Merzouga: wat is er te doen in de Sahara? (+ mijn eerlijke mening)

Opstuivend woestijnzand snijdt als een scherp mes langs mijn gezicht. Na een lange rit vanuit Fes zijn we eindelijk aangekomen in Merzouga.

Een oud, mintgroen Mercedesbusje wacht ons op om dieper de Sahara in de rijden. De chauffeur -ogenschijnlijk nog ouder dan het busje- geeft mij en de anderen de opdracht om via de ladder aan de achterkant naar het glimmende dak te klimmen. Daarna ronkt de dieselmotor en laten we een dansende wervelwind van koperkleurig zand achter ons.

Niet veel later zijn we na een stuiterende rit aangekomen bij een kudde kamelen, ergens midden in de heuvelige woestijn. Ze blijken overigens dromedarissen, te herkennen aan de enkele bult. Een ritje erop maken is voor de mensen om me heen een droom die uitkomt, ik heb echter al min of meer besloten om het niet te doen.

Zodra ik oog in oog sta met een van de dromedarissen en de moeheid in zijn ogen -waaromheen tientallen vliegen zoemen- bespeur, staat het voor mij vast: ik ga lekker wandelen door de woestijn, op blote voeten. Ik wil het roodbruine Saharazand voelen en laat die lieverd met z’n schattig kauwende centenbakje met rust.

Als ik naderhand het tentenkamp betreed en de lucht haar roze gloed verliest, springen de lichten aan. Het creëert een sfeervol decor, badend in een tint van goud. Ik plof neer op een nogal spartaanse stoel, en besef me ineens dat ik nog schoenloos ben. Nippend van mijn iets te zoete muntthee, wacht ik samen met een frêle Duitse en een juist ietwat grof gebouwde Mexicaanse vrouw op de volle maan, die de sterren zal doen verbleken.

Voor velen is de Sahara dé bestemming die met grote letters op hun Marokko-bucketlist geschreven staat. Vaak nog een paar keer dik onderstreept ook. Merzouga is de belangrijkste toegangspoort tot deze machtige woestijn en de fotogenieke Erg Chebbi-duinen, en het vette is dat je er in een luxe safaritent kunt overnachten met duizenden glinsterende sterren die boven je waken, letterlijk in de middle of nowhere.

Wil jij deze bijzondere ervaring ook meemaken en de Sahara bij Merzouga ontdekken, lees dan rustig verder om mijn ervaring en tips te lezen. Ik ga meteen eerlijk met je zijn: wat mij betreft is niet alles een sprookje.

Over Merzouga

Het piepkleine woestijndorp Merzouga ligt redelijk afgezonderd in het zuidoosten van Marokko, vlakbij Algerije – en geldt als belangrijkste toegangspoort tot de Sahara met haar indrukwekkende Erg Chebbi-duinen. Aan de voet van die roodbruine iconen staan dromedarissen en quads voor je klaar om de uitgestrekte omgeving, die louter uit zand en hier en daar een verdwaalde eucalyptusboom bestaat, te verkennen.

Tof is om midden in de woestijn in een (luxe) tent te overnachten, waarbij je de avond ervoor rond een kampvuur geniet van lokale liederen (Gnawa-muziek) en zelfs nog een dansje kunt wagen. Een ander iets om te melden is de sterrenhemel. In dit gebied van Marokko is namelijk weinig luchtvervuiling, waardoor de lucht superhelder is.

De bewoners in Merzouga zijn grotendeels Berbers, je ziet ze met hun tulbanden en hun dromedarissen door de woestijn lopen.

 

Dingen die je in de Sahara kunt doen

Nadat je in Merzouga bent, ligt het voor de hand om door te gaan naar de woestijn. Wat kun je daar allemaal doen? Ik vertel het je hieronder.

 

Overnachten in een woestijnkamp

Een nachtje in de Sahara slapen is absoluut gaaf om meegemaakt te hebben. Ik bedoel, wanneer ga je zo’n kans weer krijgen?

De mooiste momenten waren wat mij betreft de zonsondergang, de fonkelende sterrenhemel bewonderen en de zonsopkomst de volgende ochtend. Ook het kampvuur in de avond was lachen, al was ik toen al aardig moe en ben daarom redelijk vroeg afgehaakt om te gaan pitten. En als ik heel kritisch ben, voelde het een tikje opgezet voor toeristen. Maar goed, zoiets is lastig te voorkomen als je iedere dag groepen woestijngangers ontvang natuurijk.

In de woestijn wemelt het van de kampen, van eenvoudig tot superdeluxe. Vaak kun je er avondeten bijboeken, wat wel zo handig is aangezien je geen restaurants in de nabijheid hebt. In de tours zit die maaltijd er overigens al voor je bij. Verderop heb ik verschillende overnachtingen voor je op een rijtje gezet.

Een ritje maken op een kameel

Eh… dromedaris. Want wist je dat kamelen hier totaal niet voorkomen, en überhaupt niet in Marokko en Noord-Afrika. Je zou het daarom een marketingterm kunnen noemen.

Hoe het ook zij, bij de meeste tours zit zo’n ritje op een dromedaris erbij, al had ik al van begin af aan m’n twijfels. Deze lieverds moeten de hele dag door werken om toeristen hun pretje te bezorgen, iets wat me gewoon tegenstaat. Toen ik ze bij aankomst vredig (en helaas aan elkaar geknoopt) in het zand zag liggen, dacht ik: nope, dit hoeft van mij niet.

Maar hey, het is natuurlijk ieder z’n eigen keuze hè. Weeg dit voor jezelf af.

Wel moet ik zeggen dat ze er goed uitzagen, niet uitgedroogd enzo. Check de foto hierboven en oordeel zelf.

 

Met een quad of buggy over de duinen crossen en sandboarden

Vet toch? En helemaal tijdens het ochtendgloren, je ziet dan langzaam de lucht van kleur veranderen en opeens die enorme vuurbal ten tonele verschijnen.

Met een stoet van andere quads sjees je naar het hoogste punt van de duinen (en dat is maar al te goed te horen) om daar van een adembenemend landschap te genieten.

Ook is het mogelijk om vanuit Merzouga naar je tentenkamp te rijden met een quad. Het is maar net wat je afspreekt en welke optie je boekt.

Behalve quads verhuren sommige partijen eveneens buggy’s. En nog een andere optie: sandboarden. Ook cool! Quad-rijden en sandboarden worden af en toe gecombineerd in een tour.

Hier kun je jouw quad in de woestijn meteen reserveren.

 

Laat je rijden in een ruige jeep

Vind je zelf op zo’n racemonster zitten niks, dan kun je altijd nog voor een mooi alternatief gaan: de 4×4. Niet zelden betreft het een ruige Toyota Landcruiser en ben je minimaal 3 uur zoet.

Tussenstops bij de woestijndorpjes Merzouga, Hassi Labied en Khamlia zijn populair om te doen, veelal met een stop bij een nomadenfamilie om een kopje muntthee te drinken.

 

De zonsondergang en -opkomst bewonderen vanaf de Erg Chebbi-duinen

Wat zijn het unieke plaatjes zeg, zo aan het eind van de middag en in de vroege ochtend. Ik heb het natuurlijk over de zonsondergang en -opkomst, die de woestijn een extra magisch tintje geven.

Het zakken van de zon achter de Erg Chebbi-duinen gebeurde niet lang nadat we aangekomen waren. Ik sjokte door het mulle zand en van strakblauw werd het langzaam zachtroze. Ik schrok me wezenloos toen ik een diertje langs m’n voeten zag rennen, het bleek een muis te zijn. Deze witte vrienden graven holletjes in het zand om zich schuil te houden en je ziet ze regelmatig een sprintje wagen.

Zodra je de volgende ochtend wakker wordt in je tent, is het sowieso een must om er gauw uit te gaan en de woestijnheuvels op te lopen en de zonsopkomst mee te maken. Neem eventueel een bakje thee mee om jezelf op te warmen, want de kou van de woestijn is zo rond de klok van half acht behoorlijk kan ik je zeggen.

 

Zie flamingo’s in Lake Dayet Srij

Lake Dayet Srij -eveneens bekend als het ‘Merzouga-meer’- is een oase in de woestijn op steenworpafstand van Merzouga, die tot de meest schilderachtige plekken in de regio wordt gerekend.

Als er water is tenminste, want da’s lang niet altijd het geval. In de winter en het begin van het voorjaar heb je de beste kaarten voor fraaie plaatjes. Het helderblauwe water steekt dan schitterend af tegen de oranje en soms ook rode Erg Chebbi-duinen. Het spiegelende effect is haast nep zo mooi.

Behalve dat is het bovendien de leefomgeving van flamingo’s, ooievaars en zeldzame woestijnvogels.

 

Bezoek het Berberdorpje Rissani

“Seriously, is there a river here?”

Vraag ik aan de chauffeur van de auto, onderweg naar Rissani.

Het blijkt om een onvervalste fata morgana te gaan, wauw!

Aan de rand van de Sahara ligt het dorp Rissani, inmiddels uitgegroeid tot een heuse toeristentrekpleister. Iets dat ik eerlijk gezegd niet verwacht had, aangezien het toch nog wel eventjes (lees: 1 uur) rijden is vanuit de meeste tentenkampen. Toen op enig moment een marktkoopman in een blauw gewaad “Kijken, kijken niet kopen” tegen me zei nadat ik aangaf uit Nederland te komen, was ik helemaal compleet verbaasd.

Ik bezocht Rissani op de tweede dag dat ik in de Sahara vertoefde, en trok samen met een gids door het dorp heen. Een boel tours komen er ook langs op dag twee, om erna verder te rijden naar de Todra-kloof.

Het meest boeiende is de markt -‘souk’- van Rissani, waar ik op een gegeven moment zoveel dadelsoorten zag dat ik er zowat duizelig van werd. Hussain, de gids met nog slechts een handjevol tanden in z’n mond, liet doorschemeren dat er in het plaatsje liefst 27 soorten verkocht worden. Serieus?

Toen heb ik zijn advies gevraagd welke er als megalekker bekendstaan, en een halve kilo gekocht (voor wie het wil weten: het kostte me twee piek voor de halve kilo, de duurste dadels kosten een tientje per kilo). Dat er zwermen vliegen rondvlogen nam ik maar even op de koop toe. En jammie, deze lichtbruine dadels waren oprecht de lekkerste die ik ooit geproefd heb. Zo intens zacht en zoet, smeltend op mijn tong. Ongelofelijk!

De opvallendste vondst was trouwens minder smakelijk: een kamelenkop, bungelend aan een vleeshaak en ernaast een stel bloederige beenderen.

Enne, raad eens hoe ze in deze contreien zolen van slippers maken? Nou…? Ik zal het je verklappen: van autobanden haha!

Na de tour door de souk heb ik op aanraden van Hussain bij La Baraka een lunch gepakt, iets waar de regio bekend om is: de Berberpizza, lokaal ook ‘Medfouna’ genoemd. Een met rundergehakt gevuld brood, ontzettend lekker. Ik zag er overigens louter toeristen, ze zullen dus vast wel lijntjes hebben met touroperators. Maar ach, zoiets hou je niet tegen.

Goede koffie drink je bij Café Paris, ik heb er lekker van een stevige espresso zitten genieten op het terras.

De mooiste kampen om te overnachten in de Sahara

Qua woestijnkampen heb je alle mogelijkheden: van heel goedkoop tot en met vrij duur. Het is zodoende (gelukkig) niet slechts een aangelegenheid voor de rijkere mensen onder ons.

Let bij het boeken goed op of er ontbijt en/of diner bij zit. Moet je het diner los bijboeken, dan kan dit al snel flink wat extra kosten met zich meebrengen. Bij de meeste kampen zal er na het avondeten onder de sterrenhemel een kampvuur worden aangestoken, en door locals muziek worden gespeeld.

Zelf sliep ik in het Oasis Luxury Camp, wat prima bevallen is. Uitstekende, warme en bovendien ruime tenten, fijne badkamers en comfortabele bedden. Zowel het ontbijt als avondeten vond ik heerlijk, ’s avonds was er geen gebrek aan kip, gehaktballen en ook groenten. Het ontbijt is zoals je in Marokko gewend bent: veel zoete broodjes. Niet persé voedzaam, wel verdomd lekker 😀 . De koffie daarentegen… Niet om te zuipen. Ik zeg het nog een keer: ik was hier met een tour, los een overnachting boeken is er relatief prijzig.

Twee andere luxury camps waar je voor aantrekkelijke prijzen comfortabel kunt overnachten zijn Sahara Deluxe Camp en Merzouga Horizon Luxury Camp.

Een segment hoger is Merzouga Luxury Traditional Camp top.

Op zoek naar pure luxe in de Sahara? Dan ben je goed op je plek bij Sahary Tafilalt Luxury Camp.

Als solobackpacker raad ik je aan om een goedkope slaapplek in een gedeelde tent te boeken. Dit kost je doorgaans slechts 4 tot 7 euro en daar zit vaak nog ontbijt bij ook. Soms heb je voor die prijs zelfs een eigen stek. Aanraders zijn Merry Desert Camp, Under 1000 Stars Camp en Candy Camp.

 

Zelf gaan of een tour boeken?

De vraag is of je zelf naar de Sahara wilt reizen of dat je beter een tour boekt.

Laat ik zeggen: voor beide valt iets te zeggen. Qua kosten kan het lekker low-budget als je een goedkopere tent boekt, maar een tour bespaart je vaak evengoed euro’s. Over de kosten vertel ik je verderop meer.

Verken je Marokko al roadtrippend, dan is zelf gaan logischerwijs het devies. Je kunt een nachtje in Merzouga slapen en de volgende dag de Sahara intrekken. Je wordt op een afgesproken locatie opgepikt om naar je tentenkamp (dat je geboekt hebt) te gaan.

Reis je evenals ik per bus, dan is een tour wel zo handig. De minivan is sowieso sneller vergeleken met de grote bus, en je hoeft zo vanuit Merzouga geen transport meer te regelen naar de locatie waar ze je oppikken om naar het tentenkamp te gaan (al stelt dat weinig voor). Bij ons werd zelfs nog de microfoon erbij gepakt en gekaraookt in de bus 😀 . In het geval van een tour zijn transport naar de woestijn, accommodatie en transport naar je volgende bestemming allemaal geregeld. Verder ontloop je met de tour de nachtbus (de enige optie vanuit Fes), die niet bepaald ideaal is voor je slaap.

Zelf heb ik een tour geboekt in Fez (lees hierover meer onder het volgende kopje).

Wel moet ik zeggen dat de tour een tikje vermoeiend kan zijn. Vanuit Fez is het namelijk een uur of negen rijden met de stops erbij, je bent na die rit dan ook best wel afgefakkeld. Dan volgt er echter nog best een ‘intensief’ programma: de kamelentocht (nogmaals: indien je dit ziet zitten), om 8 uur ’s avonds het buffet en naderhand het kampvuur met zang en dans.

Ik merkte bij het vuur aan het einde van m’n Latijn te zijn en ben toen vrij snel m’n bed ingedoken. Maar niet voordat ik een blik op de hemel wierp. De sterren blonken helaas niet in volle glorie, volle maan verpeste het feestje. De volgende ochtend wil je alweer vroeg onder de wol vandaan om de zonsopkomst bij te wonen, en kort erna wacht een (lange) rit naar je nieuwe bestemming.

Dit ging mij een beetje te vlot, daarom ben ik nog een nachtje gebleven. Ik heb toen de minivan richting de Todra-kloof, inclusief een stop in Rissani, de dag erop gepakt. Waar de groep na een half uur weer doorging, ben ik daar lekker gebleven, op het gemakje. Ik heb vervolgens eigen vervoer naar Ouarzazate en Aït-Ben-Haddou geregeld.

De tour eindigt uiteindelijk in Marrakesh, met een overnachting in Ouarzazate. Je gaat dan in een razend tempo langs de hoogtepunten die je onderweg passeert. Heb je weinig tijd, dan is het ideaal. Anders zou ik het zeker niet adviseren, en het juist rustiger aan doen. Boek in dit geval een tour van 2 dagen, dan kun je bijvoorbeeld net als ik uitstappen in Todra en daar 1 of 2 nachten verblijven.

 

Waar kun je een tour naar de Sahara boeken?

Zelf heb ik de trip geregeld bij 3T Travel in Fez, een gerenommeerde touroperator die tal van trips organiseert. Je kunt ze via 📞 Whatsapp op +212 679 674 550 bereiken, en zo direct je avontuur voor de meest gunstige prijs boeken.

Een andere optie die ik je aanraad is om alle mogelijkheden te bekijken op Get Your Guide, dit zijn daar de populairdere excursies naar de Sahara:

 

Wat kost het?

De tour van 3 dagen en 2 nachten (3D2N) kost 160 euro per persoon. Hier zit dus alles bij in, ook een overnachting in Ouarzazate. Je wordt op de laatste dag afgezet in Marrakesh. Quad rijden en een Jeeptour zijn trouwens geen activiteiten die in het programma zitten opgenomen, al kun je die wel los boeken. 2D1N kost rond de 120 euro. Je reist dan vanuit Merzouga direct naar Marrakesh, in mijn optiek wat veel van het goede en geen aanrader.

Let op: er zijn evengoed goedkopere tours beschikbaar, maar let goed op wat inbegrepen is en op welk kamp je verblijft.

Regel je het zelf, dan kun je zowel goedkoop als duurder terecht. In het kamp waar ik sliep is 200 euro voor een overnachting waar je aan moet denken, afhankelijk van de opties die je kiest (type tent en wel of geen diner). Oftewel: de gehele tour is goedkoper dan een losse overnachting (in het geval als je alleen reist)!

Op Booking.com zie ik niettemin ook al plekken vanaf slechts 5 euro! Let op: het gaat hier enkel om de accommodatie, dus niet de kamelenrit, quad en het vervoer. Enkel het oppikken (en afzetten) op het afgesproken punt in de buurt van Merzouga zit erbij. Ben je met z’n tweetjes, dan kun je de kosten uiteraard splitten.

Hoewel het lastig is om losse prijzen voor kamelentours te vinden, zou het normaal gesproken los iets van 20 euro moeten kosten. Een uurtje sjezen op een quad bedraagt 35 euro. De 3 uur durende rit in de jeep is mogelijk vanaf 15 euro per persoon, het ligt eraan hoeveel mensen er meegaan.

 

Eerst een nacht in Merzouga slapen en de dag erop naar de Sahara?

Wil je, voordat je de Sahara ingaat, nog een nachtje in Merzouga blijven? Kan ik goed begrijpen, zeker als je een hele dag in de bus of auto hebt gezeten (en geen tour hebt geboekt). Ook hier ben je omgeven door woestijnvlaktes en je vindt er zowel riads al kampen om te overnachten

Wanneer je een betrekkelijk goedkope tweepersoonskamer zoekt, maar een die wel comfortabel is, zijn Chez Meriem en het Tifinagh Guesthouse twee van de betere opties om voor te gaan.

Heb je meer te besteden en ben je niet vies van een beetje luxe en comfort? Een aanrader is Luna Luxury Camp Merzouga. Riad Chebbi is een andere fijne spot met huiselijke kamers. Tot slot is Riad Jouba een fraaie plek om bij te komen van al het gereis.

 

Wat is de beste reistijd voor Merzouga?

Zoals voor de meeste bestemmingen in Marokko, zijn ook voor Merzouga de lente -maart tot en met mei- en de herfst -oktober tot en met november- de beste periodes voor een bezoek. De temperaturen schommelen overdag zo tussen de 20°C en de 30°C, terwijl de ochtenden en avonden lekker koel zijn.

Daarentegen is het in de zomermaanden juni tot en met augustus snikheet, het kan dan gerust 50°C worden en de minimale temperatuur overdag niet lager dan 40°C. Tenten veranderen in sauna’s, hoewel er godzijdank airco is in veel van de tenten. De activiteiten worden op deze warme dagen doorgaans eerder en later op de dag gedaan.

Je zou de winter -december tot en met februari- ook kunnen overwegen. Je zult dan de minste toeristen treffen, maar het kan wel aardig koud worden. ’s Nachts zelfs rond het vriespunt, met gevoelstemperaturen die diep onder nul gaan. Chillen rond het kampvuur zit er dan hoogstwaarschijnlijk niet in. Aan de andere kant zal het overdag mild zijn, reken op 15°C tot 22°C – perfect om op verkenning te gaan dus.

Zelf was ik er begin november, min of meer de perfecte maand om te gaan. Overdag was het een graad of vijfentwintig, en in de avonduren net lekker genoeg om met de groep bij het kampvuur te zitten.

 

Hoe kom je in Merzouga?

Zelf heb ik een tour geboekt in Fez, waarbij een overnachting in de woestijn is inbegrepen. Het fijne is dat je ’s ochtends tegen 8 uur met een minivan wordt opgehaald, en nadien bij het tentenkamp in de Sahara wordt gedropt. Deze rit, inclusief stops bij ‘Little Switzerland’ en de aapjes van het Azrou Cedar Forest, duurt 8 tot 9 uur. Wat volgt is de kamelenrit (als je dat wilt), het avondmaal en het kampvuur met Berbermuziek.

Een alternatief is op eigen houtje gaan, zonder tour dus. Ik raad je in dat geval aan om een nachtje in Merzouga te blijven pitten. Of je last onderweg een pauze in, in bijvoorbeeld Midelt of Errachidia. Vanuit Fez ben je zo’n 8 uur onderweg en vanuit Marrakesh 10 uur. Dichterbij liggen de Todra-kloof (3 uur reistijd) en Aït-Ben-Haddou (6 uur reistijd). Vervolgens kom je naar het afgesproken punt (die deelt de accommodatie met je) en word je opgepikt.

Vanuit bijvoorbeeld Fez vertrekken tevens nachtbussen naar Merzouga. Zowel Supratours als CTM verzorgen deze trips, reken op een kleine 10 uur reistijd. CTM rijdt echter slecht tot Erfoud, daarvandaan zal je met een gedeelde taxi verder moeten reizen naar Merzouga. Buskaartjes koop je via 12Go of op het station (goedkoper).

Rijd je zelf met de auto? Een aanrader om een goede wagen te huren is Discover Cars.