Handige tips voor Sabah op Maleisisch Borneo

Ben jij van plan om Maleisisch Borneo en in het bijzonder Sabah te bezoeken? Als avonturier kun je hier eigenlijk geen nee tegen zeggen. Eerder schreef ik een gids over backpacken in Maleisië waarin ik onder meer het beklimmen van Mt. Kinabalu tipte. Maar er is nog zoveel meer te beleven in dit prachtige stukje van Zuidoost-Azië.

In deze gids vertel ik je alles over Sabah en wat er zoal te doen is. Verder deel ik mijn ervaringen met je en zal ik tips geven voor transport en accommodaties.

Goed om te weten: Sabah is naast Sarawak de andere deelstaat op Maleisisch Borneo. Kalimantan, het overige gedeelte van Borneo, hoort bij Indonesië

Activiteiten en bezienswaardigheden Sabah: 6 leuke tips

Wat toen doen in Sabah, Borneo? Welke bezienswaardigheden zijn er zoal? Hieronder heb ik zes persoonlijke tips voor.

 

1. Begin je reis in Kota Kinabalu

De meeste backpackers die vliegen op Maleisisch Borneo, beginnen hun avontuur in Kota Kinabalu. De stad, ook wel ‘KK’ genoemd, is de hoofdstad van Sabah met om en nabij de 400.000 inwoners. Het zijn met name de markten die deze stad leuk maken om voor een paar dagen te verblijven.

Aangekomen op de luchthaven, kun je zowel een taxi als een bus richting het centrum nemen. Dit is slechts een kwartiertje rijden.

Alleen, waar moet je precies zijn wanneer je in het centrum bent aangekomen? Een aanrader is TOOJOU Kota Kinabalu waar je zowel dorms als privé-kamers hebt. De meeste bezienswaardigheden van de stad bevinden zich vervolgens op loopafstand, wat wel zo prettig is.

 

Wat is er zoal te doen in Kota Kinabalu?

Pak in Kota Kinabalu vanuit busterminal Wawasan stadsbus 16 naar Tanjung Aru Beach. Geef wel even aan waar je eruit wilt, de buschauffeur zal je dan een seintje geven. In ongeveer 20 minuten ben je bij Tanjung Aru Beach waar de zonsondergang heel erg mooi is. Je kunt er trouwens ook goedkoop naartoe gaan door gebruik te maken van de app Grab, en zo je online taxi te boeken.

Zonsondergang Tanjung Aru
De zonsondergang bij Tanjung Aru Beach is net een schilderij zo mooi

Markten, ik zei het al even, is datgene wat KK een gezellige sfeer geeft. Zo is de dagelijkse Filipino Market een ding waar je geest moet zijn. Je vindt ‘m aan de waterkant, middenin het centrum. Je hebt hier heerlijke seafood en kunt er voor een habbekrats zeer lekkere noodle- en rijstgerechten eten. Verder verkopen ze er allerlei souvenirs. Het is een plek waar zowel locals als toeristen bijeenkomen, ikzelf was er eigenlijk iedere avond wel te vinden.

Mocht je meer avondmarkten willen bezoeken om lekkere streetfood te proberen, dan zijn de Sinsuran Night Market en de Segama Night Market twee andere aanraders om heen te gaan.

Tevens is een uitstapje naar het Mt. Kinabalu National Park is absoluut de moeite waard. Dit geldt zowel voor het beklimmen van de berg als het zelfstandig verkennen van de jungle in het nationale park.

Wanneer je Mount Kinabalu wilt beklimmen, dan kun je een tour boeken bij een reisbureautje in het centrum of dit online regelen. Mountkinabalu.com, onderdeel van Amazing Borneo, is een betrouwbare organisatie waar je alles kunt vastleggen. Last minute-boekingen zijn vaak ook een optie, doordat mensen om wat voor reden dan ook besluiten niet te gaan. Direct boeken via het nationale park is, in tegenstelling tot in het verleden, niet langer mogelijk. Tot slot is het goed om te weten dat er per dag slechts slechts 185 klim-vergunningen worden uitgegeven.

Let op: de bussen naar het nationale park vertrekken niet vanaf het eerdergenoemde busstation Wawasan. Ik raad je aan om een minibus te pakken bij de Padang Merdeka Bus Terminal. De rit duurt ongeveer twee uur. Als alternatief kun je bovendien gebruikmaken van Grab-taxi, waarover ik hierboven al sprak. Heb je echter een trekking geboekt via een commerciële partij zoals Amazing Borneo, dan zal je meestal worden opgehaald.

Verder raad ik je aan om naar de nabijgelegen eilandjes Pulau Gaya, Pulau Manukan, Pulau Sulug, Pulau Mamutik en Pulau Sapi te gaan. Ze behoren tot het Tunku Abdul Rahman Park. Ze liggen alle vijf in elkaars nabijheid; Gaya en Sapi zijn, wanneer het eb is, zelfs met elkaar verbonden.

Wat kun je doen op de eilanden? Snorkelen is in ieder geval een must, want je vindt met name bij Manukan en Sapi mooie koralen en veel vissen. Over Pulau Manukan gesproken: je hebt hier een aantel mogelijkheden om te overnachten, al is dit vrij prijzig. Sutera Sanctuary Lodges is de meest betaalbare optie.

Overigens kent het nationale park talloze duikscholen, al kun je de ultieme duikervaring beter naar het later te noemen  Sipadan reizen.

Buiten activiteiten in het water is het tevens de moeite om lekker door de jungle te banjeren, bijvoorbeeld op Sapi- en Gaya-eiland. Op Pulau Sapi belandde ik op die manier bij een verlaten strandje. Ook kwam ik een varaan tegen, wat ik eerlijk gezegd best wel spannend vond.

Komodo Dragon
Deze monitor lizard kwam ik tegen op Pulau Sapi

Tip 1: probeer de weekenden te vermijden, het wordt dan namelijk erg druk, aangezien dan behalve toeristen ook veel locals de eilanden bezoeken.

Tip 2: boek je eiland-tour bij Jesselton Point, dit is de haven van Kota Kinabalu. Je vindt hier meerdere touroperators die trips aanbieden, inclusief snorkel-uitrusting. Als je alle eilandjes wil bezoeken, zorg dan dat je er rond een uur of 9 in de ochtend bent. Anders heb je namelijk niet genoeg tijd.

Tot slot zijn er twee indrukwekkende moskeeën waar je een kijkje kunt nemen: de City Mosque en de Sabah State Mosque. Vooral de eerstgenoemde is met haar ligging aan het water erg pittoresk.

 

2. Reis naar Sepilok om apen en beren te spotten

Sandakan, de tweede stad van Sabah en 6 uur rijden vanuit Kota Kinabalu, is naar mijn mening niet zo boeiend. Blijf hier een nachtje en trek vervolgens per bus verder richting Sepilok. Sepilok, gelegen op ongeveer 26 km van Sandakan, is de ideale plek voor het spotten van orang-oetans.

Twee prima plekken die ik je kan aanraden om te overnachten zijn Nature Lodge Sepilok en het Sepilok Forest Edge Resort.

 

Wat is er zoal te doen in Sepilok?

Allereerst raad ik je aan om naar het Sepilok Orang Utan Rehabilitation Centre te gaan. Doe dit bij voorkeur in de ochtend (het voed-tijdstip is 10.00 uur) en niet ’s middags wanneer de beesten om 15.00 uur eten krijgen. Ook is het de moeite om de informatieve film te kijken die men in de lokale ‘bioscoop’ vertoont.

Orang-Utan-Rehabilitation-Centre
Een orang-oetan die tijdens het voeden poolshoogte kwam nemen

Als je de orang-oetans ’s ochtends bezoekt, kun je diezelfde dag nog naar het nabijgelegen Rainforest Discovery Centre gaan, waar je dwars door het regenwoud een te gekke canopy walk kunt doen. In een uurtje of twee zal je het hier wel gezien hebben.

Ook adviseer ik je om een bezoekje te brengen aan het Bornean Sun Bear Conservation Centre, dat vlak naar de het orang-oetan-opvangcentrum ligt. Je kunt hier zonneberen bekijken die men uit barre omstandigheden heeft weten te redden.

Een andere aanrader is de Labuk Bay Proboscis Monkey Sanctuary, wat op een half uurtje rijden van Sepilok ligt. Je kunt hier de unieke neusaap spotten die alleen op Borneo voorkomt. Ikzelf had er tot dat moment nog niet eerder van gehoord. Wat een geweldige dieren đŸ˜€ .

Ik met neusaap (Borneo)
Ik oog in oog met een neusaap…

Verder is er nog de Kinabatangan River Cruise een must als je wildlife wilt spotten en een beetje avontuurlijk bent ingesteld. Je gaat per bootje over de rivier die dwars door de jungle snijdt en onderweg zal je heel wat bijzondere beesten spotten. Het kan bijvoorbeeld zomaar voorkomen dat je een krokodil van 2 meter tegenkomt. Met name tijdens de nachtelijke cruise zie je, als je goed oplet, regelmatig de ogen van deze dieren in het water fonkelen.

Ook slangen, olifanten en neusapen zijn vaak geziene beesten trouwens. Sterker nog: olifanten en neusapen zal je sowieso zien verschijnen. En wat erg gaaf is, is dat je hier de olifanten in hun natuurlijke leefomgeving ziet. Al is dit tegelijkertijd nogal dubbel, want het gebied waar ze nog kunnen leven is triest genoeg niet groot meer. Tot slot kun je met wat geluk de prachtige nevelpanter spotten, al is die kans helaas niet zo groot.

Je hebt overigens de mogelijkheid om zowel een dag- als meerdaagse tour te doen. En behalve een tocht over het water kun je tevens de jungle intrekken.

Overnachten doe je in een van de aangrenzende dorpjes, bijvoorbeeld in Sukau of Bilit. Indien je een ruimer budget hebt, is het Last Frontier Boutique Resort echt helemaal geweldig om te verblijven.

 

3. Ga ook naar Kudat, in het noorden van Sabah

Tampat-Do-Aman
In dit ’tuinhuisje’ heb ik regelmatig gelegen met een boekje – echt een mooie plek

In het minder druk bezochte noorden ligt het plaatsje Kudat. Bovendien vind je er de Tip of Borneo. Je kunt via Kota Kinabalu in 3 uur per bus naar Kudat reizen. Van de drukke stad kom je opeens terecht in een onbewoonde wereld. Tenminste, als je naar Tampat do Aman gaat. Dit is mijn persoonlijke insider-tip voor Sabah

Dit is een ecolodge waar alles uit natuurlijke materialen bestaat. Je hebt hier authentieke ludieke treehouses om te verblijven en kunt douchen met zicht op de sterren. Het huisgemaakte eten is bovendien geweldig. Probeer de ‘chicken rendang’ eens, hĂ©t recept van het huis.

Bovendien wordt het jungleresort gerund door een uiterst sympathieke Engelsman, genaamd Howard. Hij is bereid je verschillende delen van Kudat te laten zien en je kunt meehelpen aan de projecten waar hij en z’n vrouw mee bezig zijn.

 

Wat is er zoal te doen in Kudat?

In Kudat vind je overigens de nog echt onontgonnen stranden. Reken trouwens niet op alleen maar parelwitte en schone stukken strand. Veel van de zandvlaktes liggen vol met takken en bladeren, simpelweg omdat ze niet regelmatig onderhouden worden. Aan de andere kant: het is de natuur in haar zuiverste vorm. En laat pure natuur nou juist een van de voornaamste redenen zijn waarom ik Borneo zo fantastisch vind.

Strand-Kudat
Dit is een beetje wat je van de stranden in Kudat kunt verwachten

Een aanrader is om via Howard (de eigenaar van Tampat do Aman) een mountainbike te huren en erop uit te trekken. Hij kan je verschillende routes geven om te rijden. Onderweg kom je langs meerdere kleine dorpjes waar je kennis kunt maken met enthousiaste locals.

Let wel op dat je on track blijft, bijvoorbeeld door de app Maps.me te gebruiken. Ik en mijn reisgenootje bleken namelijk meerdere parcours gereden te hebben omdat we de weg volledig kwijt waren. We raakten wat geĂ¯rriteerd aangezien we geen idee hadden hoe we terug bij de lodge moesten komen.

We werden onderweg een aantal keren afgeschrikt door loslopende en blaffende honden. Gelukkig is er niets gebeurd, maar soms hield ik m’n hart vast…

Verder is het leuk om een kijkje te nemen op de levendige ochtendmark, waar je behalve verse vis en andere etenswaren tevens allerlei handgemaakte spulletjes kunt kopen.

Ook is Kudat de ideale bestemming als je wilt surfen. Zowel beginners als meer gevorderde surfers kunnen zich hier helemaal uitleven op de vaak wilde wateren.

Mocht je interesse hebben in cultuur, dan is het tof om een bezoekje te brengen aan de Momogun Rungu, een etnische minderheid die rond Kudat leven. Voor een kleine bijdrage kun je een tradionele Rungus Longhouse bekijken.

Tot slot kun je even langsgaan bij de Tip of Borneo, dit is het noordelijkste puntje van Borneo. Vanaf de heuvel heb je er -met name tijdens de zonsondergang- een mooi uitzicht op de oceaan, al is het geen heel bijzonder plek. Het is zo’n typisch dingetje wat mensen graag van hun bucketlist afstrepen als ze in Kudat zijn.

 

4. Trek de jungle in bij de Danum Valley Conservation Area

De ongerepte jungle van de Danum Valley Conservation Area | Credits: Mike Prince, Flicker

Helaas wordt ook op Borneo meer en meer jungle gekapt en verschijnen er palm-olieplantages in de plaats. Dit is bijvoorbeeld goed te zien als je het hierboven besproken Labuk Bay bij Sepilok bezoekt. De Danum Valley Conservation Area is gelukkig een tropisch regenwoud dat wél goed wordt beschermd, en is wat mij betreft een van de absolute hoogtepunten in Sabah.

Er leven unieke dieren als de orang-oetan, de nevelpanter, de rode langoer, de Borneose dwergolifant, het spookaapje, de neusaap, de Sumatraanse neushoorn en verschillende soorten neushoornvogels. Behalve de vele dieren groeien er duizenden soorten planten en bomen. Ik hoef je dus niet te vertellen dat de Danum Valley Conservation Area de droom is van iedere natuurliefhebber.

Goed om te weten is dat je er zowel met als zonder gids op pad kan gaan. Je kunt een dag, maar tevens meerdere dagen de wildernis intrekken. Echter, ik raad je absoluut aan om hier een meerdaagse trekking te doen en in het later te bespreken Danum Valley Field Centre te overnachten.

Het toffe wanneer je er meerdere dagen verblijft is, dat je naast overdag, ook in het donker de jungle zal gaan verkennen. En behalve dat de jungle dan nog mooier wordt, zal je bovendien een fonkelende sterrenhemel boven je zien.

Welke trekking je hier ook doet: je zal hoe dan ook bijzondere beesten gaan spotten en naderhand een onvergetelijke ervaring rijker zijn.

 

Lahad Datu

Om in de Danum Valley te komen zal je naar het plaatsje Lahad Datu moeten reizen. Dit is vanuit Sandakan bijvoorbeeld 3 uur rijden. Daar kun je een shuttlebus naar het natuurgebied nemen. Maar let op: deze rit duurt 2 uur. Er is in Lahad Datu trouwens ook een kleine airport, je kunt er vanuit Kota Kinabalu goedkoop naartoe vliegen . Na de Danum Valley kun je doorgaan naar Semporna, de plek die ik hieronder beschrijf. Dit is 2 uur reizen.

In Lahad Datu heb je diverse eenvoudige hotelletjes om te overnachten. Het Fajar Hotel is een prima plek die we je kunnen aanraden. Lahad Datu zelf is overigens een plek waar  niks te beleven valt.

Er zijn ook twee mogelijkheden om in het natuurgebied zelf te slapen, namelijk bij de (dure) Borneo Rainforest Lodge en het Danum Valley Field Centre. Van tevoren boeken is hier noodzakelijk. Als backpacker kan ik je het Danum Valley Field Centre aanraden. Alleen nogmaals: boek dan wel voorafgaand je jungle-trip, en ga niet zomaar naar het natuurpark. Dit kan ter plaatse bij het Danum Valley Field Center Office in Lahad Datu of online via een commerciële partij zoals Sticky Rice Travel.

 

5. Reis naar de Semporna-eilanden om te duiken

Duizenden vissen tijdens het duiken in Sipadan

Semporna is een stad op Borneo in het zuidoosten van Sabah. Je bezoekt deze plek vooral vanwege de uitmuntende duikmogelijkheden die je er in de omgeving hebt. De bekendste eilanden in deze regio zijn Sipadan en Mabul. Semporna zelf is inmiddels bijna volledig overgenomen door Chinese investeerders en is verder totaal geen boeiende plek om neer te strijken. Al is de Masjid Pekan -een mooie moskee aan het water- de moeite waard om te bekijken.

Goed om te weten: kom je voor bountystranden, dan kun je de Semporna-archipel beter overslaan en naar een (goedkopere) bestemming gaan die meer op stranden is gericht. Perhentian Kecil is bijvoorbeeld zo’n bestemming. Daarnaast kun je Pulau Manukan bij Kota Kinabalu overwegen. In Kudat heb je natuurlijk ook zat strand, al zijn dit geen typische paradijsjes maar eerder ruigere stranden.

Om in Semporna te komen kun je naar Tawau vliegen, vanuit daar reis je in 1,5 uur naar de stad. Vanuit Sandakan ben je met de bus krap 5 uur onderweg. Er gaan trouwens ook directe vluchten tussen Kuala Lumpur en Tawau. Een andere optie is om de bus te pakken vanuit Lahad Datu bij de Danum Valley Conservation Area (2 uur reizen), een optie die ik hierboven al noemde.

Weet alleen dat zowel duiken als snorkelen in deze regio verre van goedkoop zijn. Zo betaal je voor een 4D/3N-duiktrip al snel 650 euro en voor een 2D/1N-snorkeltrip 100 euro. Maar goed, dit is niet zonder reden natuurlijk đŸ™‚ .

Semporna is als gezegd geen leuke stad, al heb je er wel meerdere fijne en betaalbare plekken om te overnachten. Ik kan je het Cube Bed Station en het Memory Boutique Hotel aanraden.

 

Sipadan

Met name Sipadan staat bekend als een van de mooiste spots wereldwijd wanneer het om duiken gaat. Prima alternatieven in de regio zijn Mabul, Sibuan of Kapalai, al bezoek je de beste plekken rond deze eilanden vaak allemaal indien je een meerdaagse duiktrip boekt.

Wat kun je verwachten? Prachtige koralen, barracuda’s, mantaroggen, fluorescerende octopussen, reuzeschildpadden en ander ‘grof’ geschut. In het verleden heeft men hier zelfs orka’s mogen bewonderen.

De plek die hier als beste bekendstaat is Barracuda Point, waar behalve duiken ook snorkelen indrukwekkend is om te doen.

Je kunt helaas niet op eigen houtje naar Sipadan gaan. Er is per dag een maximum gesteld aan het aantal mensen dat een bezoek mag brengen aan het eiland. Boek daarom een tour in Semporna of doe dit online bij een van de plaatselijke duikscholen, zoals Scuba Junkies.

Op Sipadan is het overigens niet mogelijk om te overnachten. Dit is wel het geval op bijvoorbeeld Mabul of gewoon in Semporna.

De vaartijd vanuit Semporna naar Sipadan is ongeveer 45 minuten.

 

Mabul

Net als Sipadan geldt voor Mabul dat je er enkel heen moet gaan wanneer je komt om te duiken of te snorkelen. Mooie stranden vind je er in ieder geval niet, bovendien zal je er nogal eens rotzooi aantreffen. De meeste snorkel- en duik-tours maken altijd wel een stop rond Mabul. Het eilandje bestaat met name uit enkele duikresorts, een vissersdorpje en wat houten huisjes die op palen in het water staan.

In tegenstelling tot Sipadan kun je op Mabul als gezegd wel overnachten. Gezien de beperkte beschikbaarheid en de hoge vraag, adviseren we je wel om dit op voorhand te regelen. Anders zal Semporna waarschijnlijk je enige optie zijn. Op Mabul betaal je echter wel een stuk meer voor dezelfde (of lagere) kwaliteit kamers. Maar mocht je er budget voor hebben, dan kun je hier de opties bekijken.

Mabul ligt op 20 minuten varen van Sipadan. Vanuit Semporna doe je er zo’n 45 minuten over.

 

Andere eilandjes

Andere eilandjes die je kunt bezoeken zijn bijvoorbeeld Mataking, Pom Pom, Sibuan, Kapalai, Matabuan en Bohedulang. Doe je een duik- of snorkel-tour, dan zal je meestal meerdere van deze plekken aandoen.

 

6. Vervolg je reis naar Sarawak of de Filipijnen

Exotic Island bij Port Barton is een aanrader om te bezoeken

Je kunt Sabah eenvoudig combineren met een bezoek aan Sarawak, het andere gedeelte van Maleisisch Borneo. Wel raad ik je aan om dit per vliegtuig te doen, de afstanden zijn op Borneo namelijk enorm. Om je een indruk te geven: van Kota Kinabalu (Sabah) naar Kuching (Sarawak) is bijna 1.100 kilometer. Vliegen is vele malen makkelijker en bovendien spotgoedkoop.

Een andere optie die ik je aanraad is om te gaan backpacken in de Filipijnen. Vanuit Kota Kinabalu kun je namelijk eenvoudig doorreizen richting Manilla. Zo vlieg je in zo’n 2,5 uur van Kota Kinabalu naar Manilla. Ideaal.

 

Wat is de beste reistijd voor Sabah?

Je kunt Borneo het hele jaar bezoeken. Er valt altijd wel een bui, de ene keer langer dan de andere. Echter, de beste periode is mei t/m oktober en de natste tijd loopt van medio oktober t/m maart. Ikzelf ben er in de natte periode geweest en vond het eerlijke gezegd wel lekker toen er aan het eind van de middag een verkoelende tropische bui viel.

 

Is Borneo (Sabah) duur?

Nogal wat reizigers vertelden mij dat Borneo een stuk duurder is dan bijvoorbeeld het schiereiland Maleisië. Ik heb dit eerlijk gezegd totaal niet zo ervaren. Ook op Borneo kun je slapen voor €10, eten voor €2 en gebruikmaken van het goedkope openbaar vervoer.

Inderdaad, de hoofdattracties zoals de Kinabatangan River Cruise, Mt. Kinabalu en Sipadan zijn aan de prijzige kant, maar je hebt talloze alternatieven waar je uit kunt kiezen. Bovendien, sommige indrukwekkende dingen kosten nou eenmaal geld. Een algemeen gezegde is dat je krijgt waar je voor betaalt, en dit is ook zo als je Mount Kinabalu gaat beklimmen of gaat duiken in de wonderlijke onderwaterwereld van Sipadan.

 

Ben jij al eens op Maleisisch Borneo geweest? Wat zijn jouw ervaringen?

Heb je vragen? Stel ze gerust hieronder.

Heb je een backpack-route voor Borneo nodig? Op zoek naar meer handige tips?

Ga jij backpacken op Borneo? Ben je op zoek naar routes? En heb jij geen zin in gedoe tijdens de planning van je avontuur? Wil jij simpelweg het maximale uit je reis op Borneo halen? Dan heb ik iets voor je wat je niet mag missen.

Samen met een aantal andere experts heb ik namelijk Backpackgids Azië ontwikkeld. De gids staat vol met onwijs gave en waardevolle info over Borneo en andere plekken in Azië.

Je hoeft niks meer uit te zoeken, al het belangrijke en lastige voorwerk hebben wij voor je gedaan.

In de gids vind je onder meer:

Cruciale informatie voor je vertrekt.
Duidelijk uitgestippelde routes waar je direct mee op pad kunt.
Waardevolle transportinfo waarmee je zeeën van tijd bespaart.
Toffe accommodaties, eetzaakjes en bekende maar ook geheime plekjes.
Insider-tips, secrets en travel hacks die je gezien moet hebben.

Bovendien krijg je er liefst drie gratis bonussen bij!

Wil jij alles uit je reis halen? Klik dan nu op de onderstaande knop.

Avatar foto
Over de auteur

Backpacker in hart en nieren. Altijd op zoek naar avontuur. Auteur van diverse succesvolle reisgidsen, waaronder 'Backpackgids Azië', 'Backpackgids Australië' en 'Backpackgids Zuid-Amerika'.
49 Antwoorden
  1. Elize

    Hoi Robbert,

    Als eerste, super tof verslag over het backpacken in Borneo, thanks!
    Ik wou hier gelijk een vraag over stellen ter betrekking tot je boek; Staan hier meerdere routes in in Borneo?

    Ik wil namelijk september dit jaar alleen zo’n 3.5 week backpacken door Borneo. Ik hoor ook onwijs toffe verhalen over Mulu, hier zou ik ook graag heen willen. (Ben je hier ook weleens geweest?) Ik vind het zonde om het boek aan te schaffen als er buiten het verslag van hierboven geen routes meer in Borneo (Sabah) instaan.

    Oja, heb je misschien een tip om een accommodatie op Turtle Island te boeken? Lees dat dit nogal lastig is, heb al eens gemaild naar verschillende email adressen die ik op internet vond maar kreeg deze weer terug.

    Ik hoop snel iets van je te horen!
    Met vriendelijke groet,

    Elize Theunissen.

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Elize,

      Dank je :).

      Er staan zeker meerdere routes in voor Borneo, ook bijvoorbeeld voor Kuching. Mocht je nou toch nog extra tips of routes nodig hebben, dan kun je me altijd mailen en help ik je verder.

      Gaaf, dat je alleen naar Borneo gaat. Mulu komt trouwens meerdere keren voor in de reisschema’s die ik heb gemaakt. Je kunt onder meer naar het Mulu National Park gaan.

      Voor Turtle Island kun je verblijven bij het Selingan Island Resort, al is het hier vaak volgeboekt. Makkelijker is om te overnachten in Sandakan. Vanuit daar kun je een tour boeken naar Selingan Island, waarbij een overnachting is inbegrepen.

      Groet,

      Robbert

  2. jitske

    Hallo,

    Je blog heeft mij al erg op weg geholpen.
    Ik zit te kijken voor een reis van 6 weken naar Maleisië waarbij ik uiteraard ook Borneo aan wil doen.
    Nu geeft Nederland (en andere landen) een Oranje reisadvies af voor Noord-Oost Sabah met o.a. Kudat/Sandakan/Semporna(voor de eilanden) en worden niet noodzakelijke reizen afgeraden.
    Hoe kijk jij hier tegenaan?
    En wat zijn mooie alternatieven om dan te doen vanaf Kota Kinabula? Of dan gewoon beter op Sarawak blijven en in de omgeving rondom Kuching reizen?
    Ik ben geen duiker (Dat mag ik helaas niet!) maar vind snorkelen wel geweldig om te doen maar dit kan ook goed bij de Perhentian eilanden waar ik zeker heen zal gaan ook.

    Alvast bedankt voor je reactie en tips voor een mogelijke alternatieve route op Borneo.

    Groetjes
    Jitske.

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Jitske,

      Dank voor je reactie.

      Ik heb het even voor je opgezocht en denk dat het volgende de reden is voor een oranje reisadvies:

      “In het verleden hebben zich gevallen van kidnapping door terroristische organisaties voorgedaan aan de oostkust van Sabah (ten oosten van de lijn Kudat –Tawau).”

      Zelf heb ik deze gebieden TOTAAL niet als onveilig ervaren, verre van zelfs. Ik zou dus zeker weer gaan en wist eerlijk gezegd helemaal niet van dit reisadvies af.

      Snorkelen kan inderdaad ook bij de Perhentians, wat tevens een stuk goedkoper is. Ook kun je vanuit Kota Kinabalu de omringende eilandjes bezoeken, zoals ik deed.

      Een echt alternatief is er niet voor de kust, aangezien de gehele oostkust als ‘oranje’ wordt gemarkeerd. Voel je je toch niet prettig bij het oranje reisadvies, dan zou je ook de binnenlanden van Sabah in kunnen trekken om de prachtige natuur te zien. Aanraders zijn bijvoorbeeld het Crocker Range National Park en de Maliau Basin Conservation Area.

      Hopelijk heb ik je zo wat op weg geholpen…

      Groet,

      Robbert

      1. Jitske

        Dankjewel!
        Ik heb besloten dat ik wel Sepilok/Sandakan en Kudat aan ga doen maar de eilandjes bij Semporna over sla.
        Ook omdat ik toch niet mag duiken en het daar vooral om duiken draait. Snorkelen kan op andere plekken ook heel erg goed en dat ga ik dan ook zeker doen vanuit KK en bij Perhentian en Kapas.
        Kan niet wachten om te gaan. Jij hebt mij in elk geval al erg op weg geholpen met je blogs en door jou ga ik nu zeker ook naar Kudat!

        1. Avatar foto
          Robbert

          Goed om te horen! Ja Kudat is super als je ook de wat meer verlaten plekjes van Sabah wilt zien… Qua snorkelen heb je gelijk, lekker doen bij de Perhentians!

          Fijne reis, moet zeker goed komen :).

  3. Hi Robbert,

    Allereerst: bedankt voor je super handige en behulpzame blog!
    Ik ben aan het onderzoeken of ik mijn backpacktrip ga eindigen in Borneo (alleen of wellicht met m’n zus). Ik zit met een paar vragen. Ik lees namelijk op andere websites dat je veel moet vliegen in Borneo, waardoor het al snel een prijzige reis wordt. Hoe denk jij hierover? Ik weet dat een aantal nationale parken niet anders bereikbaar zijn. Ik hou het het liefst zo low budget mogelijk, dus mijn voorkeur gaat uit naar reizen per bus.
    Welke route zou jij aanbevelen voor een reis van 2/2,5 week? En kan je vertellen wat voor budget ik ongeveer in gedachte zou moeten hebben hiervoor (excl. vliegtickets, incl. duiken). Dit laatste is misschien wat lastiger aangezien dat voor iedereen anders is, maar het is handig om een idee te hebben.
    Alvast bedankt!

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Florine,

      Geen dank, graag gedaan đŸ˜‰ .

      Veel vliegen? Ik heb in Sabah precies 0 keer gevlogen aangezien alles prima met de bus te doen was. Nu weet ik niet of je behalve Sabah ook nog naar Sarawak en Kalimantan wilt?

      Qua route kun je bijvoorbeeld starten in Kota Kinabalu. Vanuit daar kun je naar Sandakan (bus, 6 uur) gaan om Sepilok te bezoeken en bijvoorbeeld ook de Kinabatangan River Cruise te doen. In totaal kun je voor je verblijf in Sandakan/Sepilok zo’n 5 tot 6 dagen plannen.

      Vervolgens reis je verder zuidwaarts naar Semporna, met de bus duurt dit zo’n 5-6 uur. Daar kun je vervolgens blijven om te duiken en eilanden te bezoeken.

      Als je nog tijd overhebt, kun je bijvoorbeeld vanuit Tawau terugvliegen naar Kota Kinabalu (of je pakt de bus) om vanuit daar naar Kudat (het uiterste noorden) te trekken. Ikzelf vind dit een prachtig stuk van Borneo.

      Voor meerdere specifieke routeschema’s inclusief transportopties, raad ik je m’n e-book “Fantastische Routes Door AziĂ«” aan.

      Dan het budget, dat is een beetje lastig te zeggen. Ben je een budgetbackpacker of leef je juist wat luxer? Ikzelf heb Borneo in ieder geval niet duurder ervaren dan bijvoorbeeld MaleisiĂ«. Ja, inderdaad, duiken bij Sipadan en het beklimmen van Mount Kinabalu zijn prijzig, maar dure activiteiten heb je in ieder land…

      Nog iets: vliegen hoeft ook op Borneo helemaal niet duur te zijn. Zo vlieg je van Kota Kinabalu naar Tawau (en vice versa) voor €26 đŸ™‚ .

      Ik hoop dat je hier een beetje mee vooruit kunt.

  4. Laura

    Hey Robbert,

    Wat ben ik blij dat ik jouw blog heb gevonden! Ik heb al meerdere uren op je site besteed, en het maakte me alleen maar enthousiaster over de reis die ik over een paar maanden ga maken đŸ™‚ heel tof!

    Mijn plan is om vanaf november een half jaar te gaan reizen, waarvan een groot deel alleen. Om een lang verhaal niet al te lang te maken; ik wil heel graag op Borneo beginnen om daarna naar de Filipijnen door de reizen (en daarna Myanmar, en daarna zie ik wel đŸ˜‰ ). Vind jij Borneo een geschikt beginpunt voor een beginnende backpacker? Veel mensen beginnen in Thailand weet ik, maar dat ligt voor mij niet zo op de ‘route’ en ik kom daar later nog wel. Ik heb vorig jaar 3 weken door Bali en Lombok gereisd dus ik heb wel wat ervaring, maar toen was ik samen met m’n zusje. Nu ga ik dus alleen… En dat vind ik best wel spannend. Zijn er veel medereizigers te vinden, en waar zijn die dan?

    Alvast bedankt!!

    Groetjes, Laura

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Laura,

      Leuk dat je zo enthousiast bent đŸ™‚ .

      Borneo kan je zeker beginnen, al vind je er niet zoveel backpackers als bijvoorbeeld in Bangkok of Kuala Lumpur. Ik adviseer je om in Kota Kinabalu te beginnen. Je kunt ook in Kuala Lumpur starten, en vanuit daar met iemand verder reizen naar Kota Kinabalu…

      Maar…

      Ik ben ook alleen gevlogen naar Kota Kinabalu en heb daar in m’n hostel iemand ontmoet waar ik heel Maleisisch Borneo mee heb ontdekt. Ik zat bij Borneo Glonal Backpackers, een plek waar altijd wel andere reizigers zijn. Dat moet dus zeker lukken!

      Gaaf trouwens dat je het compleet anders aanpakt dan de meeste mensen doen. Als je nog een vraag hebt, laat het me dan zeker weten, ik help je graag op weg.

      Groet, Robbert

      1. Laura

        Hoi Robbert,

        Bedankt voor je reactie đŸ™‚ Leuk om te horen dat je het een goed plan vindt! Kota Kinabalu lijkt me wel een goed beginpunt, Kuala Lumpur ben ik al eens even geweest en ik vond het niet zo daar (ok, ik was er maar 4 uur, maar toch!)

        Mooi, ik ga pas over een maand of 5 dus in de tussentijd heb ik vast nog wel een vraag. Ik zal je blog in ieder geval in de gaten houden đŸ˜‰

        Groetjes, Laura

        1. Avatar foto
          Robbert

          Graag gedaan!

          Oh, Kuala Lumpur vind ik juist weer wel gaaf… Maja, dat is ieder persoonlijk he đŸ™‚ .

          Als je weer een vraag hebt, hoor ik je wel!

      2. Laura

        Hoi Robbert,

        De dag van mijn vertrek naar Kota Kinabalu komt opeens heel snel dichterbij (16 oktober al!) en ik vond het wel tijd om een globaal idee te krijgen van wat ik wil doen. Wat ik per se echt wil doen is een river cruise, maar ik zie door alle bomen het bos gewoon niet meer. Ik kan nu gewoon echt nog niet inschatten wanneer ik daar ’tijd’ voor heb en wil het liever regelen als ik eenmaal op Borneo ben. Er zijn zoveel aanbieders… Op 9 november reis ik verder naar de Filipijnen, dus ik heb ruim 3 weken de tijd voor Sabah. Is het makkelijk om daar ‘on the spot’ dingen te regelen (dus die boottochten door de jungle / homestays of hotels of hostels / bezoeken van eilanden), of is het voor bepaalde zaken echt wel nodig om dat van te voren al gereserveerd te hebben? En, over eilanden gesproken, welk eiland is volgens jou echt de moeite waard als je niet per se wil duiken (snorkelen vind ik wel leuk! En ik zou heeeeel graag zeeschildpadden willen zien)?

        Ik hoop heel erg dat je tussen het reizen door tijd hebt om me letterlijk en figuurlijk een beetje op weg te helpen đŸ˜‰ !

        1. Avatar foto
          Robbert

          Hoi Laura,

          Spannend đŸ™‚ !

          Het is allemaal vrij eenvoudig om de tours ter plaatse te regelen. No worries! Bovendien zal het je geld besparen.

          Bijvoorbeeld bij de homestay waar ik was in Sepilok, werden allerlei tours aangeboden. Naar de neusapen, orang-oetans, de Kinabatangan River Cruise etc.

          Voor schildpadden raad ik je Selingan Island aan…

          Wil je snorkelen vlakbij Kota Kinabalu, dan is Mantanani Island een aanrader.

          Hopelijk heb je hier wat aan!

          Groet,

          Robbert

  5. Michael

    Ha Robbert,

    begin augustus heb ik helaas maar 2,5 week de tijd in Sabah. Ik moet namelijk voor werk in Bintulu zijn en plak er daarna 2,5 week vakantie aan vast.

    Jou reisverslag lijkt mij een ideale route om af te leggen in 2,5 week. Ik heb ook je reisverslag van Mt Kinabalu gelezen en ook deze wil ik niet overslaan. Wat denk jij hiervan als ervaren backpacker?

    Een aantal jaar geleden heb ik 3,5 maand door Thailand, Laos, Cambodja en Indo gereist, dus het backpacken is mij niet vreemd. Ook heb ik door Thailand een maand door in mijn eentje gereist. Nou is dat in Thailand niet zo’n problem, maar hoe is dat op Sabah?

    Ik hoor graag van je.

    Groeten,

    Michael

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Michael,

      Klinkt als een goed plan!

      Alleen reizen in Sabah… Ik ben ook alleen afgereisd naar Kota Kinabalu, daar heb ik vervolgens mensen leren kennen. Uiteindelijk ben ik met Ă©Ă©n iemand doorgereisd.

      Dus mensen ontmoeten is zeker mogelijk, al raad ik je dan wel aan om in Kota Kinabalu te beginnen. In bijvoorbeeld Kudat (noorden) komen véél minder backpackers.

      Alleen reizen kan natuurlijk ook, de keuze is helemaal aan jou. Ik ben in Kota Kinabalu regelmatig alleen erop uitgegaan, in de avond bijvoorbeeld naar de Filipino Market om wat te eten. Prima te doen. Als je vanuit Kota Kinabalu verder gaat naar bijvoorbeeld Sandakan (of Kudat), moet je in ieder geval geen massa’s reizigers meer verwachten, althans niet om reismaatjes te vinden.

      Misschien zit je te twijfelen of het veilig is? Ik heb me echt geen moment onveilig gevoeld. Alleen toen we oog in oog stonden met een wilde hond in Kudat en Sepilok, maar dit kan overal gebeuren đŸ˜‰ .

      1. Michael

        Ha Robert thanks voor je antwoord! Goed van je te horen. Een reismaatje is altijd fijn, maar als dit niet gaat door mijn best strakke planning is het niet anders.

        Ik heb inmiddels een plan. Ik vlieg begin augustus (waarschijnlijk 3 aug) van Bintulu (waar ik in juli moet werken) naar KK maar wil eigenlijk gelijk door naar mt Kinabalu en daar overnachten als dit mogelijk is. Ik wil dan de mt Kinabalu beklimmen in 2 of 3 dagen.

        Daarna wil ik doorreizen naar Sandakan of Sepilok om een tweetal dagen te verblijven en de Orang Utang / Neusapen (1 dag) en andere dag neushoorns en turtle island als dit mogelijk is.

        Vervolgens wil ik doorreizen naar sakau of kilabantang om daar in ieder geval 3 dagen te verblijven om bijvoorbeeld een river cruise icm jungle trekking te doen.

        Daarna wil ik doorreizen naar Mabul waar ik de overige dagen wil verblijven en maximaal van mijn passie duiken te genieten.

        De 18e moet ik dan van Tawau naar KL vliegen omdat mijn terugvlucht daar later op de avond terug naar Nederland vertrekt.

        Wat vind je ervan? en heb je nog tips en of aanvullingen mbt de aktiviteiten die ik nu voor ogen heb.

        Groeten,

        Michael

        1. Avatar foto
          Robbert

          Hoi Michael,

          Mooi plan!

          Je kunt rondom het Kinabalu National Park verblijven, er zijn heel wat opties.

          In Kota Kinabalu vond ik de eilandtour leuk om te doen, maar als je al naar Mabul etc. gaat, kun je dit gezien je tijdschema misschien beter skippen.

          Verder zou ik je willen aanraden om te gaan duiken bij Sipadan, zeker als dit je passie is. Maar dit had je waarschijnlijk zelf al gepland in de omgeving van Mabul?

          Trouwens, Sepilok in 2 dagen is misschien wat kort voor wat jij wilt? Je kunt inderdaad de neusapen en orang-oetans in 1 dag bezoeken, maar zelf vond ik het relaxter om over 2 dagen te spreiden. Na de orang-oetans ben ik naar het Rainforest Discovery Center gegaan wat daar vlakbij ligt. Lees anders mijn blog over Sepilok eventjes, daar vertel ik je ook meer over de tijdstippen waarop de neusapen gevoed worden.

          Zelf vind ik het noorden ook geweldig trouwens, bij Kudat en omgeving. Maar gezien je tijdschema is dit misschien niet zo handig…

          Verder is het wat mij betreft een strak plan, niets mis mee!

  6. Michael

    Ha Robert,

    dank voor je antwoord weer. Ik heb nog wel wat twijfels betreft mijn schema hoor, mede vanwege de beperkte tijd die ik heb.

    Zo wil ik bijvoorbeeld Mt. Kinabalu in 2 dagen 1 nacht doen, volgens mij doet dat niet veel af aan de ervaring. Het zou mooi zijn als ik dan ook gelijk zou kunnen doorreizen naar Sepidan in plaats van eerst naar Sandakan te gaan zoals ik in jou Sepidan blog gelezen heb. Dit scheelt namelijk weer een nacht. Wat is jou aanbeveling qua haalbaarheid, met name met betrekking tot vervoer van Mt. Kinabalu naar Sepidan. Ik heb ook gekeken naar Binnelandse vluchten tijdens mijn reis, maar vindt de charme van het backpacken toch vaak het openbaar vervoer. Maar als vliegen me veel tijd zou schelen en ik hier bijvoorbeeld weer een dag mee zou kunnen winnen is het voor mij wel het overwegen waard. Mij lijkt openbaar vervoer Mt. Kinabalu – Sepidan het meest praktisch.

    Echter vanaf Sepidan weet ik nog niet mijn meest praktische volgende reisdoel. Ik wil een river cruise maken en raakte nogal gecharmeerd van deze plek. http://www.sukaugreenview.net/index.php/accommodation Weet jij hier meer van of heb je hier van gehoord dat het de moeite waard is. Of is het praktischer om bijvoorbeeld in Kinabantang neer te strijken om dan van daaruit makkelijker richting Semporna/Mabul door te reizen op een reisdag? Misschien heb je nog andere tips in Kinabantang of ervaringen mbt de diverse river cruises die worden aangeboden?

    Ik hoor graag van je mede avonturier!

    Grtz!

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Michael,

      Geen dank, graag gedaan!

      Ik zou vanuit Kota Kinabalu (KK) naar Sandakan (Sepilok) gaan om apen te zien maar ook voor de rivercruise. Vervolgens kun je vanaf daar verder-reizen naar Semporna om te duiken. De bus van KK naar Sandakan is prima te doen, ongeveer 6 uur.

      Echter, sla je Sandakan en Sepilok over, dan zou ik ervoor kiezen om te vliegen van KK naar Tawau, dit duurt 50 minuutjes. Daar kun je een taxi (75 minuten) of bus (2 uur) nemen. De busrit van KK naar Sempora duurt namelijk zo’n 9 tot 10 uur. Als je de tijd hebt, is dit natuurlijk prima. Maar als je tijd wilt besparen, dan is vliegen de betere optie.

      De plek die je noemt, ken ik eerlijk gezegd niet…

      Een aanrader voor de Kinabatangan River Cruise is The Last Frontier Boutique Resort. Ik zou gaan voor de 3D2N-tour.

  7. Amber

    Hi Robert,

    Bedankt voor deze top site. Heb jij tips waar je het beste kunt verblijven om de
    Kinabatangan River Cruise te doen? Ik zie dat er nu al veel vol zit en ik ga pas in juli 2017. Mijn voorkeur gaat uit naar iets jungleachtigs en liever geen Sandakan.

    Ik hoor het graag.

    Groet,

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Amber,

      Dankjewel!

      Dit kun je gewoon ter plekke boeken…

      Wil je echt rond de rivier verblijven of wat verder weg. In het laatste geval kun je bijvoorbeeld ook voor Sepilok kiezen en daar de tour boeken bij een homestay. Rond de rivier heb je diverse rainforest lodges waar je terechtkunt. Een aanrader is het Kinabatangan Jungle Camp.

      Fijne reis vast!

      Groet,

      Robbert

  8. Mieke

    Hoi Robbert,
    Interessante blogs om te lezen! Zelf hebben we 3,5 jaar geleden 4 maanden door Azië getrokken (+2 maanden Zuid-Afrika) en zijn we vorig jaar voor 4,5 week naar het schiereiland Maleisië geweest. Komende vakantie (april-mei) zouden we graag voor ong 4 weken naar Borneo willen.
    Wij dachten ook naar het Indonesische gedeelte te willen, maar dit is erg onbegaanbaar (?). Voor ons 2 is dat waarschijnlijk niet zo’n probleem maar we hebben intussen ook een kleine gekregen die tijdens de vakantie net een jaar zal zijn.
    Wij dachten: draagdoek/zak mee en gaan, maar ik ben even benieuwd of jij het idee hebt dat dat goed zou kunnen of niet…
    We willen niet hoeven haasten en Sabah leek dan wel de beste optie, maar ik kan Indonesisch Borneo ook nog niet helemaal loslaten.
    Groetjes Mieke

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Mieke,

      Dank je!

      Dan zou ik voor Sabah kiezen, zeker als je daar nog niet geweest bent. Dit heb ik in ieder geval als goed bereisbaar ervaren terwijl Kalimantan wat meer behelpen is. Heb je m’n blog over Indonesisch Borneo gelezen? Daar staat best wat info in.

      Groet, Robbert

      1. Mieke

        Hoi Robbert,

        Ik las inderdaad vooral over meerdaagse wandel en boottochten. Niet echt ideaal met een kleine lijkt ons… hoe leuk het ons ook lijkt!

        Groetjes Mieke

  9. Esther Lems

    Hoi Robbert!

    Heb net alles gelezen op je site!
    Zo ook alles over de aanbieding backpackgidsen!
    Nou heb ik daar een vraag over;
    Zijn die boeken echt alleen maar digitaal?
    Of kan ik ze ook echt in boekvorm kopen?
    Ik heb verder alleen maar mijn mobieltje bij me op reis en geen Ipad of iets dergelijks.
    Is het wel te doen om het via mijn mobieltje te doen?
    Ik ben nog steeds van “de echte boeken”!!!
    Graag hoor ik van je!

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Esther,

      De gidsen zijn inderdaad enkel digitaal en speciaal ontwikkeld voor mobiele devices, ook je telefoon dus. Als ik alle e-books (6) in fysieke vorm zou gaan uitgeven, wordt het geheel te prijzig en minder interessant voor backpackers. Nu kan ik je tenminste een scherpe aanbieding doen đŸ™‚ .

      Als je nog vragen hebt, stel ze gerust!

      Groet,

      Robbert

  10. Hoi Robbert,

    Volgende zomervakantie wens ik mijn eerste grote reis met onze kinderen in te plannen. Ik snuiter al verschillende keren rond, en kom telkens op je site terug.
    Ik had heel graag eerst 2 weken alleen rondgetrokken met mijn dochter (van 9 jaar). Nadien komen mijn man en zoon voor 3 weken bij ons :-).
    Ik trek liefst low-budget, zonder specifiek plan. Ik wil gewoon bij de locals terecht komen, zelfs meehelpen waar het kan bij bv vrijwilligerswerk, dierenpark, … . En wel zien waar we uitkomen.
    Op zo’n momenten ben ik ook volledig zonder mobiel telefoon. Echt back to basics.
    Ik lees veel dat Borneo ook een kindvriendelijk land is.
    Denk je dat dit doenbaar is of heb ik een te romantisch zicht op dit alles?
    Mvg
    Lenie

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Marleen,

      Dat klinkt zeker niet te romantisch… In de grote stad, bijvoorbeeld Kota Kinabalu, hoef je zoiets overigens niet te verwachten, al is de Filipino Market wel leuk voor de lokale ervaring. Ga je naar een plek als Sepilok, dan kun je zeker bij de locals thuis verblijven of vrijwilligerswerk verrichten. Bied je diensten eens aan bij een van de rehabilitation centers en het kan goed zijn dat ze werk voor je hebben.

      Waar ikzelf het gevoel had echt even helemaal weg van alles te zijn, was in Kudat. Lees hier mijn verhaal: https://www.backpackblog.nl/backpacken-kudat-borneo.

      En low-budget is geen probleem. Borneo (Sabah) is op veel plekken goedkoop, al kan je het zo duur maken als je zelf wilt natuurlijk.

      Je kunt trouwens ook aan Indonesisch Borneo denken voor ongerepte jungle en back-2-basics gaan: https://www.backpackblog.nl/backpacken-kalimantan. Wel moet ik zeggen dat het transport hier allemaal wat minder geregeld is dan in Sabah. Maar goed, als je Ă©cht avontuur wilt đŸ˜‰ .

      Hopelijk heb ik je zo een beetje geholpen.

  11. Amber

    Hoi Robert,

    Ik ben van plan om in juni 5 weken naar Bali en Maleisisch Borneo te gaan. Ik vroeg me af of de volgende route logisch is:

    Amsterdam -> Denpasar 1 dag
    Denpasar -> Sanur + omgeving – 3 dagen
    Sanur –> Gili eilanden – 4 dagen
    Gilis –> Lombok 2 dagen
    Lombok–> Ubud – 4 dagen
    Ubud –> Permutan 3 dagen – Snorkelen bij Menjangan
    Permutan –> Denpasar
    Vlucht: Denpasar–> Kota kinabalu 3 dagen eilandhoppen, 2 dagen mantanani island
    Kota kinabalu –> Sepilok/kinabangtan river 4 dagen
    Teug naar KK –> 2 dagen
    Vlucht KK –> Denpasar 2 dagen
    Denpasar –> Amsterdam

    Ik heb nog wat speling. Heb jij nog tips?

    Ik hoor het graag!

    Groetjes,
    Amber

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Amber,

      Je route ziet er prima uit!

      Je kunt verder nog naar Kudat, het noorden van Sabah, gaan. Ik vond het daar erg mooi en ongerept. Sipadan kan natuurlijk ook nog, maar ik doe een gok als ik zeg dat je geen duikcertificaat hebt đŸ™‚ .

      Groet,

      Robbert

  12. Karin

    Hallo Robert,
    Leuke informatieve site heb je gemaakt!
    Wij gaan krap twee weken naar Borneo en beginnen in Mabul met duiken. Daarna kunnen we kiezen voor Sepilok en dan naar Mount Kinabalu om deze te beklimmen of om Sepilok over te slaan. En als er nog tijd over is naar Kudat. De prijzen voor de beklimming lopen enorm uiteen. In jouw blog lees ik dat je ook kaartjes in de haven kan kopen. Maar kan je daarmee naar de top zonder gids? Zit daar ook de overnachting op de berg bij in? Met andere woorden is het te doen om het ter plekke te regelen tegen een redelijke prijs. Zeker omdat we ook de precieze datum nog niet weten. We vertrekken op 16 februari naar KL.

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Karin,

      Dank voor je berichtje.

      Zonder gids Mount Kinabalu beklimmen, kun je vanwege de veiligheid denk ik beter niet doen. Bij de haven zelf kun je inderdaad kaartjes kopen inclusief accommodatie. Mocht dit nou toch niet lukken, dan kun je dit altijd nog via een andere travel agency of het via het nationale park regelen. Een andere tip is om op deze website te kijken: mountkinabalu.com/stay.

      Als er nog wat is, laat het zeker weten.

      Groet, Robbert

  13. Charlotte

    Hoi Robbert,

    bedankt voor al je leuke info, ik krijg al helemaal zin in onze reis naar Sabah. Mag ik vragen in welke homestay jullie zaten in Sepilok?

    Groetjes, Charlotte

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Charlotte,

      Hmm… Volgens mij had deze nog niet eens een officiĂ«le naam. Ik wil je aanraden om die kant op te lopen, dan kom je vanzelf wel enkele plekjes tegen.

      Groet, Robbert

  14. Franklin

    Hoi Robbert, wij gaan eind mei naar Borneo en willen in die periode ook een aantal dagen doorbrengen in Danum Valley. Inmiddels is me wel duidelijk geworden dat het verblijf/tours daar vrij prijzig is. Waar heb jij gereserveerd en weet je nog ongeveer de prijs?

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Franklin,

      De Borneo Rainforest Lodge is inderdaad erg duur. Maar er zijn andere manieren om het te regelen. Zo kun je slapen in hangmatten (RM 78 per nacht), in een stapelbed (hostel, RM 91 per nacht) of in een ‘resthouse’ voor RM 286 per nacht (2 personen). Dit zijn nog steeds geen hele lage bedragen, maar een stuk goedkoper dan de eerder genoemde lodge.

      Verder betaal je RM 50 om het park in te komen, en kun je voor RM 20 per uur een gids huren. Dit laatste bedrag kan gedeeld worden door het aantal groepsleden.

      Je kunt het dus allemaal vrij eenvoudig zelf regelen, in plaats van dat je een tour boekt waarbij de kosten niet meer te overzien zijn đŸ™‚ .

      Om er te komen, kun je trouwens een bus pakken vanaf Kota Kinabalu naar Lahad Datu, dit duurt zo’n 8 uur. Daar neem je een minibus (3 uur) naar het Danum Valley Field Centre (DVFC). Dit is de goedkoopste manier om het natuurgebied te betreden. Het hoofdkantoor van DVFC is overigens in Kota Kinabalu, bij hen kan je meer informatie inwinnen, mocht dat nodig zijn.

      Fijne reis alvast en als er nog wat is, hoor ik het graag van je.

      Groet, Robbert

  15. Marleen

    Beste Robbert,

    Fijn dat je zo’n geweldige website onderhoudt wat voor velen een goed naslagwerk is!
    Mijn vragen;
    Half juli vertrekken we naar Kuala Lumpur om vervolgens door te reizen naar Borneo. We willen graag beginnen in het zuiden van Borneo om vervolgens door te reizen naar het noorden. We weten nog niet goed wat te doen; een binnenlandse vlucht van Zuid naar Noord, of, over land en water? Over land en water lijkt me het meest interessant maar ook bijzonder spannend. Wat vind jij? Is ’t te doen?

    Kun je me misschien ook adviseren in welke zaken ik vooraf vanuit Nederland moet boeken?
    Of hoef ik nergens het risico te lopen dat excursies o.i.d. al vol zitten, bijv. turtle island?
    Zijn excursies ter plekke gemakkelijk te boeken is dus concreet mijn vraag?

    Alvast bedankt voor je reactie,

    Hartelijke groeten,
    Marleen

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Marleen,

      Dankjewel voor je compliment đŸ™‚ .

      Ik neem aan dat je in het zuiden van Maleisisch Borneo wilt beginnen? In dat geval raad ik je aan om via Kuala Lumpur naar Kuching te vliegen. Je kunt dan vrij eenvoudig naar bijvoorbeeld Sibu reizen, daarna naar het Niah National Park & Bintulu en tenslotte naar Miri. Je bent dan al bijna in Brunei. Vanuit Brunei kun je een boot nemen naar Labuan (Sabah) en een naar Kota Kinabalu. Vliegen kan overigens ook direct vanuit Miri.

      In Sabah adviseer ik je om eerst naar het noorden (Kudat) te gaan. Zak daarna via Sandakan en Sepilok af naar het zuiden (Semporna) om vanuit Tawau terug te vliegen naar Kuala Lumpur.

      Over land en water reizen is overigens hartstikke goed te doen, dit is wat ik altijd doe en heb gedaan op Borneo đŸ™‚ .

      Voor meer complete routes, verwijs ik je graag door naar mijn nieuwe uitgave van ‘Fantastische Routes Door AziĂ«’.

      Ik zou, behalve Turtle Island National Park (Pulau Selingan) waar slechts 50 mensen kunnen overnachten, NIKS op voorhand boeken. Dit kan allemaal lokaal en scheelt je een hoop geld.

      Als je nog vragen hebt, hoor ik het graag.

      Groet,

      Robbert

  16. Christ

    Hee Robbert,

    Leuke blog en al zeker ook erg informatief voor ons. Samen met mijn vriendin zijn we uitgenodigd voor een bruiloft van een vriend van ons op Bangkok eind september. Na deze bruiloft willen we er gelijk onze vakantie van maken. We hebben een aantal jaar geleden al gebackpackt door thailand dus we zouden nu graag onze reis vervolgen naar Borneo. Helaas hebben we totaal maar 3 weken de tijd. We zijn dus van plan om na de bruiloft gelijk door te vliegen naar kotakinabalu om van daaruit onze vakantie te vervolgen. We willen graag een combi van avontuur, maar ook wel paar dagen relaxen op een heerlijk mooi strandje of iets dergelijk. Die rivercruise lijkt mij sowieso erg tof, maar aangezien de korte tijd, zou ik daar nog wat aan toevoegen (motortje huren oid.) maar kunnen we vanuit daar zonder al te lang te moeten reizen ook door naar een relaxt eilandje om daar de laatste daagjes niks te hoeven doen om vervolgens weer huiswaarts te keren..

    Ik hoor graag wat je vind van ons plan en of je wellicht nog aanraders/tips hebt..

    Groet.

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Christ,

      Bedankt voor je berichtje.

      Voor wat betreft avonduur zou ik je ook Kudat willen aanraden. Behalve dat je er lekker rond kunt rijden op de mountainbike of scooter, heb je er vele verlaten strandjes. Lees anders mijn artikel daarover even.

      Vanuit de Kinabatangan Rivercruise kun je bijvoorbeeld verdergaan richting Semporna om vanuit daar enkele tropische eilandjes te bezoeken. Voor mooie stranden raad ik jullie daar met name Mabul aan. Een andere optie is om vanuit Kota Kinabalu naar Pulau Sapi en de andere plekken te gaan, of om via Kuala Penyu naar Pulau Tiga af te reizen. Pulau Lankayan bij Sandakan kan ook, al is het daar wel relatief prijzig en ligt de focus er op duiken. Desalniettemin is het wel echt een schitterende plek. Opties te over dus đŸ™‚ .

      Als er nog wat is, hoor ik het graag.

  17. Yessi

    Hoi! Na het lezen van je blog heb ik nu een hoop informatie om een beetje een richting te geven aan mijn Borneo reis die op 14 november van start gaat đŸ™‚ ik land op 15 november in Singapore en wil hier 1,5-2 dagen een beetje rond kijken voordat ik doorvlieg naar BKI. Ik zou graag op voorhand mijn trip de Mount Kinabalu op willen boeken. Nu wil ik dat natuurlijk zo boeken dat ik geen reistijd ‘ verlies’. Maar ook niet te weinig tijd heb om alle dingen op de route er naar toe te bezoeken. Ik vroeg me af of jij hier een goede inschatting over kan maken op welke datum ik de klim dan het beste kan boeken?

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hey Yessi,

      Mount Kinabalu ligt natuurlijk redelijk dichtbij de stad, waardoor het vrij eenvoudig is om te plannen. Neem bijvoorbeeld een of twee dagen voor Kota Kinabalu, en doe daarna de klim.

      Als je nog een vraag hebt, laat het even weten.

      Groet, Robbert.

  18. Karin

    Beste Robbert,
    bedankt voor je zeer informatieve site.
    Wij willen rond Kerst en Nieuwjaar naar Maleisisch Borneo gaan met onze 3 kinderen.
    We hoorden over het gevaar van Filippijnse piraten aan de noordkant van Borneo. Deze zouden toeristen gijzelen. Geen idee of dit waar is.
    Heb jij hier weleens over gehoord en is het een risico om in deze wateren een bootochtje naar een eilandje te maken?
    groeten,
    Karin van Lieshout

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Karin,

      Nou, daar weet ik eerlijk gezegd niks van hoor. Zoveel ‘bangmaak-verhalen’ waardoor mensen zich tegen laten houden. Ik raad je aan om dit gewoon lokaal te checken, bijvoorbeeld als je in Kudat bent.

      Groet, Robbert

  19. Wim

    Dag Robbert

    Mijn vriendin en ik gaan half maart naar Maleisië en Borneo. We zouden onze trip eind maart graag afsluiten met de Perhentian Islands omdat we daar denken goed te kunnen snorkelen met schildpadden. Zijn deze eilanden eind maart te bezoeken ? Zijn de hotels daar dan al open ? Moest dit niet het geval zijn, zouden we graag wat langer willen blijven op Borneo. Is daar een goed alternatief om te snorkelen, in de buurt van Kota Kinabalu of Sandakan ? Trouwens handige website en goede tips !

    Bedankt voor je feedback

    MVG

    Wim

    1. Avatar foto
      Robbert

      Hoi Wim,

      De Perhentians zijn eind maart gewoon ‘open’, je kunt ze dus bezoeken. Ik vond snorkelen daar super!

      Groet, Robbert

Over mij

Ik, Robbert, heb begin 2014 alles opgezegd om van reizen mijn leven te maken. Mijn doel is om andere backpackers te ondersteunen en te inspireren met de ervaringen die ik opdoe. Ga jij binnenkort ook op avontuur?

Lees hier mijn persoonlijke verhaal.

Coaching

Zit jij met vragen? Voel je je ergens onzeker over? Kan jij simpelweg wel wat persoonlijke hulp gebruiken met betrekking tot je reis?

Laat mij je dan 1-op-1 coachen, en ga die reis maken waar je van droomt.

Vertel me meer

Mijn reisgidsen

Al jarenlang schrijf ik avontuurlijke backpackgidsen om backpackers te inspireren en te helpen.

En sinds kort heb ik verschillende bundelaanbiedingen beschikbaar, waardoor je gebruik kunt maken van extreem hoge kortingen.

Vertel me meer

Koop je liever een losse gids? Klik dan op een van de banners hieronder:

Banner-Backpackgids-Azie

Banner-Backpackgids-Indonesië

Banner-Backpackgids-Bali

Banner-Backpackgids-Filipijnen

Banner-Backpackgids-Australie-nieuw