Waarom aan ‘de norm’ voldoen?

Opmerking: dit artikel schreef ik op 15 november 2016, en heb ik voor het laatst geüpdatet op 27 september 2025.

“Doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg,” is een typisch Nederlandse kreet die je vast wel kent. Als je aan ‘de norm’ voldoet, dan ben je goed bezig.

Ja toch?

En anders ben je maar een rare snuiter. Of een wappie, zoals ze het tegenwoordig noemen.

Die norm is iets waar ik me absoluut niet mee identificeer. In de meeste situaties denk of handel ik anders dan de meerderheid.

Maar… Wat is ‘de norm’ nu eigenlijk?

Carrière maken, samenwonen, een gezinnetje stichten? In het weekend afspraken plannen (want alleen zijn is not done) en doordeweeks op de autopilot overleven? Vrijdagmiddag sociaal afsluiten in de kroeg? Altijd maar roepen dat je ‘druk’ bent (voel je niet aangevallen)?

De bovenstaande dingen lijken inderdaad normaal. Immers, het gros van mensen vult z’n leven op die manier in.

Echter, is het zo omdat iedereen “A” zegt jij hetzelfde moet doen?

Nee toch? Maar waarom doet 99% het dan?

Omdat de meute volgen makkelijk is. En omdat het mens eigen is ergens bij te willen horen, in plaats van de vreemde eend in de bijt te zijn.

Word je er gelukkig van, helemaal oké natuurlijk. Maar als het tegenovergestelde waar is, dan ga je er toch niet mee door?

Dat doen wat als ‘normaal’ wordt beschouwd, is een soort automatisme denk ik. Afwijken wordt al snel als iets negatiefs gelabeld.

Desondanks is er in de laatste jaren duidelijk een verandering zichtbaar. Als je het mij vraagt tenminste. Steeds meer mensen kiezen voor zichzelf en laten zich de norm niet meer voorschrijven door de buitenwereld. Zo is in je eentje gaan reizen nu vrij normaal, je baan opzeggen zonder zekerheid te hebben niet meer zo vreemd en zijn er meer digital nomads dan ooit tevoren.

Maar toch…

Indien je ervoor kiest om een andere weg in te slaan of er een afwijkende mening op nahoudt, dan kun je door velen nogal eens als ‘vreemd’ of ‘gek’ worden bestempeld. Pak alleen de onwerkelijke corona-periode erbij en je weet genoeg. Bepaalde dingen in twijfel trekken bleek al uit den boze.

In veel gevallen zal je te maken krijgen met mensen die je totaal niet begrijpen en eigenlijk nauwelijks serieus naar je verhaal luisteren. Ze kijken naar je, maar zijn ondertussen al bezig met hun antwoord. Of erger: ze praten gewoon door je heen.

Het is in ieder geval wel iets waar ik mee te maken heb gehad, en nog steeds.

Wanneer mensen vragen wat ik doe, leg ik ze uit dat ik een reisblog heb waar ik verhalen schrijf. De reacties zijn dan vaak positief.

Daarna volgt steevast de vraag hoe ik daar in vredesnaam geld mee verdien.

Als ik dan vertel dat ik boeken heb geschreven, daar een bescheiden bedrag mee verdien en kies voor een avonturenbestaan, dan zie ik (in Nederland) nogal eens mensen ja-knikken maar nee denken. Het onbegrip en soms zelfs de afkeuring staat in hun ogen geschreven.

Dat ik mezelf dit niet verbeeld, blijkt wel uit de opmerkingen die ik heb gehad:

“Hé weet je, ik heb een goed idee waar je een bedrijf mee kunt beginnen.”

“En je toekomst dan?”

“Moet je geen baan gaan zoeken?”

Als ik (nogmaals) uitleg dat ik op deze manier wil leven, is er een volgend ‘probleem’:

“Klinkt leuk hoor, maar is het niet veel te eenzaam wat je doet?”

Ik heb toch gezegd dat dit is wat ik nu wil?

Ook heeft de buurman van mijn moeder -toen ik thuis in diepe rouw verzonken was na de zelfdoding van mijn zus, en intussen mondjesmaat aan een onderneming aan het bouwen was- wel eens geroepen:

“Hij had gewoon moeten gaan werken, dat was veel beter voor hem geweest.”

Overigens met de beste bedoelingen hoor, daar niet van.

Maar: hoezo ‘beter’?

En: alsof ik niet werk?

Zeker wel, alleen bewandel ik een totaal andere weg. Zie het als een tocht door de wildernis, terwijl anderen het wandelpad verkiezen. En juist dat is voor een hoop mensen niet te begrijpen. Simpelweg omdat het iets anders is dan de gangbare norm die door nagenoeg iedereen wordt herkend en geaccepteerd.

En als iets te mooi klinkt om waar te zijn, kan het toch niet? Hoe kun je nou leven zonder minimaal 40 uur te werken en zonder iets op te bouwen?

Je begrijpt dat ik een tikje sarcastisch ben.

Hoe bizar is het eigenlijk om te doen wat anderen doen en denken dat dit normaal is, zonder écht te luisteren naar wat je gevoel zegt? Het gaat om je leven hè, niet zomaar iets.

Wel moet ik zeggen dat -misschien door het afwijken van deze norm- de verbondenheid met veel mensen waarmee ik vroeger omging, een stuk minder is geworden. Hoewel het heus gezellig is als ik ze zie (die momenten zijn overigens steeds spaarzamer), ben ik gevoelsmatig (soms) ver verwijderd.

Dit is onder meer zo omdat de manier waarop we leven, haaks op elkaar staat. Ik heb geen vriendin, geen kinderen, geen eigen woning, geen vaste baan, geen dik inkomen en ik ben al helemaal niet bezig met de toekomst.

Doelloos? Niet persé.

Terugkijkend ben ikzelf, en niet in de laatste plaats door heftige gebeurtenissen in mijn leven, simpelweg best wel veranderd.

Ik weet het nog goed, maart 2007. Ik was alleen thuis en de vriend van mijn moeder stierf voor mijn ogen (hij bleek een ruiterembolie te hebben). 37 was hij pas! Toen veranderde er op een of andere manier iets in me. Degene tot wie ik tot dan toe altijd was geweest, behoorde tot het verleden.

Ik werd meer op mezelf. En de outkast in me die ik lang niet altijd toeliet en waarvan ik me afvroeg of die nog zou verdwijnen, begon zich steeds meer te laten zien.

De dood van mijn zus in 2014 heeft die verandering verder versterkt.

Na het rouwen vertrok ik zielsalleen voor een drie jaar lange reis. Ook niet bepaald gangbaar natuurlijk.

Al met al zijn er steeds minder raakvlakken en verwateren contacten op den duur.

Jammer, maar het leven loopt zoals ’t loopt. Toch is het niet altijd zo eenvoudig als die zin het doet lijken.

Vaststaat dat ik in ieder geval m’n eigen norm heb gesteld en m’n leven niet door anderen laat bepalen. Eén waar ik achtersta. Eén waarbij ik mezelf kan zijn.

Waaruit deze norm bestaat?

Vrijheid, geluk, ‘levelen’ met mensen en diepgang. Gesprekken moeten me energie geven in plaats van de energie uit me te zuigen. Alles wat daarbuiten valt, laat ik liever zo veel mogelijk aan me voorbijgaan. Ja, ook als dat sociaal onwenselijk is.

En tja, dat niet iedereen me begrijpt en ik me anders voel dan anderen, is dan maar zo.