s middags en heb net zo goed genoten.
Ik had de hele berg zowat voor mezelf. De enige mensen die ik tegen het lijf liep waren twee Balinese vrouwen die in sierlijke kleding en met offertjes richting de tempel liepen, en een Belgische man waar ik nog effe mee heb staan kletsen.
De tempel op de top van de heuvel mag je niet betreden, en is louter voor locals bedoeld die komen om te bidden.
Bij het officiële startpunt van de wandeling kun je een donatie doen.
Pura Lempuyang
Pura Lempuyang mag uiteraard niet op dit lijstje ontbreken. Het is de beroemde ‘Gate of Heaven’, die je misschien wel kent van de spiegelfoto’s.
Dit hindoe-hoogstandje is te vinden aan de voet van de gelijknamige berg en gebouwd op de Seraya-heuvel. Wil je de top bereiken, zal je meer dan 1.700 treden moeten belopen. Daar heb je waanzinnige uitzichten.
Het is een heilige plaats waar veel Balinese hindoes bijeenkomen om te offeren en te bidden. Voor hen is de weg naar het hoogste punt een bedevaartstocht, indrukwekkend om te zien.
Helaas heeft Instagram deze ooit zo vredige spot redelijk vernietigd, en heb je er anno 2024 het idee in een pretpark rond te lopen. Ben dus voorbereid op enorme drukte en wachtrijen, en kom niet met verkeerde verwachtingen. Toen ik er rond twaalf uur ’s middags aankwam, werd me vrolijk verteld in een wachtrij van drie uur aan te sluiten. Sorry, maar dan is de lol er voor mij wel af.
De tempel ligt in Amlapura en is aan te raden om te bezoeken wanneer je in Amed ben, of als je vanuit Ubud richting Amed reist. Ik adviseer je om, als je het aankunt, heel vroeg in de ochtend te gaan, zodat je de zon langs de bergen en zee ziet opkomen en de hordes toeristen voor bent.
Daarna volgt de genoemde dramatische drukte, waardoor je uren zult moeten wachten.
Of ontwijk de Gate of Heaven en klim op de heuvel om tal van andere tempels te bewonderen, tempels waar je juist amper toeristen treft.
Let er trouwens op dat je onderweg nieuwsgierige aapjes kunt tegenkomen, de bekende brutale vlegels die je op Bali vaak zat ziet.
De toegang tot de Lempuyang-tempel is 100.000 IDR.
Brahmavihara-Arama
In het kader van het mooiste voor het laatst bewaren heb ik hier Brahmavihara-Arama voor je.
En oh my God! Wat een pareltje is dit. En ik zeg je: ik ben niet gauw (meer) onder de indruk van een tempel, aangezien ik er al zo onwijs veel heb gezien.
Brahmavihara-Arama is een boeddhistisch klooster in het noorden van Bali, de tempel waarover ik in de intro van deze gids vertelde. Sierlijke tuinen, geurende bloemen en talrijke Boeddha’s zorgen voor een onwerkelijke sfeer.
Nadat je de hemeltrap hebt overwonnen ben je bij de tempelpoort en wacht een volgende verrassing: een mini-Borobudur. Je weet wel, die bekende tempel in Yogyakarta, en zelfs de grootste boeddhistische tempel ter wereld. Het grote verschil behalve de afmetingen? Hier kom je geen mensen tegen.
Yep, voor mij is het de meest indrukwekkende tempel van het eiland.
Het klooster ligt op een half uurtje rijden van Lovina en je betaalt 25.000 IDR om het complex te betreden. Gaaf is om ‘m te combineren met de Banjar Hot Spring, die in de buurt ligt.
PS. Please, hou deze voor jezelf zodat het niet een Lempuyang 2.0 wordt 🙂 .
Lees voor vertrek wat achtergrondinformatie
Doe op voorhand ietwat research, zo ben je enigszins op de hoogte van de achtergrond van de tempels die je op de planning hebt staan. Meer kennis over de tempels in kwestie betekent automatisch dat je meer geïnteresseerd raakt.
Iedere tempel heeft z’n eigen verhaal. Het is interessant om te de betekenis van bepaalde symbolen, tekeningen en bouwsels te kennen. Anders zal het vooral bij verbazing en verwondering blijven, zonder écht te weten wat je voor je ziet. Zonde, zeker nu je de kans hebt om kennis te maken met de geschiedenis van Bali.
Verdiep je dus een beetje 🙂 .
Huur een scooter voor je trip
Wie lijkt het niet vet om met een scooter van tempel naar tempel te crossen en zo maximaal de Balinese cultuur op te snuiven? Op deze manier ben je bovendien niet afhankelijk van lokaal transport en kun je vertrekken wanneer het jou uitkomt.
Een scooter huur je vanaf 75.000 IDR per dag. De benzineprijs is 10.000 IDR per liter bij een Pertamina-tankstation.
Zorg ervoor een internationaal rijbewijs op zak te hebben, ken de regels en risico’s en draag telkens een helm. Officieel heb je een motorrijbewijs nodig, al hebben de meeste backpackers dit niet. Kom je in een ongeluk terecht en breng je schade toe aan derden, dan zal je (reis)verzekering niks dekken.
Het verkeer op Bali is erg heftig en de politie vertoont nogal eens corrupte trekjes. Trek daarom zo min mogelijk de aandacht. Geen helm dragen kan je al gauw een boete van 500.000 IDR tot 1 miljoen IDR opleveren. Ka-ching!
Indien je alleen bent en het gezellig vindt om met andere backpackers op pad te gaan, stap dan gewoon op je hostelgenoot af en vraag of die je wil joinen. Zo kun je meteen de kosten voor de scooter splitten.
Rijd verder ook naar de minder bekende stukken van Bali. De kans is vrij groot dat je langs een tempel komt waar een lokale ceremonie plaatsvindt. Of een die je volkomen voor jezelf hebt.
Ik raad je ten slotte aan om vroeg je bed uit te duiken en bij een van de tempels de zonsopkomst mee te maken. Zo’n magisch momentje net na het ochtendgloren wil je niet missen.
En ik beloof je: ondanks de drukte op de weg zal je compleet zen thuiskomen.
Zijn er tempel-tours om te boeken?
Mocht je niet zelf willen rijden kan je altijd nog voor een tour kiezen. Hieronder vind je de populairste tempel-tours op Bali via Get Your Guide. Je kunt binnen een paar simpele klikken je gedroomde excursie boeken.
Neem voldoende eten en drinken mee
De af te leggen afstanden kunnen tamelijk groot zijn, zonder dat langs faciliteiten komt om iets te eten of drinken te halen. Daarbij wil je het liefst geen tijd verspillen aan het zoeken naar een warung. Je bent immers onderweg om tempels te spotten.
Neem daarom water, fruit, streetfood en eventueel iets van pinda’s mee. Voor je vertrekt kun je even langs een eetkraampje lopen om bijvoorbeeld kip met rijst en groenten te halen. Zoiets kost meestal niet veel meer dan omgerekend €1 en is superlekker.
Houd je aan de etiquette
De voorbije jaren zijn de nodige berichten verschenen waarin toeristen zich niet aan de tempel-etiquette hielden en vervolgens voor flinke ophef zorgden. Geloof het of niet, maar er zijn zelfs toeristen naakt tempels ingegaan, hoe respectloos! Googel maar ’s op ‘temple incidents Bali‘ en je zult het wel zien.
Houd zodoende rekening met de kleren die je draagt alvorens je een tempel wilt betreden. Zeker de traditionele Balinese locals zijn aan de conservatieve kant, heb hier respect voor.
Doe dus geen tanktop aan, maar een t-shirt waarmee je zowel je schouders als bovenarmen bedekt. Met ontblote schouders word je meestal niet toegelaten tot een tempel.
Tevens wordt het dragen van een lange broek op prijs gesteld. Heb je die niet bij de hand? Schaf dan een sarong aan en wikkel deze om je heupen heen om je knieën te bedekken. Bij de toeristische tempels kun je ze over het algemeen huren of krijg je ze mee na het betalen van de entreeprijs.
Voeten worden als onhygiënisch beschouwd op Bali. Zorg er daarom altijd voor dat je niet met je voeten richting de heiligdommen wijst. Je ziet de locals niet voor niets met hun benen gekruist zitten.
Daarnaast is het niet-netjes wanneer je bloedend een tempel binnenloopt. Dus heb je een (zichtbare) open wond, betreed de heilige grond dan niet.
Enne, de tempels op Bali mogen dan de naam van toeristenattractie hebben, het zijn en blijven heilige plekken waar aanbidding centraal staat. Behandel een pura dus niet als een veredelde Instagram-spot.
Tot slot: vergeet niet om een kleine donatie te doen indien de tempel gratis is. Dit is niet verplicht, maar wel zo netjes. Zie het als hetzelfde wanneer je in Nederland of België een kerk bezoekt, en een kleine gift doet om je respect te uiten en waarmee de medewerkers de boel kunnen onderhouden.. Denk aan bedragen tussen de 5.000 IDR en 25.000 IDR.
Laat je geen gids aansmeren
Bij de bekendere tempels zoals Pura Besakih en Pura Lempuyang kunnen locals zich tot vervelends toe aan je opdringen. Soms beweren ze dat je verplicht bent om samen met hen het complex te verkennen. Da’s echter nooit het geval, je mag te allen tijde zonder gids een tempel betreden.
Maar, het kan absoluut wel van toegevoegde waarde zijn om een keertje een gids naast je te hebben. Zo krijg je een kijkje in de diepere betekenis van een tempel, ideaal als je meer wilt weten over de Balinese hindoe-cultuur.
Vraag de locals om tips
Als je de weg kwijt bent geraakt of op zoek bent naar insider-tips, vraag dan de locals om hulp. Ze helpen je graag en kennen de beste routes om naar de tempel in kwestie te kunnen komen.
Vraag trouwens wel eerst netjes of degene Engels spreekt, je bent immers te gast.
Zoals ik in het begin al zei: op Bali staan duizenden tempels en daar zitten een boel onontdekte pareltjes tussen. De lokale inwoners kunnen je bij pura’s brengen waar je zonder hun hulp nooit zou komen. Je zult met unieke ervaringen huiswaarts keren. Maak hier dus gebruik van!
Zulke pauzes bieden je eveneens de mogelijkheid om even bij te tanken, figuurlijk bedoel ik dan 🙂 . Het rijden op the Island of Gods hakt er namelijk best wel in. Trek je fles water open, pak een paar bananen en switch eventueel van plaatsen, als je samen met iemand anders met de scooter op pad bent.
Zoek je een coole route voor je reis op Bali?
Speciaal om mensen te helpen bij de voorbereiding voor hun reis op Bali, heb ik Backpackgids Bali geschreven. Ik woon er meerdere maanden per jaar en ken daarom alle ins en outs wel zo’n beetje. De gids weegt niets (digitaal) en staat boordevol routes en waardevolle insider-tips. Een aanrader, al zeg ik het zelf.
Je helpt er niet alleen jezelf mee, maar steunt op die manier ook mij en m’n blog. Dankjewel daarvoor 🙂 .
Het mag dan klinken als ‘Wij van Wc-eend adviseren Wc-eend’ 😉 , maar de vele honderden reizigers die je voorgingen hebben er oprecht onwijs veel aan gehad.
Meer lezen over Bali
Ik ben benieuwd of je deze gids leuk vond om te lezen en of ik je de tempelinspiratie heb gegeven die je zocht.
Voor meer toffe artikelen over Bali en al mijn ervaringen daar, raad ik je aan om de Bali-pagina te bekijken.
Wat zijn jouw favoriete tempels op Bali?
