Toen ik een tijdje terug aankwam in Makassar, had ik niet bepaald het gevoel op het typische Sulawesi beland te zijn. Het is zo’n stad die je wel vaker ziet in Indonesië. Vol met motorbikes, drukte en hier en daar een keten. Toegeven, ik vind het een fijnere plek dan bijvoorbeeld Medan, maar ik ben naar dit eiland gekomen om mooie dingen te zien.
Gelukkig heb ik voor mijn vertrek naar Tana Toraja iemand -Annisa- leren kennen die me diverse mooie plekjes in de buurt van Makassar wil laten zien. Een daarvan is Rammang-Rammang. Een dorpje dat bestaat uit imposante karstbergen, rijstvelden en mangrovebossen. Gelukkig, want het zijn van die bestemmingen waar je zonder lokale kennis niet zo snel achter komt.
We stapten in een vissersboot om van de schitterende omgeving te genieten. In dit verhaal vertel ik je er meer over.
Verkeerschaos, zoals verwacht
Ik heb om halfelf met Annisa afgesproken bij de homestay waar ze me gisterenavond heeft gedropt. Echt goed geslapen heb ik niet. Het doorschijnende gordijn, de harde ijzerdraden in het matras en het geluid van de televisie naast mijn kamer, zijn er de oorzaak van.
Ik geef een van de personeelsleden een tip om er wat aan te doen, maar volgens mij komt het niet binnen. De man in kwestie lijkt sowieso weinig te begrijpen van mijn ‘probleem’ waarvan de kern is dat ik om zes uur ‘s-ochtends gewekt word. Mensen worden hier nou eenmaal vroeg wakker. Ik laat het daarom maar voor wat het is.
Maar goed, boeiend. Vandaag naar Rammang-Rammang. Al had ik een dagje rust wel fijn gevonden, aangezien ik gisteren pas in de avond ben teruggekomen van Tana Toraja.
Na wat gefrituurde banaan en een flinke dosis water achterover te hebben gegooid, komt Annisa aanrijden. Ze vraagt of ik vandaag chauffeur wil spelen, maar ik denk dat zij beter het eerste stuk kan rijden. In deze chaos heb ik immers weinig ervaring. Ik neem het daarna wel over.
Wat een drukte zeg. Absurd gewoon. Bovendien maakt het ontbreken van de rechter achteruitkijkspiegel het er niet makkelijker op. Na een ontiegelijk saaie maaltijd bij een wegrestaurantje, komen we na een uur of twee eindelijk aan. Het afdoen van de helm die te klein is voor mijn hoofd, is een verademing.
Darwis, onze kapitein
Ik parkeer de scooter en we lopen naar de bootjes. Kleurrijke exemplaren. Annisa stelt me voor aan Darwis, iemand die ze in Rammang-Rammang heeft leren kennen. Hij heeft een boot en zal ons vandaag rondvaren.
Annisa praat hem bij over mijn mislukte pogingen om via Kendari naar het droomeiland Labengki te komen. Darwis weet misschien wel iemand die me er alsnog mee kan helpen. Dat zou wat zijn…
We stappen in. Het avontuur gaat beginnen.
Mangrovebossen en kalksteenrotsen
De omgeving doet me een beetje denken aan Tam Coc, het plaatsje wat vlakbij Ninh Binh in Vietnam ligt. Een groot verschil is alleen dat ik geen andere boten zie varen, terwijl het in Tam Coc overbeladen was met toeristen. Stil is het echter niet, de motor van onze boot maakt best wat lawaai.
Het lijkt overigens net alsof we door een Amazonegebied varen, door de vele bomen die over de rivier heen hangen.
Daarachter verschijnen de eerste megarotsen die Rammang-Rammang zo kenmerken.
Een minitrekking naar de verborgen waterbron
Na een kwartiertje varen, stoppen we bij een houten huisje. Annisa heeft me verteld dat er verderop een waterbron is waar we kunnen zwemmen.
Nog voordat we aan deze korte hike beginnen, word ik blij verrast door meerdere geitjes die ineens komen aanhollen naar de emmer met water die naast me staat. Het zijn van dit soort kleine dingen die je soms even extra blij maken.
We lopen door.
Via een weg die ons langs rotsen en boslandschap en een enkele palmboom brengt, dalen we uiteindelijk af naar het ‘zwembad’.
Even daarvoor komen we een groepje locals tegen. De meeste van hen zijn meisjes, waarvan de meerderheid Islamitische kleding draagt. “Hey Mister. Selfie,” wat uiteraard betekent dat ze met me op de foto willen. Een voor een, geen probleem. Ik ben het inmiddels wel gewend en snap het ook wel.
Terug naar de bron. De waterbron welteverstaan. Het is een plek waar de schoonheid van de natuur hoogtij viert: helder water dat wordt omgeven door kalkgesteente, met daarin allerlei opmerkelijke holen die door de jaren heen gevormd zijn. Het beekje mondt uit in een soort grot. Verder zie ik hagedissen en is het vooral muisstil.
Zo stil waardoor je zou verwachten dat er niemand anders te bekennen is. Niets is echter minder waar. Boven staan namelijk drie mensen ons aan te staren. Zonder enig pardon. Het zal vast en zeker met m’n blonde haar te maken hebben. En misschien ook met het feit dat ik in m’n boxershort loop. Die gebruik in namelijk als zwembroek.
Ja hoor, zal je altijd zien
Na een lekkere opfrissing, zonder daadwerkelijk te zwemmen trouwens, praten we wat op de doormidden gehakte boomstronk die als bank dient. Rechts naast me Annisa, links van me haar GoPro. Achter ons rotsblokken met zo nu en dan een flink gat.
En je raadt het al.
In een vloeiende beweging raak ik de GoPro die vervolgens naar achter valt. Op zich niet zo erg. Echter, door het holle geluid wat tekenend is voor een diepe val, besef ik me dat we een probleem hebben. Of liever gezegd ik. Hoe gaan we dit ding terugvinden?
Ik kom tot de conclusie dat de camera in twee kuilen kan zijn gevallen. In ieder geval iets. We stoppen, met enige angst voor een beet van een beest of insect, allebei onze armen erin. Maar we voelen, op een paar plastic flessen en de bodem na, niks.
Annisa vraagt of ik bereik heb, zodat we de achtergebleven Darwis kunnen sms’en. Misschien heeft hij als kenner van dit gebied een idee. Met het geringe signaal, lukt het om een bericht te sturen. Zo’n kwartier later komt Darwis aanlopen. We tillen rotsblokken op, en maken het geheel zo open mogelijk. En inderdaad, op behoorlijke diepte, ligt daar de GoPro. Een gevoel van opluchting voor ons allen.
Met z’n drieën wandelen we terug naar de boot. Op naar Kampung Berua, daar waar Darwis woont.
Kampung Berua
Kampung Berua is een prachtige plek met wat houten huisjes op palen, rijstvelden, karstbergen en een plas water. Verder slapende koeien, flink wat eenden en een klein zaakje met wat kokosnoten. Zoals bij nagenoeg iedere trekpleister in Indonesië, dienen we entree te betalen. Ik 10.000 rupiah, Annisa 3.000. Ik ben natuurlijk een buitenlander hè.
Het is een lange houten brug die ons direct in de droog ogende rijstvelden brengt. Droog of niet, het is hier echt supermooi. Enkele schilderachtige houten huisjes, waarvan sommige in verre van uitmuntende staat, en de immense bergen, maken het geheel compleet.
Het is bijzonder om te zien dat, in de middle of nowhere, mensen in alle eenvoud hun leven leiden.
Annisa en ik lopen naar het huis van Darwis, alleen is hij er nog niet. Verder is er ook geen familie te bekennen. We wandelen daarom verder en het is enkel een liggende koe die ons aandachtig aanstaart. Na een gigantische rotswand gezien te hebben, gaan we terug. Nu zijn er wel mensen thuis.
We drinken thee en eten bruine rijstcake die, in tegenstelling tot de meeste hapjes en drankjes in Indonesië, eens niet té zoet is. Hartstikke lekker zelfs. Sulawezen noemen het ‘baji’. Darwis z’n moeder en tante zijn er ook bij.
Aan het eind van de middag vertrekken we. Voor ons lopen een stuk of 30 eenden in een lange sliert, die even later snel in het water springen.
Na wederom op de foto met enthousiaste Indonesiërs te gaan, stappen we in de boot voor de weg terug.
Het was een speciale dag op een soms bijna sprookjesachtige locatie. En misschien zit Pulau Labengki er zelfs nog wel in. We gaan het zien.
**
Ik adviseer je om niet te lang te wachten met het bezoeken van Rammang-Rammang. Nu is er nog weinig toerisme. Het is bijna onrealistisch om te denken dat zo’n rustige idyllische omgeving vlakbij de drukke met smog bedekte stad ligt. Toch is het zo.
Als je ook wilt dat Annisa je rondleidt en allerlei mooie plekjes laat zien, neem dan via Whatsapp contact met haar op via +6287716904535.
Er zijn overigens ook nog diverse grotten om te bekijken. Goa Telapak Tangan met haar duizenden jaren oude handafdrukken en rotstekeningen. Verder Goa King Kong waar je een apengezicht in het gesteente kunt zien.
Ga jij backpacken in Indonesië?
Laat mij je dan helpen. Tenminste, als jij het maximale uit je reis wilt halen 🙂 .
Samen met verschillende Indonesië-experts heb ik namelijk een ultieme backpackgids speciaal voor Indonesië ontwikkeld. Het is een prachtige gids geworden vol met routes, insider-tips en inspiratie.
Onder meer de volgende dingen komen aan bod:
Cruciale informatie voor je vertrekt.
Tips waar je als backpacker moet zijn, maar ook waar beter niet.
Per bestemming bespreken we de mooiste bezienswaardigheden en de leukste activiteiten.
Veelzijdige routes die bovendien zijn aan te passen aan jouw specifieke wensen.
Iedere route is voorzien van een handig routekaartje, inclusief tips hoelang ergens te blijven.
Handige schema’s waarin je ziet hoelang het duurt om van de ene naar de andere plek te reizen.
Adviezen voor transport, om geld te besparen en om zo veilig mogelijk op pad te gaan.
52 extra tips om het maximale uit je reis te halen.
Wil jij meer weten over deze ultieme gids voor Indonesië-reizigers?
Ga jij ook nog backpacken in andere delen van Azië?
Dan ga ik je graag helpen 🙂 . Samen met een team van Azië-kenners heb ik Backpackgids Azië ontwikkeld. De missie is duidelijk: zorgen dat jouw reis een groot succes wordt.
Onder meer de volgende issues komen aan bod:
Hoe stippel ik een route uit? Welke route(s) kan ik volgen?
Hoe kan ik kosten besparen en toch maximaal genieten?
Hoe blijf ik veilig en gezond tijdens mijn reis?
Waar moet ik als backpacker zijn?
Welke cruciale dingen mag ik niet vergeten voor ik vertrek?
Welke accommodatie past bij mij?
Wil jij meer weten over het meest complete Nederlandstalige backpackpakket voor Azië-reizigers?
Wat een schitterende plek! Doet me ook een beetje denken aan de omgeving van Muang Ngoi, nog altijd een van mijn favoriete plekjes in Azië.
Dag Robbert,
Mijn vriend en ik gaan deze zomer naar Sulawesi en we vroegen ons af of het mogelijk is om in contact te komen met Annisa?
Groetjes,
Sara
Hoi Sara,
Ja dat kan denk ik wel… Ik zal het haar eens vragen! Anders heb ik ook nog iemand anders voor je die je de omgeving kan laten zien!
Oh super, laat maar weten 🙂
Hey Sara,
Zojuist heb ik Annisa gesproken en ze staat er open voor! Je kunt haar Whatsappen op (zie e-mail). Mocht ze nou toch geen tijd hebben, kom dan even bij me terug. In dat geval heb ik nog iemand voor je. Laat me sowieso maar weten of het lukt 🙂 .
Hi Robbert,
Wat een prachtig stuk heb je geschreven! Wij verblijven 1 korte dag/nacht in Makassar (doorreis Denpasar naar Ambon) en zou graag een soortgelijk tripje plannen. Zie het telefoonnummer van Anissa, zou ik haar mogen contacten? Uit jouw verhaal lees ik dat jullie op de scooter/motor gingen, is reizen met de auto ook mogelijk?
Dank!
Hey Soraya,
Je mag Anissa zeker contacten, ik heb haar net al een berichtje gestuurd. Haar nummer heb ik even weggehaald (voor haar bestwil) en naar je gemaild.
Veel plezier op het mooie Sulawesi 🙂 !
Hi Robbert
Bedankt voor je mooie verhalen over Indonesië
Ik heb ook je verhaal gelezen over je trip naar Rammang-Rammang met Anissa
Volgend jaar gaan we ook Sulawesi ook naar Rammang-Rammang, ik zou graag contact willen komen met Anissa , wil je haar email adres of whatsapp nummer aan mij emailen
Hoi Cors,
Leuk! Ja, ik heb het naar je gemaild.
Veel plezier daar.
Hoi Robbert,
Zou Anissa het leuk vinden om 3 Belgen rond te leiden?
Ik hoop het wel.
Sien.
Hoi Sien,
Ik zal het haar vragen en -als ze kan- zal ik je een mailtje sturen.
Hallo Robbert, wat een goed verhaal! Als Annisa nog op zoek is naar werk… ik ga met een vriendin, haar (Indonesische) vader en haar zoontje van 9 naar Sulawesi en volgens mij zou het een geweldige ervaring zijn om door Annisa rondgeleid te worden in het gebied dat jij beschrijft! Groet, Stefanie
Hoi Stefanie,
Klinkt leuk! Ik zal je een mailtje sturen met haar contactgegevens.
Groet, Robbert
Hallo Robert
Wij overwegen ( Belgisch) koppel overwegen in mei 2020 naar Sulawesi te gaan.
Spreekt Alissa ook Nederlands of gewoon goed Engels? Misschien mogen wij haar ook eens contacteren indien we daarnaartoe reizen?
Hartelijk dank!
Ingrid
Hoi Ingrid,
Nee, geen Nederlands. Ze is Indonesisch en komt uit Sulawesi.
Als je haar wilt contacteren, laat het me even weten.
Groet, Robbert
Hallo Robert,
Wij reizen met twee andere koppels in juli naar Sulawesi. Op basis van andere bronnen had ik al het plan opgevat om Ramman Rammang te verkennen en nu ik jouw blog heb gelezen ben ik helemaal overtuigd.
Zou je eventueel aan Alissa kunnen vragen of ze zin heeft om zes Belgen ( vijftigers) in te wijden in deze unieke streek?
Groetjes, Danny
Hoi Danny,
Zeker, ik heb het bij haar neergelegd. Als ik een antwoord heb gekregen, dan zal ik je een mailtje sturen.