Een reisje naar Bali op de planning? Helemaal super, het wordt vast genieten. Al zal je ook tegen zaken aanlopen die je minder aanspreken. Maar hey, laten we eerlijk zijn… Dit is overal zo, niet dan?
Wat in elk geval vaststaat is dat Bali een typische bestemming is die bij menig backpacker op het droomlijstje pronkt. De vliegreis van een uur of achttien is niet mals, ik geef het toe. Wanneer je eenmal geland bent en een taxi naar je guesthouse hebt gepakt, zal je echter direct de speciale energie voelen die op het eiland hangt. Het avontuur gaat vanaf dan echt beginnen.
Je hebt je waarschijnlijk al enigszins ingelezen voor je reis op Bali. Bijvoorbeeld info met betrekking tot je visum, pinnen, eten en drinken, de beste reistijd en wat een verblijf op Bali eigenlijk kost. En het huren van een scooter niet te vergeten.
Desondanks zijn er zeker ook zaken waar je nooit iemand over hoort. Zaken waarvan je achteraf misschien denkt: hey, het zou fijn geweest zijn mocht ik dit eerder geweten hebben.
En juist over die zaken ga ik het met je hebben. Zowel leuke als minder leuke dingen.
Waar ik het niet met je over ga hebben…
In dit artikel ga ik je niets vertellen over de dingen die je waarschijnlijk al op andere websites gelezen hebt. Denk aan:
- Het verkeer is om te huilen. In een stad als Ubud wandelen is daarom geen leuk uitje of zo, je moet continu alert zijn en de luchtvervuiling is immens.
- De stranden zijn lang niet zo paradijselijk als je misschien denkt.
- Plastic rotzooi is een probleem van ongekende omvang. Zelfs tijdens het snorkelen kan er van alles langs spoelen, ik maakte het mee rond Menjangan Island.
- Bali is lang niet altijd wat mensen je op Instagram voorschotelen. Veelal zie je er tempels, rijstvelden en andere bezienswaardigheden zonder toeristen. Bij aankomst kom je vervolgens bedrogen uit. 3 tot 4 uur in de rij staan om bij de zogenaamde Gate of Heaven te komen is heel normaal.
Wat ga ik dan wel bespreken? Je leest het hieronder, tien dingen over Bali die je vrijwel nergens anders leest maar die wat mij betreft wel goed zijn om te weten voor je op het vliegtuig stapt.
1. Het vliegveld ligt niet in Denpasar
Bali Ngurah Rai International Airport wordt ook regelmatig Denpasar International Airport genoemd. Daarmee wordt de indruk gewekt dat het vliegveld van Bali in Denpasar ligt. Dit is echter geenszins het geval, aangezien het nabij Kuta te vinden is. Denpasar ligt op ongeveer 13 kilometer ten noorden van de luchthaven en is een haf uur rijden.
Let er dus op als je vlakbij (lees: op loopafstand) het vliegveld wilt overnachten dat je je accommodatie niet in Denpasar maar in Kuta boekt. Zelf selecteer ik altijd op maximaal 2 kilometer afstand.
Oh enne… Denpasar zelf? Overslaan die hap! Er is geen kip te beleven, tenzij je van files, smog en zulk soort dingen houdt. Het is een stad waar vooral locals wonen om te werken.
2. Iedereen doet zich voor als taxichauffeur, officiële taxi’s zijn er echter nauwelijks
Bij aankomst op de airport van Bali zal je het al direct merken, honderden locals staan in de aankomsthal te wachten en bieden zich aan als taxichauffeur. Echter zijn ze dit helemaal niet, de enige officiële zijn die van het taxibedrijf Bluebird. En omdat het niet om officiële taxi’s gaat, hebben ze ook geen meter. Ze kunnen dus vragen wat ze willen.
Sommigen spreken over de ’taximaffia’ op Bali, waarbij het eerder regel dan uitzondering is dat je veel te veel betaalt voor je rit. Het bizarste wat ik gehoord heb was van een vriend van me. Zijn vader zocht op het vliegveld een taxi die hem richting Ubud kon brengen. Normaal gesproken kost dit om en nabij de 300.000 IDR, minder dan 18 euro. Hem werd schaamteloos om 1,6 miljoen IDR gevraagd, bijna 100 euro! Hallo?
In een stad als Ubud word je trouwens aan de lopende band aangesproken door opdringerige figuren met de vraag “Taxi?”. Niet zelden schreeuwend, aangezien ze vanaf de overkant van de straat naar je roepen inclusief drukke handgebaren. Na loop van tijd wordt de gemiddelde toerist daar, aangewakkerd door het niet bepaald ontspannen wandelen vanwege de drukte, behoorlijk geïrriteerd van.
Bovendien wil je vaak gewoon lekker rondslenteren, bij Balinezen en Indonesiërs in algemene zin ligt dat anders. Zij pakken voor het minste of geringste de scooter. Tekenend is daarvoor is een medewerker van de homestay waar ik verblijf. Om naar een warung te komen die serieus 70 meter verderop ligt, stapt hij altijd op z’n scooter.
Om je het gedoe op de luchthaven te besparen adviseer ik je om op voorhand je transfer online te boeken via 12Go Asia. Zo hoef je niet doodvermoeid ook nog eens te gaan staan onderhandelen. Het is bovendien veel goedkoper.
Verder bieden in de toeristische gebieden apps als Gojek en Grab uitkomst. Openbaar vervoer is er vrijwel niet, al rijdt er tegenwoordig wel een bus van het vliegveld naar Ubud, via Denpasar.
3. Gezond eten is niet altijd wat het lijkt
Een bord rijst, verse groenten en een visje van de barbecue erbij, klinkt super toch?
Eten bij een warung is vaak erg lekker, de smaak is ongekend rijkelijk en doet je dagelijks terugkomen. Je denkt gezond te eten, al is de realiteit dat er een chemisch poedertje genaamd MSG over je gerecht is uitgestrooid. Dit is een smaakversterker waar Indonesiërs niet zonder lijken te kunnen.
Ik geef toe, de smaak is verrukkelijk en verslavend, maar goed voor je gezondheid is het niet.
Zodoende vraag ik iedere keer om de MSG achterwege te laten, lokaal tevens bekend als ‘ajinomoto’.
4. Het barst er van de Russen
Anno 2024 is het ongekend hoeveel Russen er op Bali rondlopen. Het doet me denken aan het Thaise Koh Phangan, waar een heuse Russische (en Israëlische) invasie leek te hebben plaatsgevonden toen ik daar in 2023 was. Ze hebben op het eiland inmiddels tal van businesses opgezet en vastgoed opgekocht.
Even voor de duidelijkheid: ik heb niks tegen welke nationaliteit dan ook, alleen wanneer een bepaalde groep zo in de meerderheid is, is de balans simpelweg zoek. In Ubud vertelde een warung-eigenaar me dat er daar zelfs een ‘kampung Russia’ is, een compleet dorp gericht op Russen.
Daarnaast merk ik op dat Russen veelal optrekken met Russen (zoals Fransen dat doen) en qua gedragingen helemaal anders zijn dan bijvoorbeeld Nederlanders. Dit is niet goed of fout, al zorgt het wel voor een bepaalde sfeer. Een simpel iets als elkaar gedag zeggen als je elkaar niet kent is in hun cultuur bijvoorbeeld niet gebruikelijk. Het zorgt voor een zekere kilheid.
Overigens heb ik op de fitness waar ik sport een heel aardig Russisch stel ontmoet. Russen zijn over ’t algemeen een stuk warmer en opener als je ze leer kennen.
5. De kans is groot dat Canggu tegenvalt
Canggu is voor veel backpackers een bestemming die dik omcirkeld op hun reisroute staat en niet in de laatste plaats omdat nagenoeg iedere blogger en Instagrammer er lovend over is. Als je het mij vraagt is deze populaire badplaats nogal overrated en heeft het z’n charme compleet verloren. Het verkeer is er om te janken, er is werkelijk niets authentieks te vinden, de stranden zijn niet mooi en het gehalte opgespoten lippen en kijk-naar-mij-Instagrammers is aan de hoge kant.
Ik ben niet de enige die er zo over denkt trouwens, de afgelopen tijd heb ik meerdere mensen gesproken die er veel eerder vertrokken dan ze gepland hadden. Met gierende banden, om in Gerard Jolings woorden te spreken.
Hieronder een sfeerimpressie:
Dit bericht op Instagram bekijken
Qua stranden is bijvoorbeeld Uluwatu een veel betere plek. Kom je echter voor hippe strandbars, goede restaurants en om te surfen, dan zal Canggu je misschien wél bevallen.
6. Het noorden is anders qua accommodatieprijzen en religie
Nu ik heel Bali bereisd heb kan ik wel zeggen dat het noorden voor wat betreft overnachtingen een stuk goedkoper is dan het zuiden. Vooral in Pemuteran verbaasde het me voor hoe weinig ik een prima eigen kamer boekte. Ik betaalde omgerekend 6 euro per nacht voor een stek die me in Ubud zonder twijfel 20 euro zou kosten.
Over Ubud gesproken, ook daar heb je zat accommodaties voor een euro of tien per kamer. Ga je echter richting Uluwatu, dan zal je merken al snel 20 of 30 euro per nacht te moeten dokken voor je slaapplek.
Nog iets met betrekking tot Noord-Bali: er leven daar relatief veel moslims. Je zult in de regio Singaraja daarom meer moskeeën en vrouwen met hoofddoekjes zien. Deze mensen komen vooral van het nabijgelegen Java en zijn op Bali neergestreken voor werk.
7. Niet alle luwak-koffie is dieronvriendelijk geproduceerd
Luwak-koffie, je wordt er mee doodgegooid op Bali. Met name ten noorden van Ubud zie je veel plantages en zaken die het populaire en prijzige drankje aanbieden. De koffie is vooral bekend vanwege het niet-alledaagse productieproces. Civetkatten eten koffiebonen op en poepen die vervolgens uit. Men haalt vervolgens de bonen uit de ontlasting, legt ze te drogen om ze ten slotte te roosteren.
Je kent vast de verhalen dat de civetkatten in kooien gehouden, behoorlijk dieronvriendelijk. Ik heb het op Java met eigen ogen gezien, het gekrijs van de beestjes ging door merg en been.
Bij deze wil ik je echter zeggen dat niet alle luwak-producenten onethisch handelen. Er zijn wel degelijk verantwoorde koffieboerderijen, zoals bijvoorbeeld de Munduk Moding Plantation in het gelijknamige Munduk.
Dus, wil je een kopje luwak-koffie drinken en daarbij voorkomen dierenmishandeling te steunen, check dan altijd goed waar je heengaat.
8. Als voetganger heb je geen enkel recht
In Europa ben je op de meeste plekken gewend beschermd te worden als voetganger. Vaak stoppen auto’s en scooters voor je wanneer je wilt oversteken.
Op Bali is alles echter helemaal anders. No way dat iemand op een scooter voor je stopt, ze razen stuk voor stuk langs je heen. Zebrapaden zie je soms, maar blijken slechts decoratie.
Wachten tot iemand voor je stopt is een utopie. Steek daarom je arm uit die de bestuurders tot stoppen manen en ga ervoor. Anders sta je oeverloos te wachten.
Over wandelen gesproken: voetpaden zijn er lang niet altijd. En als je ze al ziet, bijvoorbeeld in het centrum van Ubud, verkeren ze nogal eens in belabberde staat. Je tot bloedens toe verwonden, ik heb het al bij meerdere lui zien gebeuren. Eergisteren was ik zelf bijna de klos toen ik me tegen een onverwachtse verhoging stootte. Gelukkig redde de harde zool van mijn slipper me.
Verder parkeren auto’s aan de lopende band op trottoirs, waardoor je gedwongen wordt om deels over de drukke weg te lopen en uit moet kijken of je niet geraakt wordt door auto’s of scooters die amper afstand houden. Irritant! Zeker als je vervolgens ziet dat de bestuurder op z’n telefoon zit te spelen terwijl hij op de stoep geparkeerd staat. Wat ben je aan het doen echt?
9. Hoe men dieren behandelt is soms schokkend
Dieren en Bali is echt een dingetje. En dan heb ik het niet over de dieren die voor toeristendoeleinden worden getraind en ingezet, een bekend fenomeen waar je niet blij van wordt. Denk aan geketende olifanten of aapjes. Ik bedoel eigenlijk gewoon de normale omgang met dieren die op straat lopen, dus bijvoorbeeld honden, katten, kippen, hanen etcetera.
Trappende bewegingen naar honden of er gewoonweg met de auto op afrijden zonder te remmen is niet uitzonderlijk of zo.
Maar ook koeien die strak aangelijnd in kleine houten schuurtjes staan en amper kunnen bewegen kom je veel tegen, vooral in de rijstvelden.
Kuikentjes die paars geverfd worden omdat kinderen dit leuk vinden en er daarom geld mee kan worden verdiend? Ja, ik heb het voor m’n neus zien gebeuren.
Of kleine trucks die volgeladen zijn met kippen. Ze zitten vastgebonden en zien vol stress hun dood tegemoet. Die angstige blikken in hun ogen, het is echt zwaar om naar te kijken.
En wat te denken van de hanen die in een korf van bamboe hun leven leiden en totaal geen bewegingsruimte hebben. Het enige waar ze die ruimte wel krijgen is naderhand tijdens een hanengevecht, met messen aan hun voeten gebonden.
Ja, ik vond en vind dit telkens weer schokkend om te zien.
Hierbij wil ik aantekenen dat er ook zeker wel mensen zijn die lieflijk met de beestjes omgaan hoor. Katten en honden worden in veel gezinnen als huisdieren behandeld, zoals je thuis gewend bent. Al zie je helaas net zo goed dat honden hele dag in kleine kooien verpieteren of aan een ketting vastzitten. Volgens de Bali Animal Welfare Association (BAWA) soms zelfs zonder toegang tot eten en drinken.
En dan heb ik het nog niet eens gehad over de illegale handel in hondenvlees… Datzelfde BAWA geeft aan dat er jaarlijks niet minder dan 100.000 honden op brute wijze vermoord worden voor menselijke consumptie.
10. Er zijn meer bergen en vulkanen dan alleen Batur en Agung
Hebben reizigers het over hiken op Bali dan gaat het in de meeste gevallen om Mount Batur en Mount Agung. Het zijn de twee iconische vulkanen van het eiland.
Wat veel mensen echter niet weten is dat Bali veel meer bergen telt. Qua vulkanen is er bijvoorbeeld nog Buyan-Bratan. Op de kaart die in m’n homestay hangt zie ik in totaal zestien bergen. Ze liggen overigens allemaal in het noordelijke deel van Bali.
Mocht je dus een minder toeristische trektocht willen maken, overweeg dan om een van de andere pieken te beklimmen. Keuze genoeg in ieder geval. Enkele aanraders zijn Mount Abang, Mount Batukaru, Mount Sanghyang en Mount Catur.
Leuk weetje: alle bergen op Bali hebben een heilige status, Gunung Agung met de moedertempel Pura Besakih wordt als het meest heilig beschouwd. Diezelfde Agung-vulkaan is met 3.031 meter bovendien de hoogste piek van het eiland en is Bali’s zwaarste berg om te beklimmen.
Zoek je meer uitdaging, spring dan op de boot naar Lombok en trotseer de majestueuze Rinjani-vulkaan.
